VOOR POPERINGE EN IEPER
12
22
In en over
Maria's Vlaanderen
D
De Bloemmolens te Diksmuide
De C.V.P.-Regering neemt de
Werkloosheid onder ogen
Onze wagen ri
3-Jarig schoolknaapje aan de hand
van zijn moeder door autovrachtwagen
doodgereden te leper (Potyze)
KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE - IEPER WERVIK EN OMSTREKEN
ONZE 3 UITGAVEN:
Bladzijden
PRIJS
3 Frank
MAART
ma
Kan men de crisis
bestrijden?
UITBATER VAN
CASINO TE OOSTENDE
AANGEDUID
BUITENLANDS OVERZICHT
De autovoerder die voor een over straat lopend meisje naar links
zwenkte, plet een op het voetpad staande kindje dood tegen de muur
D® Keperse
HANDELSFOOR
Voor économische Bloei
Oost-Priesterhulp op z'n best
BOOFDBUREEL en REDACTIE:
Poperinge - Gasthuisstr. 19.
Tel. 9. - Postcheckr. 47.63.60.
PLAATSELIJKE BURELEN:
Roeselare:
J. VERRIEST-DEZEURE,
St-Alfonsusstraat 12. - Tel. 1523.
leper:
P. BRAS-DEKLERCK,
de Stuersstraat 4. - Tel. 445.
Wervik:
ROGER PECTOR,
Leieatraat 11. - Tel. Komen 491.
Veurne:
M. D'HERT, Noordstraat 14.
Nieuwpoort:
Trukkeri.1 DUMON, Marktstraat.
Aangesloten bij het Verbond der
Belgische Periodieke Pers
HET WEKELIJKS
POPERINGE en IEPER (met Wervik en randgemeenten).
ROESELARE (met Izegem Menen en randgemeenten).
KUSTSTREEK (Veurne-Nieuwpoort-Diksmuide en randgemeenten).
48' JAAR.
Nr 12.
ZATERDAG
1952
POSTABONNEMENT 1952:
BelgiS (tot einde 1952) 114 fr.
België (6 maand) 70 fr.
Anderelanden 4fr. p. week
Verantwoordelijke Uitgever:
J. Sansen, Gasthuisstraat 19, Poperinge
E Lente is daar! We dra
gen de Lente reeds in
ons; we kijken buiten,
kijken naar het kers
verse groen dat zo voor
zichtig in de lentelucht opengaat
en openplooit. 't Wordt dl bedrij
vigheid op land en kouter en wie
een schorte land heeft zit er met
de spade op.
De moed en de hoop zijn terug
gekeerd. We leven weer op hoop
van zegen. We wachten op de zon,
we wachten op groeite en dromen
reeds van vruchten.
We zijn andere mensen gewor
den, we dragen de Lente in ons.
En dan komt dat eerste groot
Lentefeest; een echt Lentefeest:
25 Maart O. L. Vrouw Boodschap.
Kwam met die Boodschap ook
niet een klein beetje Lente in de
wereld? Duizenden jaren was het
donker, duister, droevig doods! Er
was wel een belofte dat het bete
ren. zou, dat er weer licht en zon
zou komen over de mensen, maar
die belofte? Men hield er zich aan
vast, er werd wel nu en dan over
gesproken, maar wanneer zou ze
vervuld geraken?
En op dien morgen gebeurde het.
Dien morgen van het eerste grote
wonder; het gloednieuw contact
tussen God en de mens.
Stil, ingetogen, bad de Lieve
Vrouw, bad voor zich zelf, voor
haar volk, bad en ging heel op in
haar gebed.
Daar stond bij haar, daar groette
haar de Engel. Groette zoals ge
zanten een vorstin groeten. Och,
hoe schoon hebben de grote mees
ters der Westerse schilderscholen
ons die «Boodschap» geschonken.
Maar zo schoon als 't gebeurde?
