Vlaanderen leeft!
Binnenland
48e Jaar Nummer 2479
Wekelijksche Oplage 8000 nummers
Zaterdag 30 Oogst 1913
CALLEWAERT-DE MEULENAERE
ftcrbdijbc ItaUiuUr
DE KWESTIE VAN ANDRINOPELEN
Vlamingen uit het Westland,
Leest en verspreidt uw blad
UITGEVER
DRUKKER
Telefoon N° 52
Al wat opstel, aankondigingen, inschrij
vingen, enz. betreft, moet vrachtvrij aan
den Uitgever gezonden worden
Handschriften worden niet teruggezonden.
Naamlooze schriften worden niet in acht genomen.
Briefwisselaars worden verzocht telkens hun
volledig adres op te geven. Ieder boek waarvan
twee afdruksels zijn ingezonden, wordt besproken.
BOTERSTRaaT, 3 6, YPER
AANKONDIGINGEN
Gewone 0.15 de regel. In 't blad 0.30 de regel.
Rechterlijke 1 fr. de regel.
Groote en langdurige volgens overeenkomst.
INSCHRIJVING
VOOR 'T HEELE JAAR
öu/tón Beltlë vracht er bil.
Prijs per Nummer £3 centiemen.
Zonda? 31 Augustus 16c zondag na Sinxen.
(t- Zondag van September). Feest der HH. Engelen
Bewaarders (leest met octaaf). H. Raymondus
Nonnatus, belijder.
Evangelie van den Zondag. In dien tijd
kwam Jezus op een sabbat in het huis van een van de
hoofdmannen der Farizeërs om den maaitijd te nemen,
en zij hielden het oog op hem gevestigd. En zie, daar was
voor hem een waterzuchtig mensch. En Jesus nam het
woord en richtte zich tot de wetgeleerden en Farizeërs,
zeggend Mag men op Sabbat genezen Maar zij zwegen.
En Hjj raakte hem aan en genas hem en zond hem weg.
En Hij nam het woord en zeide tot hen Van wien uwer
zal een ezel of rund in een put vallen zonder dat hij het
aanstonds er uit trekt op den Sabbatdag 1 En ze waren
niet in staat, Hem daarop te antwoorden.
Maar Hij sprak tot de genoodigden eene gelijkenis, met
het oog erop, hoe ze de eerste plaats uitkozen, en zeide tot
hem Wanneer ge door iemand ter bruiloft wordt genoo-
digd, ga dan niet op de eerste plaats zitten, opdat het u
wellicht niet gebeure dat een aanzienlijker dan gij door
hem genoodigd is, en dat hij die u en hem genoodigd heeft
u komt zeggen maak voor dezen plaats, en ge dan
met schaamte de laatste plaats gaat innemen. Maar wan
neer ge genoodigd wordt, ga dan heen en zet u op de
laatste plaats, opdat hij die u genoodigd heeft, wanneer
hij komt, u zegge Vriend, ga hooger op. Dan zal het u
tot eer zijn voor die met u aanzitten. Want wie zich
zeiven verheft zal vernederd, en wie zich zeiven vernederd
zal verheven worden.
Maandag 1 September. H. Rosa van Lima'
maagd H. A Igidius, abt.
Dinsdag 2. H. Slephanus, koning van Hon-
gariën.
Woensdag 3. H. Remaclus, bisschop.
Donderdag 4. H Rosalia, maagd.
Vrijdag 5. H. Bertinus, abt.
Zaterdag 6. H. Laurentius-Juslinianus
bisschop.
Gedurige Aanbidding te Yper (Belle-Gast
huis).
Wat een geluk, welk een eer Vlaming te
zijnMet aandoening zullen de naneven
het lijden en strijden der ouderen gedenken,
en de vlaanasche glorie-dagen welke wij nu
beleven, met fierheid, herinneren. Want ja,
we leven in glorie en victorie en we gaan
met vaste stappen de eindzegepraal van het
volle recht te gemoet.
