JParaissant te Samedi
l'union fait la force. Administration et Rédactièn
Journal
libéral démocratique
d'Ypres et de FArrondissement
Vrijzinnig
volksgezind weekblad van
leperen en van het Arrondissement
Aan de Boeren.
Samedi, 22 Aout 1896
5 centimes le numéro
2e année. IV° 45.
L'élection de Turnhout.
Verregaande
zorgeloosheid onzer
bestuurders.
PRIX DE L'ABONNEMENT
Par an 3 francs.
Par an 3 fr. SO.
Annonces 10 centimes la ligne.
Réclames25
Annonces judiciaires 1 fr. la ligne.
Werschijnende des Zaterdags.
rue au Bcurrc, 20, Ypres.
't Is brandend heet
Eene glinsterende zuiderzonne werpt
hare gloeiende stralen over den aard
bodem.
Een machtige, blakende drukking,
beheerscht menschen en dieren, en ver
lamt om zeggens, alle spierkracht, alle
werkzaamheid.
Geen windje dat in de bladeren rit
selt, en eene aangename verkoeling te
weeg brengt...., 't is onuitstaanbaar...,
'tis om te stikken.
En toch
Daar in het vlakke veld, in volle
zonne staat in de Oogstmaand, de slaaf
der aarde de landbouwer, de brave,
christeneen eerlijke boer.
Het geldt zijn bestaan, het geldt
zijne eer, en vol liefde, vol verknocht
heid van herte, ziet hij den grond de
gloeiende druppelen zweet, die hem
van 't doorploegde voorhoofd vallen,
drinken en slikken.
Yol genegenheid wil hij zijn leven
lang den grond omwoelen, doorploegen
en bewerken, dorre weiden in vrucht
bare akkers veranderen, indien de
voortbrengste van den grond hem vol
staat, om met vrouw en kinderen, eer
lijk door de wereld te geraken.
Maar boeren... ik vraag het u
Vertegenwoordigt uwen arbeid,
uw werken van 's morgens vroeg, bij
't rijzen van den dageraad, tot 's
avonds laat wanneer de duisternis u
nog verrast op het veld, uw zweet, uwe
krachten, de opoferingen van vrouw
en kinderen, vertegenwoordigen zij u
wel uw dagelijksch brood ge voelt gij
niet dat ondanks werken en slaven,
gij niet vooruit gaat, en terwijl gij
daar in den hoek van den heerd, met
het korte pijpken in den mond, de
toekomst inziet, ontwaart gij anders
dan slavernij en armoede
En wanneer uwe afgematte vrouw
en uwe teedere kinderen, christen en
braaf ondanks tegenspoed, op de
knieën zoo teeder, zoo zoet, uit het
diepste huns herten prevelen Onze
vader die in de hemelen zijt... geef
ons heden ons dagelijks brood moet
gij niet handwringend en wanhopend
antwoorden Dit brood, uw onder
houd, uwe opvoeding, kan ik u on
danks scharrelen en schravelen niet
geven...
En Oktober nadert of nieuwjaar
komt, en de pacht moet betaald wor
den.
En dan, is 't niet waar, vrienden
boeren, 't zijn voor u weeral dagen
van kommer, angst, en onrust.
Hebt gij geheel het jaar gewerkt en
gezweet en uwe rust en krachten op
geofferd, kunt gij nog met een schijn
opgeruimd gelaat, den grondheer den
laatsten cent van uwen pacht betalen,
dan zult gij nog met eene zekere
vreugde in 't herte het huis van uwen
eigenaar verlaten, omdat gij den blos
der schaamte op uwe wangen niet hebt
voelen komen gij hebt hem immers
voldaan...
Maar hoe vele anderen zijn er niet,
die de wreede vernedering moeten on
derstaan van, tot loon van hunnen
arbeid, tot loon van de verbetering den
grond aangedaan, uitgeschud of uitges
pannen te worden, omdat zij hunnen
Pacht niet konden betalen
Landbouwers is dit zoo niet
En kunt gij dit niet veranderen
Eeker ja..., zie...
Wegen en straten verbeteren, goede
graansoorten worden ingebracht, de
beestenrassen worden uitgezocht, en
doen grooten vooruitgang in de verbe
tering. Maatschappijen zijn gesticht,
van verzekering tegen veeziekte, brand
en hagelschae, men legt inkomrechten
om den landbouw te beschutten, de op-
brengste verdubbeld enz. en toch ie
dereen zegt het den boerenstiel gaat
te niete.
Hoe is dat mogelijk.