Wees gegroet, vol van genade
Zó bracht de Engel de Goddelij
ke boodschap. Daar wachtte de En
gel, daar wachtte God zelf op het
antwoord van de eenvoudige, oot
moedige Lieve Vrouw.
Daar wachtte God zelf op het
jawoord van Maria.
Driemaal nog iedere dag, galmen
de Mokken onzer kerken en her
inneren ons aan dat antwoord;
«Zie hier de Dienstmaagd des
Heren, Mij geschiede naar Uw
woord!
Luisteren wij nog? Horen we
nog de stem van de klok? We ho
ren te veel tuitende sirenes en
zelfs onze stiile dorpen worden vol
auto-getromp geblazen en we ver
geten dat het «Angelus klept» en
vergeten de betekenis. Dan vindt
ge nog hier en daar nochtans een
verwaterde afdruk oi een carrica-
tuur, tof op borden of telloren toe,
van het «Angelus» van de Franse
schilder Millet: die boer en boerin
die te middag midden «hun» veld
vroom het Angelus bidden. Vraag
nu echter maar wat dat prentje
betekent of voorstelt!
hert te laten spreken? Hebt gij
niet gelezen dat in Juli het beeldje
van O. L. Vrouw van Groeninge
gekroond zal worden? In dat zelf
de jaar waar wij de 650° verjaar
dag vieren van de Gulden Sporen
slag?... Was het eigenlijk O. L.
Vrouw van Groeninge niet die die
slag won? Een reden te meer om
te Oostakker aan de Lieve Vrouw
te vragen dat Zij nog andere sla
gen winnen zou voor ons Vlaamse
Volk; voor de Vlaamse kinders,
voor de Vlaamse gezinnen, voor
onze Vlaamse Katholieke organi
saties.
Wie naar Oostakker niet op be
devaart gaat, bezoeke dien dag een
van Onze Lieve Vrouwen! Van Da-
dizele naar 't Westen toe over
leper en Poperinge, over Westro-
zebeke naar 't Noorden toe of de
Kust, naar O. L. Vrouw van Groe
ninge... en die vele andere!
Kan die dag niet het eerste,
jongste, fijnste groen haar ontel
bare kapellekes versieren langs
de... Vlaamse wegen?
Blijft er die dag iemand thuis
van de kerk? 'k Weet wel, 25 Maart
is een... afgestelde Heiligdag.
Maar de Vlaamse traditie, het
Vlaams gemoed heeft niemendal
afgesteld. Men schaft niets af, men
trekt niets af van wat van Moe
der is.
r
De Engel des Heren heeft Maria
geboodschapt
Dien dag vieren we Moeder, vie
ren we het grote Maria-Lentefeest;
in en over Maria's Vlaanderen!
PÉ VLAMYNCK.
Een onderwerp uit den treure be
handeld.
Is die herhaalde behandeling
een bewijs van 's mensen machte
loosheid?
Is dit praten - zonder - daad over
dit ziekteproces een bespotting van
het menselijk kunnen?
Een absolute overwinning zal
hier wel moeilijk te bereiken zijn.
Toch, zo wij niet kunnen juichen
over de verdrijving van dit euvel,
kunnen wij ons toch verblijden
over wat op bepaalde terreinen
reeds werd bereikt om het leven
goedkoper te maken.
In de dagelijkse behoefte aan
een zuiver en goedkoop kracht-
voedsel wordt reeds voorzien dooi
de van ouds gekende firma De
Werkende Biep.v.b.a. te Pope
ringe.
Haar ECHTE BIJENHONIG is
een product van dierlijk vernuft
onder stralende zon en menselijk
veredelingswerk.
Deze NATUURHONIG overtreft
alles wat op dit gebied werd voort
gebracht. Hij bereikt een dergelijke
graad van zuiverheid, dat zelfs een
analyse volgens de officiële U.S.A.-
methode van onderzoek, een vol
ledig negatief resultaat geeft.