VLAANDEREN LEEFT en 't bewijs ervan
ligt in dat onverdroten werken en wroeten,
dat moedig koppige strijden, dat vreugde
volle feestevieren Vlaanderen rond I
Vlaamsche feesten waren het te Antwer
pen bij de verjaring der Vrijgekochte Schel
de. te Aalst ter eere van O. L. Vrouw ter
Druiven, te Diest ter eere van S. Joannes-
Berchmans, te Mechelen ter eere van O. L.
Vr. van Hanswijck, te Pitthem voor Ver
biest, te Ingoyghem voor Verriest, te Pope
ringhe voor De Bo...
Eene uitzondering maar in Vlaanderen...
GENT Daar is het voor 't oogenblik de ze
gepraal van Vulgarisateurs en andere
vlaamsch-haters...Edoch, is die wereldfoor,
die groote bazar wat anders dan een vuur
werk dat losbarst en uitsterft?trouwe beeld
van het einde der fransche dolheid in
Vlaanderen....
Ja 't is het einde.... Alswanneer Z. M. de
Koning, Zaterdag over veertiendagen
voor de vierde maal dit jaar—Gent bezocht,
voor de onthulling van het gedenkteek9n
aan de Vlaamsche kunstschilders, de ge
broeders Van Eyck, waren alle officieele
redevoeringen uitsluitend fransch Maar
toen onze Koning de hoofdkerk van Sint
Baafs binnentrad om er Van Eyck's mees
terstuk: de aanbidding van 't Lam te bewon
deren, aldaar werd hy verwelkomd in
't vlaamsch door den vlaamsehen bisschop
Mgr Stil'emans.
Ja 't is het einde want de Vlamingen, de
Gentenaars, zullen niet meer dulden als
vreemdelingen bshandeld te worden in eigen
land en streek.
Het arrondissement Gent telt
300.793 enkel vlaamsch sprekenden
57.276 Vlaamsch en fransch sprekenden
Dat maakt nagenoeg 350.000 Vlamingen
en 3.175 enkel Fransch sprekende.
Voor dat bandvolletje van 3175 moest het
eene fransche wereldbazar zijn, moest te
Oent alles in 't Fransch geschieden, moest
tzaar Braun zijn dwaas en taalverkrachtend
besluit nemen de Vlamingen aan de deur te
zetten....
Edoch 'tis het einde van het rijk der
dwingelanden. VLAANDEREN LEEFT
K?
De Vlaamschestrijdis in West-VlaaDderen
ontstaan... De werkers van het eerste uur
zijn reeds bij den Höer Gezelle, De Bo,
Busschaert... en zooveel anderen, t Is zoo
deugdoende hun werken te vernemen in de
§in{ Luitgardis-gilde, in Rond den Heerd
in Biekorf
De tweede generatie begon den strijd in
hunne college-jaren Rodenbach stond aan
het hoofd dezer helden. Hoe droevig ook, is.
het toch heerlijk en aanmoedigend de ge
schiedenis na te gaan van dit lijdens-tijdstip.
Tusschen beide geslachten staat deze
dien wij nog bewaren en vieren Hugo Ver
riest, leerling van Gezelle, collega van De
Bo, leermeester van Rodenbach...
Wonderlijk is het te beschouwen hoe de
Vlaamsche strijd, de jaren door, vervastte,
uiteen zette en ook met de jaren ernstiger
werd, van den eenen kant wetenschappelij
ker, van den anderen kant volksgezinder.
Nu zijn de dapperen van Rodenbach's
tijd oud geworden, jongeren zijn ook
groot geworden... en onze voormannen ze
telen tot in de wetgevende kamers, tot op
de hoogleeraarstoelen.
Vermits Westvlaanderen de wieg was van
de Vlaamsche Beweging, paste het goed, dat
dit jaar, de drie bijzonderste feesten in
Westvlaanderen gevierd werden...
PITTHEM... INGOYGHEM... POPERINGHEL.
Te Pitthem was het een samenslroomen
van geestelijk en burgerlijk hooger gezag,
mannen van wetenschap, letteren en kunst,
vooral Vlaamsche studenten, Vlaamsche
geestelijken en Vlaamsche strijders om den
doop der Vlaamsche wetenschap te vieren
in het huldigen van een te lang vergeten
Groote... Pater Verbiest.
