D 1 T
E N
OMMELANDS,
m
m
m
Op Zaterdag 17n September 1904.
S centimen 't blad.
3dsle jaar. Talmerk 2022
KIEZERSLIJSTEN
Na hel schoolverlof
iïOND~DE~ WERELD
De Krijgsverrichtingen
in Mande hour ie
De ontberingen
Vrank rijk
Wat men in Japan dsnkt
Bond der oud-leerlingen
en leeraars van St Vincent's
College te Yper
In de Wacht
STADSNIEUWS
In den Katholieken Kring
Buize gesprongen
Voedingsproeven op
melkkoeien
TELEFOON 52
Te trekken hij den UitgeverTh 36, in de Roterstrate, te Yper, en bij 's land boodtchapwezen ofte post, tegen 3 frank 's faars.
t Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon builen Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
1'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
T* 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
YperschVlaamsch enbovenal
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr. 15 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas. te Bussel, I* 34, in de Zilver
ig strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma-
w kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
W YVestvIaanderen wonen.
van l Mei 1905 t t 30 April 1906
Do voorloopige lijste der kiezers
voor Kamer, Sonant, Provincie en Ge
mecnle komt te vers hijnen. Al de
reklamatiëi strekkende tot de in
schrijving der kiezers f de vermeer
dering van 't geta! hunner stemmen
moeten aan 't coliegie van burge
meester en schepenen ingediend wor
den, ten laatste den 31 October.
Wij verzoeken onze vrienden die
lijs'e zoohaast mogelijk na te zien,
bijzonderlijk deze die geboren zijn
tusschen den 1 Mei 4879 en den 4
Mei 4880.daar deze personen nu vo^r
do eerste maal moe.en irgescireven
worden.
De katholieke kiezers kunnen de
nieuwe lijste der stad Yper raadple
gen in den Katholieken KringMee
neostraat.
De lijsten van al de gemeenten van
het arrondissement Yper liggen ter
inzsge in het bureel van de Katho
lieke en Grondwettelijke Uereeniging,
Mcenenstrate, al de' werkdagen van
ten 9 tot 's noens en van ten 2 tot
ten 6 's avonds, waar zij hen mogen
wenden om hunne rechten te doeo
gelden.
Waar zullen wij onze jongensnaar
toe zenden 't Is de vraag, die
vaders en moeders, op dit tijdstip van
't jaar, bekommert.
De antwoord is niet zeer moeilijk
om geven; wilt gij uwe kinders naar
eene school zenden, kiest de beste
Jamaar, welke is de beste school
Ik zal er geen noemen, maar ik zal
u cenen regel geven: «de beste school
is deze, die van uwe zonen, goede
christene burgers maakt
Het is niet genoeg geleerden te
vormen, letterkundigen, kunstenaars
en hoogvliegers; het is niet voldoen
de te onder wijzen; de school die niets
anders doet dan onderwijzen, bereist
haar volledig doelwit niet; immers
onderwijzen is maar een deel, en nog
liet eenig belangrijke deel niet.
De mensch heeft niet alleenlijk bet
verstand; hij heeft ook een lichaam,
een hert, eenen wil.
Hij heeft, een lichaam, en dat
lichaam moet gezond en kloek zijn,
voorzien van goed ontwikkelde zm-
tui ;cn, en van ledematen, die goeden
dienst kunnen verrichten.
Dien kant moet ook bezo'gd wor
den; en dikwijls loopen da oud r?
daar al niet achter! Men zegt: «ge
zonde in een gezond lichaam.» Wal
baten al do hoedanigh den van hert
en goest in een zwak lichaam, dat u
niet dienen kan; wat zijt gij zonder
kloek'e en gezondheid? een nutteloos
wezen op de wereld, een lijdend
wezen dat lijden zal veroorzaken!