Omdat alle die verbeteringen, alle
die uitvinding en, vooruitgang zijn voor
den landbouw als nijverheid, voor de
boerderij, maar boerderij en boer zijn
twee. Zijn de boeren eigenaars al de
beternissen voor hen, 't is klaar. Maar
de boeren in Vlaanderen zijn 86 0/0
pachters, en met al dien vooruitgang,
hoe gaat het dan Wie heeft dan de
troef in handen? Grondheer en boer
staan tegenover malkander, en tus
schen beide bestaat het vrije verdrag,
en tusschen grondheer en pachter,
heerscht gewoonlijk maar eene wet,
die de ikzucht, van elk zoekt zijn
bate.
En de grondheer is de machtige de
oppervlakte blijft dezelfde en de
grond wordt verbrokkeld of te niet,
hij blijft er altijd meester van, en...
de pachter is de zwakke, hij moet boe
ren hij is om zeggens aan den grond
genageld boven hem zijn alle rangen
in de maatschappij overvloedig bezet,
verleegen, zoolang ais 't mogelijk is,
doet hij met, hij moet dus eene hof
stede hebben de boerenkinderen ver
menigvuldigen, en willen en moeten
een vrij bestaan zoeken, moeten dus
boeren, en staan dus gedwongen, zwak
en krachteloos, tegenover den grond
heer, die vrij is en machtig. En het ge
volg is de boerenvraag
Dat men vooruitgang doe op alle
gebied...
dat men de grondlasten vermin
de re
dat men met inkomrechten de prij
zen der waren verhooge
met zulke betrekkingen tusschen
heeren en boeren moet het gewoonlijk
op niets anders uitkomen, alle verbete
ringen, alle vooruitgang van den land
bouw is hoogere pachten, is al het vet,
al het vleesch voor den heere en den
boer mag het been knagen.
En zoo gaat het inderdaad.
Een kalsijde wordt gelegd, de pacht
wordt verhoogd
Dat inkomrechten de prijzen der
waren verhoogen, pacht wordt ver
hoogd
Dat de lasten op den tabak worden
afgeschaft, de pacht dier gronden
wordt verhoogd enz. enz.
Eene hofstede komt open... de boe
renjongens komen op, altijd meer om
meer, zij bieden en zij bieden, ge
dwongen als zij zitten, (liever een
brokke droog brood dan niets) en komt
er maar een oogsken vet nog boven-
zwemmen, door verbetering en werken
en lijden, als de pacht uit is verhoo
ging het oogske vet valt, in geld
veranderd, in geldkoffer van mijn
heer, en onder den naam van pacht bij
de boeren en bij de heeren van zij
moeten het maar niet geven, mag
den boer naar den eigenaar dragen, en
de kroozen van zijn eigen kapitaal en
zijn risiko penning, en een deel van
zijn loon, als geheel den boel maar
niet meevliegt bij de grondrente.
Dat is onrecht, maar men weet van
niets anders of beters, en men zegt nog
eens de boeren moeten het maar
niet geven, of zulke voorwaarden aan-
veerden, Qrondheeren machtig, boeren
zwak, vrij verdrag, vraag en aanbod, daar
zit de wortel van den kanker en aan
dien wortel moet de bijl gezet wor
den.
Die bijl, landbouwers hebt gij in
handen, 't is de wetgeving die niet
deugt, en gij met uwen stembrief
kunt ze veranderen.
De Staat benoemd landbouwcomi-
cen, van honderd heeren en boer,
men betaalt groote jaarwedden, aan
landbouwingenieurs en voordragtge-
vers, men geeft toelagen voor de boe
renbonden, enz., doch niets kan en zal
baten, zoo de Staat niet tusschenkomt,
om de regeling der pachten te bewerk
stelligen.
De regeling der pachten door de
landbouwraden vastgesteld, en lange
pachten, bekrachtigd door den Staat,
is de eenige redding, en dan verbete
ringen nog meer als vroeger, en de boe
renstand zal en moet veranderen ten
zijnen voordeele.
Aan u dus boeren, dit te bekomen,
aan u, uwe mannen in tijd van kie
zing naar de wetgevende lichamen te
zenden, geen mannen, die den land
bouw alleen willen verbeteren, en door
gaans zelve eigenaars zijn, en op uw
zweet en arbeid leven, maar mannen
die den boerenstand willen vooruit
helpen, en die voor u, wetten willen
en zuilen stemmen die u, eerst en
vooraluw rechtmatig deel in voort
brengsel zullen geven, met het doen
doordrij ven van de wet op de regeling
der pack ten. Ricolo.
L'élection d'un représentant en rem
placement de M. Coomans, décédé, est
fixée au 31 Aoüt.
Les candidats suivants ont été régu-
lièrernent présentés:
M. de Mérode, ex-ministre des affai
res étrangères (démissionnaire paree
qu'il ne trouvait pas le gouvernement
assez congolais), ex-député indépendant
de Bruxelles
M. H. Lebon, avocat a An vers, qui
fut candidat démocrate-chrétien a An-
vers le 5 J uillet dernier
M. Rulmonde, qui se présenta comme
démocrate-chrétien a Turnhout même
en 1894;
M. Aernouts, menuisier-cabaretier a
Gheel, se présentant comme libéral.