Let steeds op het merk De
Werkende Bie
Zie verder bladzijde 7. (Med.)
De Oostendse gemeenteraad heeft
Vrijdag in openbare Zitting de hr
De Ramée uit Antwerpen met al
gemene stemmen aangeduid als
uitbater van het Casino voor een
periode van 12 jaar. Tevens werd
met algemene stemmen de wens
gestemd het Casino op 1 Juli 1952
gedeeltelijk te zien openen.
MORGENSCHEMERING
DE SOVJETBRON
Terwijl een Amerikaanse krant
schreef dat de komende lente het
atoombomseizoen zou mogen ge
noemd worden omdat alle atoom-
landen tot nieuwe proefnemingen
zouden overgaan, wierpen de Sov
jets een politieke bom die min
stens even grote gevolgen kan heb
ben als de atoomproefnemingen.
Onze lezers weten waarop wij
doelen: de nota door Gromyko aan
de ambassadeurs van de U. S. A.,
Engeland en Frankrijk overge
maakt, betreffende het afsluiten
van een vredesverdrag met Duits
land.
Nadat de Sovjets gedurende zo
veel jaren van geen enkel vredes
verdrag hebben willen weten en
een jaar geleden nog de conferen
tie in het Palais Rose te Parijs
hebben doen mislukken, ter
wijl die nochtans op hun eigen
initiatief was bijeengeroepen; na
dat zij al het mogelijke hebben
gedaan om Oost-Duitsland hele
maal te Sovjetiseren en in 191)8
zelfs het gevaar van een derde
wereldoorlog hebben willen lopen
om Berlijn helemaal in de Oost
zone op te slorpen; na al die we
derwaardigheden stellen zij nu
plots voorlaten wij Duitsland
opnieuw eenmaken en een vredes
verdrag er mee afsluiten.
Dat alleen is dus al 'n bom.
Maar er is meer.
Tot nu toe hebben de communis
ten de gehele internationale pro
pagandamachine, die te hunner
beschikking staat, steeds maar
doen uitbazuinen dat zij de enige
waren die ernstig een denazifi
catie politiek voerden en hebben
Het feest van de Boodschap; het
Ware Lentefeest.
Lente is en draagt belofte.
De Lieve Vrouw bracht die be
lofte. Het eerste morgenrood in
de nacht van eeuwen; de belofte
van de... verlossing, de algehele
vernieuwing van de mensheid, de
nieuwe schepping.
Dien dag werd de Lieve Vrouw
de Moeder van God... en onze Moe
der! Als we de Lieve Vrouw ver
eren is er in ons gebed, 't zij we
bedanken, 't zij we vragen, 't zij
we smeken zodat we er bij schreien
en snikken, is er in de grond niet
altijd een lentestemming? Een
stemming van hoop en moed, van
blijde verwachting, van hulp, van
redding? Is zij niet geworden het
beeld van de eeuwige Lente voor
de ziel?
Noem nu maar al de Maria-be-
devaaitoorden op, over de hele
wereld, ook in die landen waar
thans de storm en wervelwind van
de vervolging loeit en waait; is
het niet op de Lieve Vrouw dat de
hoop m het vertrouwen gevestigd
blijven? Nooit is het zo helledon
ker meer of Zij, de goede Lieve
Vrouwe blijft de lichtende ster,
het teken van hoop en bescher
ming.
Naar Oostakker gaan op die dag
de duizenden die ooit met Vlaan-
derens bedevaart naar Lourdes gin
gen. Is dat niet het grote Vlaams
Maria-Lentefeest? Daar beleeft ge
weer meê die enige Lourdes-stem-
ming van hoop en vertrouwen.
Liefde tot de Lieve Vrouw zit ons
in het bloed; en Maria's Vlaan
deren is geen fictie, geen verzin
sel, maar, Goddank, werkelijkheid,
'k zou durven zeggen brutale wer
kelijkheid.