't Is misberadeo voor Y'cel ouders
hunne kinders te onttrek t en aan al e
lichaamsoefening, spelen in open
lucht, deugdelijke wandelingen, zij
kweeken «serreplantcn» die tegen
niets vermogen
Uwe zonen hebben ook een hert,
dat altijd trillen moet voor 't goede;
zij hebben eenen wil, die verte npera
moet worden voor 't oefenen der
deugd, voor 't haten der ondeugd.
Er bestaan scholen, heilaas, dit
kuilen zijn van verpestingen besmet
ting, waar de leerlingen, zonder
bewaking, leven gelijk God in Vran' -
rijk, spreken van al wat zij willen,ei
cenen ongeregelden plooi aannemen,
die hun gansch hun leven zal bijblij
ven.
O n uwe zonen deugdzaam te ma
ken, moet men dus deugdzame
meesters zoeken,menschen met gron
dige godsdienstige begrippen, inei
geweten, voorstaanders van deugd
van christelijke gevoelens, van eer
'ed voor priesters en van liefde voor
God. Zulke meesters zullen zich
niet onverschillig toon en tegenover
het vei keerd karakter uwer zonen,
tegenover hunne grillen, hunne kwa
de neigingen, hunne driften en zede-
jke misstappen; z!j zullen zorgen,
ewakeo, vermanen, berispen, niets
verwaarloozen om de ondeugd tegen
te werken of uit te roeien, want zij
die geweten hebben,
ge we ensplicht
handelen uil
Wat nu het onderwijs bctn.fr, 't is
gelijk voor bet voorgaande: de vrije
th lieke scholen en gestichten zijn
deze niet, die de laatste plaats be-
klceden. Examen en wedstrijden zt'n
daar, om het te staven. G lijk welk
vak men aanvangen wil, men kan
zich ten minste zoowel, in een vrij
katholiek gesticht bereiden, ais in
gelijk welk zoogrzeid onzijdig cffi
cieelWanneer de leerlingen der
bisschoppelijke koliegien zich mogen
meten met deze der Staats-Athe
neums, zij zijn minstens zoo groot,
om niet te zeggen grooter; en als het
Ioogscholen geldt, men moet maar
den itslag bezien van den wedstrijd,
die over een paar weken in ai de
gazetten van't land te lezen waren:
Leu ren spande de krone de geuze
nschool van Brussel stond daar
nergens bekend
Doch wij zeggen meer: men is geen
oprechte man ais men maar we-
relJsche kennissen bezit; om waarlijk
volkomen man te zijn is de ken
nis en het oefenen van den godsdienst
volstrekt noodzakelijk.
Daarin vindt men de opperst.'
waarheden,die wei is waar't toekom
stig leven betreffen, maar eenen groo
ten invloed uitwerken op ons tegen
woordig leven. Neem d e waarheden
weg; de vorming van den geest zal
onvolmaakt wezen, er zal in de schil
derij een duistere plek zijn, die nooit
meer zai kunnen weggenomen wor
den dat is zeker
Die maar de natuurlijke wereld
k rit (en wie kent ze nog?) kent bit
ter weinig; die God kent en zijne
veelvoudige betrekkingen met ons,
weet veel meer
Overigens, zooals de zedeleer eece
gevolgtrekking is van den godsdienst,
hoe zult gij het hert van het kind
voortdurend genegen maken tot het
oefenen der d ugd, dit in zijn eigen
dikwijls lastig is? Hoe zal uw zoon
het woord pl'cht verstaan, indien
men hem den oorsprong en de be
kracht'ging van den plichtnie
uülegt
Zal hij de kracht lie' ben den
plicht» te kwijten, indien men hem
de middels ontneem', welke de gods
d.enst aanbiedt om aan de verleidin
gen van het. kwaad te wuêrstaan
Men kan het dagelijksch zien, hoe een
goddeloos mensch in 't algemeen,
een mensch is z mdereer, een gevaar
ijke mensch voor zjno medemen
schen
Ouders, die uw geluk stelt in het
geluk uwer kinders, uwe zonen zullen
zijn, wat gij ze door het kiezen van
school en meesters zult gemaakt heb
ben Kiest gij kwalijk. 't Zal on
herstelbaarzijnen hoogst waarschijn
lijk zult gij zelf het later duur bekoo
pen A.
la de laatste dagen zijn er tusschen
Liao-Yang en Moukden geene gcvech
ten meer geleverd geweest. Üerussischi
troepen legeren nog op dezelfde plaat
sen op het einde van verleden week
Generaal Konropa'kine neemt de troe
pen in oogenschouw, die aan de laat
stege vechten hebben deelgenomen. Ten
zuiden van Yaataï bevindt zich eene
aanzienlijke japansche legermacht.