De klank der Pittemsche feesten—schrijft
Hooger leven zou nog lang in de trillen
de lucht van Vlaanderen blijven hangen zijn
ware hij niet versmolten geweest in nieuw
jubelgeschal te Ingoyghem, in ander feest-
gelui te Poperinghe.
Grootsche feest°n, Vlaamsche feesten, al
feesten Gent daargelaten) even verblij
dend ook voor het Christen bert
Gelukkig is de Vlaamsche strijd zoo ver
gevorderd, het Vlaamsche leven zoo hoog
reeds in eer hersteld dat alles Vlaamsch
was te Pitthem... Had Ferdinand Verbiest
moeten vijftig jaren vroeger gevierd worden
dan zou het gegaan zijn gelijk voor Pater
Desmet te Dendermonde en voor Pater Da
miaan te Leuven, hesl of ten .grooten deele
in de taal van che% nous
De tijden zyn veranderd VLAANDEREN
LEEFT I
Opmerkensweerdig is het hoe zooveel van
degenen waarover wij ons roemen,van dege-
nenen die wij met fierheid noemeD, van de
genen die wij dezer dagen vierden Verbiest,
Verriest, De Bo, Vlaamsche priesters zijn.
Is dat niet als ware 't om de faam en do
eer te wreken van de Vlaamsche priester
schap, eenmaal zoo hatel k gekaakslaagd,
als le plus ignorant des clergés Is dat
geen weerklinkend antwoord aan een naar
Frankrijk overgewaaidenBelg,den antikleri
kalen schrijver Maeterlinck, die zegde: «dat
de Vlaamsche beweging een werktuig is in
de handen van eenige lompe dorpspastoors,
om de bevolking van 't arme Vlaanderen
dom te houden en klerikaal
HUGO VERRIEST'S feesten
te Ingoyghem
Laten wij naar Ingoyghem gaan waar
gansch Vlaanderen is toegestroomd om al
daar den volgens den fransebgebekten
oh 1 zoo beleefden Maeterlinck lompen
dorpspastoor... HUGO VERRIEST te vieren.
Van Vichte tot iDgoyghem was het een
prachtige en kunstige versiering aan alle
huizen en straten. Daar waren grooten en
kleinen, rijken en armen, geletterden en
ongeleerden, allen Vlamingen, en Noord-
Nederlanders er bij, in een stoet van vijftien
duizend man om den vlaamschen held hulde
te bieden... Te Ingoyghem ontving Pastoor
Hugo Verriest stralend van gezondheid, van
geluk en vlaamsche fierheid.
Trompetgeschal,muziekmarschen.vlaggen-
gewemel, volksgejubel, vlaamsche lied, alles
beurtelings, alles dooreen in een koninklij
ke zege... Hugo Verriest weent bij beurten
en bedankt ontroerd voor de genegenheid,
om de vereering die de voorbijstroomende
menigte hem betuigt, welke men hem uit
spreekt op vergadering en feestmaal, welke
hem aangeboden wordt door het hoogste
het koninklijke gezag van 't land in de vol
gende bewoording aener draadmare
Wij sturen on\e levendige gelukwen-
schen aan den eerbiedweerdigen priester,
die door gansch Vlaanderen wordt geëerd
en die heden met begeestering wordt gevierd.
Het is ons bijzonder aangenaam hem in die
omstandigheden on\e oprechte genegenheid
te betuigen en tevens hulde te brengen aan
\ijn talent en \ijn edel karakter.
Geteekend Albert, Elisabeth.
Als wanneer alle vereerders uitgesproken
waren dan stond de gevierde recht en sprak
Ik ben gansch mijn leven een kind der waar
heid geweest en ik ben er thans fier op, dat men
mij feest.
Heel mijn leven heb ik de schoonheid van
Vlaanderen medegedragen en ons volk zal er door
herworden.