Vlaanderens Bedevaartdroeg
't zijne daarbij toe. Zeg maar dat
men te Lourdes zo goed die bede
vaart en die bedevaarders kent.
Hoe kent men die hier? Hier waar
nog duizenden Vrienden van
Lourdes» wachten en... hopen!
25 Maart te Oostakker! Het Len
tefeest: en hebben we niet een
nieuwe reden om ons... Vlaams
De anders zo stille wijk der
Potyze, even buiten leper gele
gen, op de nieuwe betonbaan naar
Zonnebeke, kende Maandagmid
dag plots een ongewone, maar
tragische belangstelling. Een drie
jarig knaapje werd aan de hand
van zijn moeder door een zwen
kende vrachtwagen tegen de
huisgevelenrij doodgeplet. De moe
der, met samen nog haar drie an
dere kindertjes, ontsnapte op het
nippertje aan deze door niemand
gewilde samenloop van omstan
digheden, die zo'n tragisch ver
loop kende. De moeder zelf werd
aan het linkerbeen gekwetst en
werd een beentje in de knoezel
gebroken.
We waren vlug ter plaats en
konden uit de mond van de vele
terneergedrukte toeschouwers ver
nemen hoe dit noodlottig samen
lopen van omstandigheden een
slachtoffer gevonden had in de
persoon van een onschuldig
knaapje, dat aan de hand van
moeder naar school ging.
Laten we eerst even de plaats
verkennen, om des te beter de zaak
te kunnen uiteenzetten en te doen
begrijpen.
Als we leper buitenrijden, in de
richting van Zonnebeke, hebben
we, 'n 2-tal km. buiten stad, een
aaneengebouwde huizenrij, De Po
tyze genaamd. Links van die hui
zen ligt een voetpad, rechts staan
de huizen wat achteruit van de
baan weg. Het aanleggen van een
nieuwe betonbaan heeft het rech
ter gaanpad, dat vroeger langs de
oude kalsijde lag, doen verdwijnen.
Bij het binnenrijden van De
Potyze woont daar rechts, in num
mer 194, in een 4-tal meter van
de baan afliggend huisje, het jonge
gezin Noël Vermeersch-Yvonne De-
gryze. Dit huisgezin werd gezegend
met 5 kinderen. Vader Vermeersch
is grensarbeider en gaat de kost
verdienen in een Franse grens-
fabriek.
Een honderdtal meter verder,
eveneens langs dezelfde rechter
kant, woont In nummer 202 het
even jonge gezin Seynaeve-Degryze.
Beide huismoeders zijn zusters. Va
der Arthur Degryze woont dan in
het huisje daarnevens, in num
mer 204.
We hebben dus de ganse familie,
die langs de rechterkant der baan
woont.
NAAR SCHOOL
Moeder Vermeersch had de goe
de gewoonte voorzichtigheidshalve
met haar kinderkens zelf naai
school te gaan. Zo was ze zeker
dat het speelse kleutergoed aan
z'n ongeluk niet zou komen, want
over de baan snorden die gevaar
lijke auto's voorbij en ze betrouw
de het niet... kinderen zijn wel
eens onvoorzichtig
Zó had ze Maandagmiddag, even
na 13 uur, twee kleuters aan de
hand genomen en stond ze de baan
af te zien, vooraleer ze bevel gaf
aan de twee andere kindertjes,
haar twee oudste die vóór haar
Bovenstaande foto geeft ons een duidelijk beeld van liet pijnlijk
ongeval. We bemerken hoe de vrachtwagen de deur cn muur in
beukte van de woning nr 209, bewoond door Gaston Patfyn. Deze
werd seffens na de botsing achteruit getrokken om de kleine Hugo
Vermeersch te bevrijden die tussen de Stenen geplet zat. Op straat
bemerkt men een bak bier en enkele flessen die bij de zwenking zijn
stuk gevallen,
opstapten, dat ze mochten over
steken. Ze voelde zich even later,
toen ze op het gaanpad langs de
andere kant van de baan aan
kwam, veilig. Nu konden ze immers
verd. kommerloos opstappen; de
school lag langs dezelfde kant.