Er wordt nu gezegd dat generaal
Koupopatkiue Liao-Yang niet heeft
kunnen verdedigen, aangezien de ja-
paners eene overmacht aan troepen
en kanons bezitten.;De russen zijn Bo
vendien zoo strijdlustig niet als de ja-
paners. Men denkt uu dat Japan over
450 tot 500,000 strij Iers beschikt. Zon
der twijfei zullen de. japauers weldra
Moukden veroveren; en de russen zul
len naar Thiehng of nog meer noord
waarts mnelen vluchten en trachten
daar hun leger herin te richten dat
zal nog verscheidene maanden duren.
Volgens een depeche van generaal
{ouropükine heeft men nabij het
dorp Biauioupouza, op 36 kilometers
en zuid-oosten van Mouk len, den bi
vak van een japansch detachement
ontdekt. Dit is voor het oogenblik de
uiterste voorpost der japaners, en
t schijnt dus wel dat deze laatste ook
geene belangrijke troepenbewegingen
meer uitgevoerd hebben.
Er wordt nu gezegd dat generaal
vouropatkine over ten minste200man
roepen beschikt. Sedert de gevechten
rond Liao-Yang zouden er te Moukden
tweenieu we legerkorpsen aangekomen
zijn. Hij zou ook over 3U0 kanons be
schikken. De scaar heeft maandag een
erslag van generaal Kouropalkine
over den toestand ontvangen, doch
iet wordt geheim geworden.
Tijdens de gevechten rond Liao-
Yang hebben de japansche troepen,
ten minste die van den rechtervleu
gel, in het oosten, de ergste ontbrerin-
gen ondergaan, daar de russen de ge
meenschap van Kuroki's leger
ïadden afgesneden. Vier en twintig
uren lang zijn de troepen zonder eden
ofdrinken gebleven; zij haddeu niets
anders dan wat gedroogden rijst.
De russen, van hunnen kant, wor
den nu ook met dezelfde ontbeeringen
lodreigd. Tijdens hunnen aftocht naar
Moukden zijn talrijke voorraadwagens
n de slijkrige wogen moeten achterge-
aten worden en te Moukden zelf is er
gebrek aan levensmiddelen. Al de eet
waren zijn er peperduur en het mee-
rendeel der kooplieden hebben reeds
sinds lang hunnen voorraad uitgeput,
"let is onmogelijk thee te beko
men, zelfs in de spoorwegstaties, die
er anders ruimschoots van voorzien
zijn.
[Iet vervoer op den traussiberischen
spoorweg, waarvan men vroeger zoo
veel wouderen vertelde, laat zeer te
wenschen.en de wegen rond Moukden
zijn door de overvloedige regens on
genaakbaar gemaakt, zoodat om zoo
te zeggen alle gemeenschap is afgebro
ken. De voorraden, per spoorweg ver
zonden, zijn ontoereikend om in de be
hoeften der troepen te voorzien. De
officiers zelve staan uren aan de spoor
wegstaties te wachten om levensmid
delen te bekomen, die zij elkander te
gen geld betwisten. De bevoorrading
der russische soldaten is uiterst ellen
dig.
D- russische regeering verklaart
nu v.eldatzij op verschillende pun
ten van den transiberischen spoor
weg een dubbel spoor zal doen aanieg-
geu om het vervoer te vergemakkelij
ken, doch dit werk zal eerst in den
aanstaanden zomer kunnen uitgevoerd
worden.
vooreerst de oorlogvoerende legers
verp'ichten de vijandelijkheden op te
schorsen.