De waarheid heeft mij steeds op de lippen ge
brand, dat er groei in ons volk zit, en het zal wor
den wat gij zeiven zult willen.
Sinds 9 Juni was het vijftig jaar geleden, dat
ik te Brugge als professor optrad, en sindsdien heb
ik iederen dag gewerkt, uit al mijne krachten ge
werkt, met al de liefde van mijn ziel en de waar
heid van mijn hert voor Vlaanderens herleving.
Vlaanderen ligt niet buiten u. Het is de Hemel
hoven uwe hoofden, de velden rondom u. De geest
van Vlaanderen is de geest van uw hoofd en van
uw verstand. Vlaanderens gevoelen is 't gevoelen
van uw hart.
De kracht van uw land ligt in u, Zijn onder
wijs ligt in u.
Ik herhaal, wat ik vóór driejaren het edel ko
ningspaar heb gezegd Wie zal er den weg van
dit volk versperren Niemand
Dat Vlaandei en leve
i Leve Vlaanderen
Dit is een flauwe schets van de Vlaamsche
feestte Ingoyghem op Zondag 17 Oogstl913.
DE BO'S feesten te Poperinghe
De propheten hadden 't voorzegd.
Ze voorspelden dat het Zondag 24 Oogst
ging Vlamingen regenen en dat de De Bo's
feesten eene eerste doch grootsche uiting
van het Vlaamsche leven in het Westland
zouden zijn... zij spraken waarheid
Het Vlaamsche Westland is ontwaakt en
voor goed 1
Hulde aan die het Vlaamsche leven wak
ker hebben geschud in 't Westland, voorna
melijk aan den Westvlaming Dr Allaeyg te
Antwerpen, aan den Antwerpschen Kring
Pro Westlandia met Dr Phil. Borms
aan 't hoofd
Hulde aan de Poperingsche inrichters van
het De Bo's feest, in 't bijzonder aan de Af-
deeling van het Davidsfonds en eerst en
meest aan E. H. Verhamme, leeraar aan
't College, voorzitter van 't Davidsfonds, de
ziel van gansch de feestelijke beweging.
De antiklerikalen op zijn fransebge
bekten, hoogbeleefden Maeterlinck's kun
nen hem nu ook klasseeren tusschen de lom
pe pastoors, in de rangen van le clergé le
plus ignorant het antwoord zullen zij
vinden in het Staatsblad ofte Moniteur
waar de uitslagen beboekt staan behaald
door leeraar Verhamme met zijne leerlingen
in den algemeenen wedstrijd tusschen de
leerlingen van 't middelbaar onderwys.
Wij kunnen het niet aangaan eene trouwe
beschrijving te geven van de ontvangst aan
de statie, het bezoek aan De Bo's praalgraf
met aanspraak van H. Verhamme, de
plechtige hoogmis in St Bertinus hoofdkerk
met Vaderlandsch sermoen door E. H.
Frutsaert S. T. L. onderpastor te Brugge,
de feestvergadering op het stadhuis met de
redevoeringen van Volksvertegenwoordiger
Frans Van Cauwelaert, Advokaat Dosfel en
Pastoor Hugo Verriest het feestmaal met
verschillige veelbeteekenende heildronken,
den gouwdag van het Christen Vlaamsch
Verbond op het Stadhuis met de sprekers M.
De Hem van Yper, J. Van den Berghe van
Roesselaere en Advokaat Dosfel de stu
dentenvergadering met de aanspraken van
Advokaat De Groeve en Volksvertegenwoor
diger Van Cauwelaertden ontzagelijken
geestdriftigen stoet door de straten van de
stede de meeting op de markt waar Dr
Phil. Borms en Dr Phil. Claes van Antwer
pen spraken; de uitvoering der De Bo can
tate op woorden van Van Hautte en muziek
van R. Ghesquière van Gheluwe, het Turn-
feest door St Michiels Turners van Yper, het
avondfeest....