Toen dat groepje van 5, die twee
vooraan en zij achteraan, met aan
ieder hand een kleintje, ongeveer
een 100-tal meter verder waren,
had ze daar de gewoonte het meis
je Yvonne, van haar zuster, op te
wachten. Yvonne trok dan onder
haar hoede mede naar school.
HET ONGELUK
Tante Yvonne zag dus haar klein
nichtje Yvonne Seynaeve al lo
pen uit het huis komen, gereed
om de baan over te steken. Op dat
ogenblik kwam van uit de richting
leper de bier-bestelwagen aangere
den van de Gebroeders Comyn uit
Zonnebeke, waarvan de zoon Jean
Comyn aan het stuur zat. Hij reed
naar huis. Zijn snelheid was zeer
matig, dat hebben ons de sporen
der slepende wielen, die niet meer
dan 18 20 meter de baan afteken
den, laten vermoeden. De zoon
Wostyn, Joris, die in De Nieuwe
Potyze woont en op straat stond,
toen dit alles gebeurde, kon ons,
als ooggetuige van het ongeval, dit
naderhand bevestigen.
Het gevaar bemerkend riep tante
Yvonne haar nichtje toe, dat het
daar moest blijven tot de auto
voorbij was. De kleine Yvonne ech
ter heeft daar waarschijnlijk geen
acht op gegeven en, zoals spelende
kinderen wellicht zijn, is het de
baan willen oversteken zonder de
aanhollende vrachtwagen bemerkt
te hebben.
Dan is het gebeurd!
Wat instinctmatig bij ieder auto
rijder opkomt, bij het zien dat hij
iemand overrijden zou, heeft Jean
Comyn, om de kleine te zwichten,
gedaan. Hij heeft uit alle macht
naar links getrokken en is, wellicht
én wegens zijn snelheid én wegens
de lading die hij meehad, de baan
naar links toe afgereden, het voet
pad op en over, om verder in de
voordeur te blijven steken van het
huis nummer 209, bewoond door
Gaston Pattyn. De slag moet ge
weldig geweest zijn, want voordeur
en muurhoek werden totaal inge
drukt...
Maar, het bleef niet bij deze
stoffelijke schade, veel erger was
het. Vrouw Vermeersch, die met
haar kindertjes te wachten stond
op het voetpad, poogde weg te
springen, haar kinderen meeruk-
kende... te laat echter, haar drie
jarige Hugo werd door de motor
van de auto van haar hand los
gerukt en zo tussen auto en muur
doodgeplet. Ook de vrouw was mee
getrokken geworden door de wagen
en lag daar op de grond tegen de
gevel.
Veel losgerukte stenen waren
op een hoop gevallen en de luid-
schreeuwende moeder, alsmede de
slag en het gehuil der kinderen...
doen de verschrikte buren buiten
komen. Men verlost de moeder van
onde/ de stenen, maar dat was niet
nodig, haar moederlijk instinct had
haar reeds rechtgeholpen.en sa
men stonden ze allen een oogwenk
te kijken naar het roerloos lichaam
pje van de kleine Hugo. De men
ner, samen met andere lieden,
deden onmenselijke pogingen om
de auto van uit de gevel weg te
krijgen. Dat lukte en na enige in
spanningen kon men het schier on
kennelijk ineengedrukte lijkje van
de kleine Hugo, dat dood lag tus
sen de hoop stenen, verwijderen.
- De kleine werd weggenomen, er
was geen redden meer aan, alleen
het bloed sijpelde nog uit vele won
den en tekende op de witte beton
baan de weg af waar men het
heengedragen had: binnen in het
huisje van zijn grootvader Arthur
Degryze.
Moeder Vermeersch. gekwetst,
stond daar om radeloos te worden.