Japan zal het eerst den vrede niet
vragen, doch de voorstellen van Rus
land afwachten. De japaDsche regee
ring heeft toebereidselen gemaakt om
drie jaar, en desnoods nog langer, den
srijd vol te houden zij beschikt over
meer geldmiddelen dan men in Euro
pa wel denkt.
De vrijmetselaars van geheel Vran-
krijk houden thans congres. Zij heb
ben begonnen met Gombes geluk te
wenschen over zijne handelwijze ten
opzichte der kloosters.
Vervolgens hebben zij zich bezig
gehouden met de vervanging van M
Loubet, die in 4 906 moet herkozen
worden.
Sommigen hebben voorgesteld Com
bes te kiezen a's president, maar an
deren vinden dat dit zou te verre gaaD
en ze houden het daarom met M. Bris-
son.
Iutusschen is 't nog altijd voort
werkstaking te Marseille. De dokwer
kers, of beter eenige dokwerKers heb
ben eenige dagen ge wrocht. Eikendeen
was vol hope dat er ging overeenkom
ste zijn, maar alles is nog nen keer
verbrod de dokwerkers en willen
geen waarborgen geven voor het toe-
Aomende en de bazen en willen anders
niet herbeginnen. En intuischen ganu
ïandel en nijverheid te niet, en bon
derden werklieden moeten honger
ij<:en en vrouw en kinderen meteen.
Een onderprefekt van La Flèche,
M. Dauchez, heeft aan Combes het
volgende briefken geschreven
Mijnheer de Voorzit'er
van den Ministerraad,
Al wat er sedert eenigen tijd ge-
Teurt en al hetgeen ik hoor en zie
rondom mij, doet mijn herte keeren.
Ik en vind mij ook in state niet,
voor den oogenbiik eene openbare
bediening te vervullen, zooals men het
jegeert van mij. Ik heb misschien on
gelijk schrupeleus te zijn.
Wat de doening aangaat, ten op
zichte der ambtenaars, 't en is niet
uoodig erover te spreken,ze beginnen
gekend te zijn.
Rekent dus op mij niet om zeker
werk te verrichten, die men mij zou
willen opleggen. Gij kunt zonder
Iralen voorzien in mijne plaatsver
vanging, maar ik wille de puntjes op
le i's zetten ik eisch de eere van
afgezet te worden.
Lucien Dauchez.
Die Lucien is alleszins een die durft,
't Is jammer dat er in Yrankrijk zoo
weinig zijn van die soorfe het mees-
lendeel zijn kousen of... slunsen.
Ia ern inlervieu w heeft M. Nagoaka
secretaris van het japansch gezant
schap te Parrs, verklaard dat men in
de japansch kringen van oordeel isdai
generaal Kouropalkine een ergen mis
slag begaan heeft met EiSu^Tang te
ontruimen. De beslissende slag zal nu
waarschijnlijk te Kharbin geleverd
worden, doch de winter zal voorzeker
Op Donderdag i2sten September heeft de
driejaarlijksche vergadering plaats van den
bond der oud leerlingen en leeraars van St
Vincent's College.
Om io 1/2 ure, wordt de H. Mis gedaan
voor de afgestorvene leden; daarna algemeene
vergadering en voordracht door den Heer
advokaat Albert Biebuyck, laureaat in den
kampstrijd tusschen de Hoogescholen, en
oud-leerling van St Vincentius. Ten i ure
zal een vriendenmaal opgediend worden in
de groote feestzaal van het College.
Zondag avond werd de heer Cyriel Boone
plechtig ingehuldigd als Eerevoorzitter der
Katholieke Wacht.
Onder 't spelen der St Michielsharmonie
en 't gejuich der honderden leden werd de
nieuwe Eerevoorzitter, vergezeld van het
bestier, ten 8 en half ontvangen in het
Volkshuis.