Met een woord Poperinghe haalt eer
van zyn feest, zoo schoon was het dat moei
lijk een tweede feest dit eerste zal kunnen
evenaren... Poperinghe de hoofdstad van
het Westland herleeft in Vlaamsche leven
Ook het Westland en gansch
VLAANDEREN LEEFT 1
Uit de verschillige aanspraken en rede
voeringen willen wij voor vandaag het vol
gende meêdeelen
Het Vlaamsch Sermoen
door E. H. FRUTSAERT, S. Th. L. over de
Heilige Liefde des Vaderlands
Dit woord van den beroemde kanselrede
naar was misschien wel het aangrijpendste,
het prachtigste oogenblik van den overschoo-
nen dag. De vermanende stem van den
vlaamschen priester viel meer dan twintig
minuten door de wijdsche kerk. Nooit, eg
de ons een Antwerpenaar, heb ik op een
meeting krachtiger voordracht gehoord.
Ook was de indruk op de toehoorders onbe
schrijfelijk. Had men $ich niet in het Huis
van God bevonden een donder van to'. juich
ingen ware losgebroken. In het hoogkoor
alleen hoorden wij een zangerige stem peg
gen Wat is dat schoon Het was Hugo
Verriest.
Vandaag huldigen wij, zoo begon de
gewijde spreker, een priester die in hem
voelde opwellen de hoogste liefde de liefde
tot God en het Vaderland.Zijn heerlijk beeld
kan ik voor u niet doen oprijzen zonder u
ook van Vlaanderen te spreken en u De Bo's
woorden te herinneren Bemint uw Vader
land en zijne taal.
Vlamingen, bemint uw Vaderland met
eene heilige liefde
Pijnlijk is het te moeten zeggen dat er
Vlamingen gevonden worden die hun Vader
land niet beminnen....
Wanneer m9n u vraagt Wien vieren
wij heden Dan zult gij antwoorden Wij
vieren een grooten taalgeleerde, iemand die
de Vlaamsche letterkunde met schatten heeft
verrijkt iemand die, zijn leven lang, in 't
Vlaamsch heeft gesproken, geschreven en
gedicht....
want De Bo was den waren vlaamsoh-
gezinde die in de Vlaamsche taal de klan
ken zijner vaderen voelde. Zijn tale was zijn
fierheid, zijn trots, het hooger leven van
zijn denken en zijne ziele.
Ja, dien huldigen wij. dat vieren wij
maar nog meer als dat. Wat wij vooral in
De Bo vieren is dat bij eigen spraak heeft
doen achten en beminnen wat wy vooral in
hem huldigen is de Vaderlandsliefde.
Wat is het Vaderland dat wij beminnen
moeten
Het is meer dan het plekje grond waar-
De Balkaansche volkeren zijn nu met vrede onder malkander, mocht hetblijvenduren.,
(als het maar blyft duren
De hangende kwestie is nog deze Zal Andrinopelen in de handen der Turken bly ven?-^-
Wij twijfelen er niet aan. Turken en Bulgaren zijn er over in onderhandeling. De Turken
zijn beslist Andrinopelen te behouden.Op welke voorwaarden zullen de Bulgaren er in toe
stemmen Zal het eindigen met een nieuwen oorlog
Intusschen is eene zending van Turksche afgeveerdigden, onder voorzitterschap 'van
Rechid Salvet Bey op reis naar de verschillige landen van Europa om aan al de'Staatsbe-
sturen te vragen het bezit van Andrinopelen aan de Turken te herkennen.
De prent stelt ons de leden van het gezantschap voor.
op wij geboren zijn het is meer dan eene
bepaalde en op de landkaart afgebakende
8treek.Onze vlaamsche velden zyn prachtig
en schoon, onze vlaamsche steden zijn mach
tig en grootsch, onze vlaamsche dorpen zijn
lief en schilderachtig maar dat is toch
enkel het stof, het vergankelijke. Wat onver
gankelijk is,wat blijven zaldat is het hert,
de ziel van het volk, het hooger leven van
zijn denken en gevoelen.
Wij zijn Vlamingen, niet omdat wy het
noord-westen van België bewonen maar
omdat wij gesproten zijn uit eigen, Vlaam-
chen stam,omdat wij eigen Vlaamsche taal,
eigen Vlaamschen aard bezitten.
