VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws- Handels- en Annoncenblad.
Orgaan der Liberale verbintenis van Yper en het Arrondissement.
EENDRACHT MAAKT MACHT.
Gemeenteraad van Yper.
Vijftiende jaar
Zaterdag 27" Juli 1901.
Nummer 30.
Eene christene stem.
Leugens en kwade trouw.
Kamer van Volksvertegenwoordigers
STADSNIEUWS.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 ft*, per jaar voor den buiten. 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent
jper drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord por jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als
mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
un onderteekend toe te zenden. Artikelen ongetoetend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Wij lezen het volgende in een
vlaamsch blad:
De katholieken roepen altijd
de godsdienst alleen kan den
mensch goedmaken. Ja maar, dan
moeten de grondbeginselen van den
godsdienst op een goeden grond
vallendoch als de lummels zoo
onwetend zijn en zoo ruw opge-
bracht zooals het geval is met hon-
derd duizende Vlaamsche jongens,
dan maken de predicatien van den
pastoor op die ongepelde hersens
weinig indruk. Gaat en spreekt
eens van godsdienst aan een zeer
groot deel onzer jonge kerels zegt
hen eens wat het 5®, 6® en 9® gebod
y> verbieden en ge zult seffens over-
tuigd zijn hoe weinig invloed de
7» godsdienst op hen heeft: onderwijs
en opvoeding dat is de remedie
doet alle kinderen tot hun 13 of 14
jaren naar school gaan en ge zult
zien dat het vechten en het stelen
in Vlaanderen zal verminderen.
Als ge er aan twijfelt gaat eenigen
tijd naar de korrectioneele recht-
bank en slaat gade wie daar het
meest komt: meest menschen die
een gebrekkig onderwijs hebben
genoten.
Wie zoo schrijft is niemand anders
dan Hector Planckaert, in 't Vrije
Woord van Zaterdag 11.
Een verstokte vrijdenker zou niet
anders schrijven.
Maar moest er morgen spraak zijn
leerplicht in te voeren en de openba
re school buiten het bereik van allen
kerkelijken invloed te stellen, die
zelfde heer H. P. en al de christene
democraten na hem zouden zich
aansluiten bij de oud clericalen en in
choor ziggen met hen
Van scholen zonder god en mees-
ters zonder geloof, verlost ons,
Heer!
Dan zouden de predikatiën van
den pastoor op de ongepelde (sic)
hersens onontbeerlijk worden ge
acht!
Doet gelijk de katholieken I
Richt ook scholen op met het geld der
liberalen
Dat is 't antwoord der kadodders, telkens
wanneer zij 't op hun brood krijgen, dat zij
de Staatskas plunderen ten voordeele hunner
broerkens-en nonnekensgestichten
De heer Crombez heeft in de Kamers be
wezen, dat jaarlijks 100,000 frank on
der den vorm van toelagen voor zoogezegd
landbouwonderwijs in de bisschoppelijke
brandkassen te recht komen, en dat de
broerkens en de nonnekens alle jaren
151,076 frank opstrijken, onder voor
wendsel van opvoeding der weezen en verla
tene kinderen, door de gemeenten toever
trouwd aan den Staat.
Desniettemin hebben de klerikalen de ou
de kraag weer uit den hoek gehaald, bewe
rende dat zij alleen het monopolium van
volksbeschaving en liefdadigheid bezitten.
Dat de liberalen ook weezenhuizen op
richten riep de heer Versteylen van
Thurnhout.
't Is louter onmacht en bedilzucht, onze
werken te beknibbelen en er zelfs geene te
kunnen stichten antwoordde M. Victor
Delporte, een klerikale schreeuwer uit het
Walenland.
En papa Tack voegde met een air van pè-
re noble er bijGij hebt ongelijk u boos te
maken aan de linkerzij. Waar moet de
heer minister naartoe met al de weezen en
verlatene kinderen, waarvoor er geen
plaats is in de gestichten van den Staat
Naar de Liberale weezenhuizenOch
arme! daar zijn er toch geene.
Over het gewauwel! der heeren Verstey
len en Delporte bekreunen wij ons weinig,
dewijl het waarachtig moeilijk wezen zou,
olie te tappen uit azijnvaten, doch de gezeg
den van papa Tack, staatsminister en onder-
domsdeken der Kamer, kunnen wij niet la
ten voorbij gaan zonder hem vlak af te zeg
gen.