De heer Sobry verwelkomde M. Boone en
drukte de hoop uit in hem den weerdigen
opvolger te vinden van den onvergetelijken
heer Iweins d'Eeckhoutte, zaliger gedachte
nis.
M. Boone bedankte voor het onthaal en
beloofde uit al zijne krachten te werken om
de Katholieke Wacht meer en meer te doen
vooruitgaan en tot nieuwe zegepralen te
geleiden.
Het Concert, te geven door de Koninklijke
Fanfare en den «Orphéon», zal plaats heb
ben Zondag toekomende ten 5 are.
De feeste is gegeven aan de leden van den
Kring en hun huisgezin.
Dinsdag voornoen is er eene kleine buize
der waterleiding gesprongen in de Boter-
straat. Op eenige minuten was er eene inzak
king van den grond van wel i meters diep op
drie meters lang en meer dan een meter
breed.
Tegen's Avonds was alles weder hersteld
en de put gevuld.
'S'it Is nog een «vlaamsch gelukn, want had
er eW zwair geladen wagen moeten daarover
rijdé*Q^i^4ctden kunnen ongelukken te
betre
fp°.
Gezien hetgroot belang van den veekweek,
heeft het ministerie van landbouw sedert
1901 bet heele land door praktische voeder-
proeven ingericht onder toezicht der land
bouwkundigen van den staat.
Die proeven hebben voor doel de weerde
van de nieuwe voeders, welke de handel ons
thans zoo menigvuldig aanbiedt, na te gaan
en tc onderzoeken of ze op economisch
gebied geldelijk voordeel opleveren.
Bij al deze proeven gaat men uit van bet
gewoon rantsoen. Men weegt zorgvuldig de
opbrengst in melk en boter. Daarna geeft
men de dieren gedurende eene tweede peri
ode een gewijzigd rantsoen, waarin de han
delsvoeders den grondslag vormen en men
vergelijkt de opbrengst.
Aldus verstaan en op groote schaal uitge-
oerd, verdienen deze proeven volle ver
trouwen en kunnen de landbouwers tot leid
draad dienen, voor wat de keus der aan te
coopen voeders aangaat.
De uitslagen van genomen proeven mee-
deelen is dus den landbouwer eenen waren
dienst bewijzen.
Met dit inzicht bespraken wij onlangs de
proeven gedaan op de peerden in bet leger
met sucrema.
Thans willen wij eene proef samenvatten
gedurende den winter 1903-1904, met dit
zelfde voeder, genomen op 3 melkkoeien,
door M. Van Ecke, landbouwleeraar te
Kieldrecbt, bij den landbouwer Aug. Auné.
Het gewoon rantsoen bestond uit
40 kgr. beeten, 5 kgr. kaf, 4 kgr. booi, 6
kgr. boonen, 2 kgr. lijnmeel, 3 kgr. rogge
meel. Dit rantsoen kwam op 3.07 fr.
Bij die voeding gaven de koeien gemiddeld
ieder 15,33 liters melk per dag.
Daarna werd bet rantsoen gewijzigd als
volgt:
30 kgr. beeten 5 kgr. kaf, 4 kgr. booi,
1 4/2 kgr. boonen en 4 kgr. sucrema. De
kosten van dees rantsoen bedroegen 1,92 fr.
Na eene overgangsperiode van 6 dagen,
ving de eigenlijke proef aan en gedurende 10
dagen werd de melk van iedere koe nauw
keurig gemeten. Nu gaven de koeien ieder
gemiddeld 17,16 liters melk, 't zij dus
een verschil van 1,83 liters per dag en per
koe.
Schatten wij de melk aan 15 centiemen
per liter, dan maakt dit voor de meerop
brengst fr. 0,27 per dag, 't geen op eenen
stal van 10 koeien jaarlijks een rond somme-
ken van ongeveer 900 fr. zou uitmaken.
Doch het verschil wordt merkelijk ver
groot als men rekening houdt van bet groot
T NIEU
VAN YPER
ft A
ft ft
t
B