Wij zijn Vlamingen 1 alles wat een volk
kan groot maken hoeven wij niet bij anderen
te zoeken, wij hebben het van ons eigen
Ons Vlaamsch... Ons Vlaanderen heeft eigen
ziel, het leeft, met eigen krachten, het eigen
leven zijuer ziel,
De Vlaming en zulks waardeerde De
Bo zoozeer bij zijn volk heeft al de eigen
schappen, zooals de andere volkeren, om
zich door eigen middelen groot te maken.
Dat is het ideaal dat wij in De Bo hul
digen, het ideaal dat in ons volk moet ver
wezenlijkt worden.
Stamgevoel en volksfierheid, neen, dat
hebben te veel VlamiDgen nog niet genoeg
Velen zijn nog over hun Vlaamsch-zijn be
schaamd. Velen der begoede standen ver
achten de eigen Vlaamsche taal, die zij ver
wijzen naar knecht en meid I Wij bezitten
eene Vlaamsche letterkunde en zij keDnen
ze niet, een kunst en zij zijn onbekwaam
deze te bsseffen ons heerlijk verleden ligt
voor hen gesloten, zij weten niets uit eigene
geschiedenis, niets van het verleden, niets
van Vlaanderen's grootheid 1
Vlaamsch-zijn moeten wij, Vlaamsch-
zijn moet het volk... en Vlaamsch-zijn van
godsdienst, 't is te zeggen christen en katho
liek dwars door.
Waar is bij velen de fiere godsdienstzin
der vaderen gevaren
Na jaren verdrukking is het volk ont
waakt, nu streeft het naar Vlaamsch leven,
Vlaamsch recht, Vlaamsch bestuur.
De helft wellicht onzer landgenooten
doen nog niet meê aan die ontwaking. Zij
missen aan de Vaderlandsliefde die bestaat
in den stam te beminnen waaruit zij gespro
ten zijn.
Vergeet het niet, o volk van Vlaande
ren I dat uw vlaamsch-zijn uwe fierheid
uitmaakt en uwen roem weest vlaamsch
broeders en zusters uit Vlaanderland, weest
vlaamsch uit deugdzaamheid.
Dat hebt gij wellicht nog niet veel hoo-
ren zeggen stamgevoel en volbsfierheid zijn
heilige zaken, die dat misprijst handelt niet
deugdzaam en is nietGode aangenaam.
De liefde tot de stambroeders heeft God
zelf neergelegd in uwe ziel 1 Wil ze daarom
niet verachten. Om Zijne Wijsheid na te
leven moogt gij uw eigen wezen niet veran
deren. Dat gij Vlaming zijt, dat gij uwe
Vlaamsche taal bezit,dat gij Vlaamsch bloed
in de aderen hebt, dat uw aard Vlaamsch
is, dat gij uit Vlaamschen stam ontsproten
zijt... dat is het werk van den Schepper.
God wil niet dat gij uw eigen wezen schen
den zoudt. God maakte u niet tot Fransch-
man of tot Duitseher, God heeft u Vlaming
gemaakt; gij moet het blijven.
Jammer dat de hoogere, de leidende
standen dat niet genoeg begrijpen..: dat het
stambewustzijn zoo nauwaanden godsdienst
verbonden is.
Den dag dat het volk den God zijner
Vaderen ontrouw werd, is het vreemd aan
eigen stam geworden
Hoogere standen hoort wat ik u zeg
het volk is den godsdienst afgeweken den
dag dat gij het als boertig en klein hebt
misprezen.
Van natuurswege is de Vlaming opeo-
hertig en los hij is niet gemaakt voor
't veinzen. Geeft den Vlaming alles weer
wat hem ontnomen werd, en gij zult in
Vlaanderen verwekken: reine geesten, groo
te herten, kuische geslachten.