Mijnheer Tack,
gij zijt een grootspreker:
Trouwens, het is pas eenige dagen gele
den, dat de heer Nolf, liberale afgev. voor
't arrondissement Yperen, het Staatsbestuur
beschuldigd heeft, zich onwettig een kapi
taal van zeven honderd duizend frank
te hebben toeëigend, voortkomende van e;n
erfdeel, achtergelaten door den vrijdenker
Godtschalck van Yperen, en bij testament
vermaakt aan de wezen van West-Vlaande-
ren, de armste provintie van België.
En wat heeft de regeering met het geld
van den vrijdenker gedaan?
Een geestelijk gesticht gebouwd ter eere
van..., Sint Antonius!
Daar is iet schandaligs gebeurd.
zegde de achtbare heer Janson ter
dier gelegenheid, 'tls altijd hetzelfde lied-
«je: bij het aanleggen van testamenten is
het de klerikalen altijd te doen, de kloo
sterorden te bevoordeelen. De overledene
heeft een legaat gemaakt, de erfgenamen
zijn er tegen opgekomen, een akkoord
werd tusschen de erfgenamen en den Staat
- getroffen, en deze welke enkel de gift mag
goed-of afkeuren, is tusschen beiden geko-
men mits een honorarum van 700,000
frank, waarmee men een geestelijk ge-
sticht ter eere vau St Antonius heeft opge-
richt.
Zoo liggen de papieren, en dan komt een
bezadigd man als de oude heer Tack, het
land verbluffen met in de Kamers bij hoog en
laag te beweren
Daar zijn geen liberale
weezenhuizen
't Is schande 1 Nooit werd de kwade trouw
door de klerikalen verder gedreven, en papa
Tack moet bepaald sufzijn geworden of ge
hypnotiseerd door zijnen biechtvader, om
zulken omzin te gaan uitkramen in 't Parle
ment.
Liegen de hoornen uit den grond liegen
dat is en blijlt de leuze onzer kadodders.
Bekt.
Bespreking der begrooting van
openbaar onderwijs.
Zitting van 18 Juli 1901.
M. Van de Vennne. De arrondisse
menten Kortrijk Roeselaere en Yperen zijn
beroofd van alle inrichting van Staatsmid-
delbaar onderwijs, van den hoogsten graad
Bij het verlaten der middelbare school,
hebben de jongelingen niets dan geestelijke
gestichten. De athenea van Brugge en Oost
ende zijn te verre afgewijderd; deze van
Gent en van Doornijk zijn maar in het be
reik van een klein getal bevoorrechten.
Er dient gedacht te worden aan de ouders
wier begrooting beperkt is, aan de beamb
ten in die arrondissementen gezonden en die
voor hunne kinderen ook recht hebben op
het officieel onderwijs.
Kortrijk is een centrum van meer dan
33.000 inwoners, groot genoeg door zich
zelve om een atheneum te hebben. Met het-
gene Moscroen, Meenen, Yperen, Roeselare
en zoovele andere belangiijke plaatsen op
leveren, hebben wij een straal van bij de
450.000 inwoners. Een atheneum dringt
zich op.
Ik maak mij geene begoochelinghet ge
meentebestuur van Kortrijk zal ons met der
gelijk gesticht niet begiftigen. M. de minis
ter zal er misschien een van ambtswege
stichten.
M. de Trooz, minister van 't inwendige
en van openbaar onderwijs. Met de mede
hulp der gemeente
M. Van de Venne. Ik wil wel.
M. de Trooz, minister van 't inwendige
en van openbaar onderwijs. Ja, maar wie
zal betalen?
M. Hoyois. De liberalen van Kortrijk.
M. Van de Venne. Misschien zal hij,
bij gebrek aan atheneum, bij de Staatsmid
delbare school van Kortrijk eene afdeeling
van atheneum willen voegen. Ik roep zijne
aandacht op dat belangrijk vraagstuk.
M. de Trooz, minister van 't inwendige
en van openbaar onderwijs. Mijnheeren,
indien gij het mij toelaat, en met het gedacht
tijd te doen winnen voor de Kamer, zal ik
onmiddelijk aan M. Van de Venne antwoor
den.