Zij werd ondersteund door buren,
die haar troostten, wijl anderen de
drie kindjes, die gelukkig onge
deerd waren, naar huis brachten.
Rijkswacht en vader Vermeersch
werden verwittigd.
We zagen die jonge blonde man
aankomen, wijl al maar door de
rijkswacht aan het meten was. Van
groepje tot groepje ging hij vragen
waar zijn Hugo was. De woorden
stokten hem in de keel en toen hij
het huis van zijn vader, waar de
kleine lag, binnentrok, hoorden we
even daarop een luid gejammer.
Wat moet dat terugzien, wat moet
die aanblik pijnlijk geweest zijn...
Iedereen zweeg en was er van on
der de indruk.
Rond 14.15 uur stapte het Par
ket uit leper ter plaats af voor het'
onderzoek.
Rond 17 uur zijn dan de Zusters
van de school naar het huis van
vader Degryze gegaan. Zij zijn er
een laatste groet gaan brengen aan
hun kleine Hugo. Ze zijn er gegaan
om dat onschuldig slachtoffertje
te gaan afleggen... Ze hebben het
mooi gewassen, getooid zoals het
een onschuldig engeltje past en dit
terwijl de kleine Hugo van hoog
uit de hemel voor vader, moeder
en alle kennissen en vriendjes, die
zo om zijn vreselijk heengaan
treurden, bad.
wordt een reuzensucces
Inzake deelname aan de 22s"
Ieperse Handelsfoor die zal plaats
hebben, van Witte Donderdag 10
April tot de Woensdag na Pasen
16 April, zijn de stoutste verwach
tingen overtroffen. Tientallen han
delaars en nijveraars zullen in de
wijdse zalen der Lakenhalle, de
grootste verscheidenheid van koop
waren en de meest ophefmakende
nieuwigheden ten toon stellen.
Als voorbereiding tot de han
delsfoor zal er op Zondag 30 Maart
en op Zondag 6 April een mach
tige autocaravaan door onze ge
westen trekken, teneinde deze
prachtige commerciële manifesta
tie aan te melden. De bevolking
langswaar de caravaan zal voor
bijtrekken, wordt aangeraden de
vlugschriften, die zullen uitgedeeld
worden, aandachtig te lezen, want
verrassingen zijn niet uitgesloten.
In het blad van Zaterdag a.s. zal
de te volgen weg van de autocara
vaan meegedeeld worden.
BONDSKANSELIER ADENAUER
die thans te Parijs de Duitse zaak
verdedigt voor de Raad van Europa.
zij al hun aanhangers steeds doen
manifesteren tegen elke wederbe-
wapening van Duitslandonder
welke vorm ook.
En nu wordt plots het geweer
van schouder veranderd, zo bruusk
en zo geweldig dat iedereen on
middellijk terugdenkt aan die an
dere geweldige koerswending toen
in 1939 plots tussen Von Ribben-
trop en Molotov een niet-aanvals-
pact werd ondertekend.
Inderdaad, nu stellen zij voor:
alle nazi's en militairen uit het
Hitlerregime zouden vrij uitgaan
en Duitsland zou een eigen leger
en een eigen bewapening mogen
bezitten, nodig voor zijn eigen
verdediging.
Dat is een tweede bom En
die, tussen haakjes gezegd, even
onverwacht ontploft is in de com
munistische rangen als in de an
dere. Moskou doet hen eens te
meer een halve draai rechts uit
voeren zonder er zich om te be
kommeren of de diverse commu
nistische partijen daarmee archi
belachelijk worden of niet.
Het is dan ook niet te verwon
deren dat de hoofdbelangstelling
op internationaal gebied thans
rond dit thema draait, omdat het
een zo grondige wijziging van
standpunt betekent en omdat er
zoveel mee samenhangt.