La candidature socialisto de M. C.
Goedschalck, d'Amvers, n'a pu être
présentée, faute d'avoir réuni en temps
utile les 100 signatures exigées par la
loi,
La candidature de M. de Mérode a
soulevé une vive opposition même
dans le clan catholique. L'association
conservatrice de Turnhout s'abstient
dans la lutte, et M. de Mérode est le
candidat de la majorité des délégués
des Bonden cléricaux de la partie ru
rale de i'arrondissement. Aussi M. de
Mérode compte-t-il, dans la presse ca
tholique, des adversaires acharnés aus
si bien que des défenseurs enthousias-
tes.
A ce propos, le Courrier de Bruxelles
s'épanche en lamentations que voici
Dans le débat qui s'est produit a 1'Asso
ciation conservatrice de Turnhout, nos sym
pathies, nous pouvons bien le dire, allaient
a 'ceux de nos amis qui réclamaient
EENDRACHT MAART MACHT.
un candidat en parfaite communauté de
vues sur ces points avec la grande majorité
des catholiques campinois, nettement anti-
niilitanstes et anticongolais. Peut-être la
meilieure solution eut elle été que M. le
comte de Mérode, renoncant généreusement
a une influence acquise a sa familie par un
long prssé de gloire et de bienfaits, se fut
effacé devant le dissentiment provoqué par
la présentation de sa candidature. II n'a
point cru devoir le faire. La majorité de
l'Association conservatrice s'étant finale-
ment ralliée au voeu du Bond de Westerloo,
les vrais catholiques n'avaient qu'une chose
a faire s'incliner et appuyer sincèrement
un candidat, qui, sur les points fondamen-
taux du programme catholique, leur donne
toutes les garanties désirables et qui, sur
ces points spéciaux du militarisme et du
Congo, a tenu a nous donner certaines assu
rances.
Si cette regie n'est pas observée partout
et toujours, il n'y a plus d'union possible, et
le parti catholique est condamné a un émiet-
tement fatal. Qui s'en départ se arend coupa-
ble d'une véritable trahison. Les pêcheurs
en eau trouble de la démocratie chrétienne
montrent, une fois de plus, combien ils se
soucient peu de l'intérêt catholique.
Une fois de plus, pour le Courrier de
Bruxelles, c'est le lapin, c'est-a-dire la
démocratie chrétienne, qui a commen-
cé. II oublie de dire qu'il avait promis
aux démocrates-chrétiens de Turnhout
le premier siège vacant pour obtenir
leur abstention a l'élection du 5 Juil-
let. Cette abstention avait assuré l'é
lection sans lutte des députés sortants.
Le moment venu de tenir leur promes
se, les cléricaux turnhoutois s'y refu-
sent et ils s'étonnent que les démo
crates-chrétiens ne s'inciinent pas bé-
nóvolement
Les doléances du Courrier de Bruxel
les prouvent encore que, malgré leurs
70 voix de majorité a la Chambre, les
cléricaux tremblent a la pensée de la
moindre querelle intestine. Que sera-ce
au jour prochain off la démocratie
chrétienne s'éloignera d'eux sans re
tour Ph. de C.
In de bovenzalen der Halle stonden
vroeger de plaasteren modellen der
werken van wijlen Ed. Fiers, welke
hij aan zijne vaderstad geschonken
had. Thans staan er nog eenige, doch
leelijk beschadigd en gebroken. Sedert
de klerikalen hier meester zijn, schijnt
alles om zeep te gaan en niemand zich
om die werken van onzen beroemden
stadsgenoot te bekommeren. De gezon
de reden zegt nochtans, dat men ze
naar de Academie had moeten voeren,
waar ze ten minste tot modellen hadden
kunnen dienen en waar ze, tegen de
onhandigheid van werklieden, die soms
op de Halle karweien, zouden beschut
geweest zijn. "Want, het is zonneklaar,
dat M. Ed Fiers zijne werken aan de
stad Ieperen niet geschonken heeft, om
ze te laten in 't stof en de vuiligheid
staan, of om ze te laten in stukken en
brokken vallen Er is bijna geene zaal
of bureel, in de Halle of in 't Stadhuis,
waar men geen fragment beeldhouw
werk van genoemde werken ziet liggen
of staan Welnu, het is recht schanda
lig, zich maar zoo weinig bezorgd te
toonen voor kunstvoorwerpen en wij
begrijpen niet hoe dat de heer Fiers,
POUE LA YILLE,
POUE LA PEOVINCE,
Pour les annonces de France et de Belgique (excepté les
deux Flandres) s'adresser a VAgence Havas, Bruxel-
les rue de la Madeleine, 32, et a Paris,
8, Place de la Bourse.