Leeft op uw Vlaamsch, gij zult het goede
rondom u verspreiden, gij zult deugdzaam
zijn I De Bo droomde anders niet dan dien
heerlijken droom 1
Voor u, vrienden uit het Westland, zul
len de De Bo's feesten zijn, wat de Hugo
Verriest's feesten voor gansch het Vlaam
sche Volk geweest zijn het teeken tot ont
waking I
Ja 'tzal 1 Want hier heeft De Bo geleefd,
bier te Poperinghe staat het praalgraaf aan
zijne nagedachtenis door het Vlaamsche
volk opgericht. Bemint, o Vlamingen, be
mint uw Vaderland, en bemint het voor
God 1
Dank aan hetDavidsfonds dank aan
het Christen Vlaamsch Verbond dank
aan de dappere vlaamsche strijders van
Pro Westlandia voor al het goede dat zij
om de heropwebking van het volk stichten,
mocht den zegen des Allerhoogsten hun
Vlaamsch, Christen, deugdzaam werk mil-
delijk Bteunen en beloonen.
Bij zulke woorden hoeven wij niets te
voegen... eens te meer klinkt uit aller
vlaamsche herten de kreet van de hoop in de
toekomst
(le naaste toeeheen ander Vlaamsch woord
uit Poperinghe).
«HET YPERSCHE VOLK»
DE SCHOOLWET
M. Woeste heeft het verslag over het
school wetsontwerp neergelegd. Wij bespre
ken de wet en dit verslag per naaste.
Onze lezers weten dat het ontwerp Poullet
vier punten betreft
1) Verplicht onderwijs (door liberalen en
socialisten ook gevraagd)2) Merkelijke ver
betering en vastere positie voor de onderwij
zers (dit door gansch het onderwijzerskorps
betracht) 3. Uitbreiding van het volkson
derwijs door de invoering van den vierden
graad, tot bate van meerdere verstandelijke
ontwikkeling der kinders van kleinburgers
en werklieden 4) rechtveerdige gelijkheid
van overheidswege \iór alle degelijke inge
richte scholen.
Juist omdat dit vierde punt in het ontwerp
staat zullen de liberalen en socialisten de
beweging beginnen tegen de voorgestelde
wet. Volgens Le Patriote weten laat
heeft de antiklerikale kapitalist Ernest Sol-
vay 5oo,ooo fr. gegeven aan de liberalen en
5oo,ooo fr. aan de socialisten om den strijd
aan te gaan tegen het schoolwetsor.twerp.
Daar de voorgestelde verbeteringen gansch
het wezen van 't volksonderwijs bevatten is
eene beweging tegen her schoolwetsontwerp
dus rechtstreeks gericht tegen het volkson
derwijs zelf,, tegen de school.
Wij verhopen dat de leden der rechterzijde
zullen haar op de tanden hebben en tot spijt
van die 't benijdt, tot deugd van die 't ver
heugt, de schoolwet doen doorgaan en doen
zegepralen vóór 11 November aanstaande.
Dit is de wil, de eisch der katholieke be
volking van Belgie
M. Pieard en de Schoolwet
De heer Picard, die lange jaren de socialis
ten in den Senaat vertegenwoordigde, slaat
onverbiddelijk uit de handen der kartelman
nen, de wapens met welke zij het nieuw
schoolwetsontwerp meenen te bestrijden. Hij
bewijst
1. Dat het verleenen van toelagen aan het
vrije onderwijs geenszins strijdt tegen den
geest der grondwet
2. Dat het onzin is, te beweeren dat het
ondersteunen der vrije scholen het officieele
onderwijs noodzakelijk vernietigen moet.
3. Dat de vrije katholieke scholen in 't al
gemeen geen kloosterscholen zijn.
MPicard voegt erby
Het bestaan van vrije scholen behoort in
België tot de overlevering. Zij bestonden te
allen tijde als de uitdrukking van den geest
van uiterste onafhankelijkheid, welke een
der historische en heilzame bestanddeelen
j uitmaakt van ons nationaal karakter.
Bekendmakingen bulten West- en Oostvlaanderen
worden ontvangen bij AGENCK HAVAS, te Brussel-
VLAANDEREN LËEFT
ran
i ran
VLAANDEREN LEEFT I
run
ran
VLAANDEREN LEEFT