Het achtbare lid drukt mij zijne vurige
begeerte uit de regeering eene der steden
Kortrijk, Roeselare of Yperen met een athe
neum te zien begiftigen. Diestreek, voegt hij
er bij, bevat 450,000 inwoners.
Ik moet eerst en vooral aan M. Van de
Venne doen opmerken, dat de Regeering
niet eene vraag heeft voortkomende van het
gemeentebestuur van eene dezer drie steden.
M. Van de Venne. Omdat de besturen
dezer steden vijandig zijn aan het Staats
onderwijs.
M. de Trooz, minister van 't inwendige
en van openbaar onderwijs. Welnu, mijn
achtbare collega, gij weet dat de wet de ge
meentebesturen eene uitdrukkelijke ver
plichting oplegt de noodige gebouwen voor
de athenea en de middelbare scholen ter be
schikking van den Staat te stellen. Hoe wilt
gij dat ik de gemeentebesturen van Kortrijk,
Roeselare en Yperen dwinge, alzoo te han
delen, wanneer die besturen mijne aandacht
niet vestigen op de noodzakelijkheid op hun
grondgebied een koninklijk atheneum te
stichten? Maar er is eene andere opwerping,
mijn achtbare collega, voor dewelke gij moet
buigen gelijk ik: de wet bepaalt het getal
koninklijke athenea die in België mogen
bestaan; welnu dit getal is bereikt.
M. Buyl. Legt een wetsvoorstel neêr.
M. de Trooz, minister van 't inwendige
en van 't openbaar onderwijs. Gij kent de
uitgestrektheid uwer rechten; bedien u van
uw initiatief indien gij denkt het te moeten
doen en ik zal uwe voorstellen nazien.
Zitting van Woensdag 24 Juli 1901.
Begrooting van het openbaar onderwijs.
M. Buyl maakt het feit kenbaar van
eeneu onderwijzer-koster, een genaamden
H. Lapon, van Wilskerke, arrondissement
Oostende, die ofschoon getrouwd en vader
van tien kinderen, op heeterdaad betrapt is
geweest van overspel (Beknopt Veuslag, blz,
773 en maar gestraft is geweest met eene
opschorsing van veertien dagen, met het
behoud zijner jaarwedde.
M. Colaert, verslaggever, maakt den lof
van het vrije onderwijs en van de katholieke
Hoogeschool van Leuven.
Een feestmaal zal den Heer Gou-
verneuv der provincie aangeboden
worden, den zondag, 11 oogst 1901,
ter gelegenheid van zijn officieel be
zoek te Yper.
Dit feestmaal zal plaats hebben in
de Halle, ten 1 ure namiddag.
Eene inschrijvingslijst berust ten
stadhuize (secretariaat).
De prijs der inschrijving is bepaald
op 5 franks, wijn niet inbegrepen.
Zij zal gesloten worden den 30
Juli.
Zitting van Zaterdag 13 Juli 1901.
De zitting wordt ten 5 ure JO m. geopend.
Zijn tegenwoordig: de heeren Colaert,
Burgemeester-VoorzitterBerghman, Fraeys
schepenen; Struye, Iweins, Boone, Begerem,
Decaestecker, Vaudenboogaerde, Vandergho-
te, D'IIuvettere, Vandenpeereboom, Bou
quet, raadsleden; M. Gorrissen, Secretaris.
MM. Fiers en Surmont hebben zich doen Ver
ontschuldigen.
M de Voorzitter maakt zich de tolk van
al zijne collega's om met geluk te bestatigen
dat M. Iweins de zittingen kan bijwonen en
drukt den wensch uit hem spoedig en volle
dig hersteld te zien Toejuichingen
Het verslag der zitting van 27 Mei geene
aanleiding gegeven hebbende tot opmerkin
gen wordt goedgekeurd; dat der zitting van
22 Juni 11. wordt neergelegd ter inzage der
leden.
Dagorde
1. alededeelingen.
Niets.
M. D'Huveltere vraagt het plaatsen eener
pomp, bestemd om de werkmansgezinnen
die buiten de vesten wonen, van drinkbaar
water te voorzien. Die menschen zijn ver
plicht het bedorvon water der grachten te
gebruiken.
HET WEEKBLAD
- rriïïSw"» tfa—