OP ZOEK
NAAR HET WAARC ,1
Wanneer het Kremlin nu al
met eens beslist heeft zijn Duits
land politiek zo grondig te wijzi
gen, dan moet daar ongetwijfeld
ergens een zeer ernstige reden
voor zijn.
Die juist te achterhalen zal wel
ondoenbaar zijn en in twee woor
den zal dat zeker niet samen te
vatten zijn. De Russische diplo
matie, meer dan welke andere
ook, is er ene op lange termijn, en
ook deze bom, is slechts een ze',
in het schaakspel.
Het is nochtans voor de hand
liggend dat een stuk van het op
zet en één van de redenen van
die koerswijziging de volgende is:
verhinderen dat West-Duitsland
een integrerend deel wordt van
het Atlantisch Pact. En daarmee
verbonden: de plannen van de
Westerse mogendheden, in ver
band met de Westerse verdedi
ging, in de war sturen door hen
de berekende Duitse divisies te
ontnemen en West-Duitsland als
basis en gebeurlijk operatieterrein
uit te schakelen.
Dat is het internationaal aspect
van de zaak waarop alle commen
tators het eens zijn.
Maar weinigen stellen zich de
vraan en trachten er een ant
woord op te geven, wat Rusland
wellicht daarmee bedoeld in de
binnen-Duitse verhoudingen.
Vanzelfsprekend is het dat het
de Duitse sympathie zoekt door
de hereniging van het Rijk voor
te staan. Maar waar wil het ver
der komen
Nazi's cn militairen moeten in
eer hersteld en Duitsland mag op
nieuw een nationaal leger hebben.
En het zal weer één rijk zijn. En
alle bezettingstroepen zullen af
trekken.
Allemaal schoon op het papier.
Maar wat zullen de gevolgen zijn.
Waarop speculeert Rusland bin
nenlands t
West-Duitsland heeft nog geen
leger, Oost-Duitsland wel, zelfs
met luchtmacht en zware bewa
pening. Zal dat dan misschien de
kern worden van het nieuw Duits
leger? Maar dat is een communis
tisch leger.
Zelfs als het Kremlin nu zeer
vriendelijk zou zijn en werkelijk
vrije verkiezingen zou toelaten
voor de vorming van de eerste
nieuwe Duitse Rijksregering, hoe
lang zou het dan duren eer de com
munistische partij herrie schopt
en een staatsgreep zou trachten
uit te voerenEn indien het
zover komt, en men staat dan met
een communistisch leger, hoeveel
dagen of uren zijn er dan nodig
om heel Duitsland tot een vazal
staat van Rusland te maken
In theorie zou Rusland dus zijn
troepen terug getrokken hebben tot
achter de Öder-Neisse linie (of
misschien nog verder) maar prac-
tisch zou dit slechts een schijn
manoeuvre geweest zijn om de mi
litaire Sovjetgrens tot op de Rijn
vooruit te schuiven. En dit dan
tegenover een Westerse wereld
die nog onvoldoende zou gereed
zijn om zich, in die nieuwe om
standigheden, tegen die actie te
kunnen te weer stellen.
Wanneer men dus het voor en
het tegen van het Russisch voor
stel overweegt, dan mag men ze
ker niet nalaten ook aan dit aspect
van de zaak alle gewenste aan
dacht te verlenen.
(Zie vervolg blz. 2j
Twee zichten op de aan gang zijnde slopingswerken. Boven:
in werking, onder een half gesloopte onderstand.
de tank
Wie vóór 1914 de stad binnen
kwam van uit het Westen, bemerk
te aan de rechteroever van de IJzer
een uitgestrekt laag gebouwencom
plex van waaruit een voortdurend
geroezemoes opsteeg. Twee hoge
schoorstenen flankeerden de lage
gebouwen en een nieuwe hoge. vier
kante steenmassa scheen onlangs
te zijn bijgebouwd. Wanneer men
de Hoge Brug overging, dichter
bij kwam, en aan een wandelaar
vroeg welke bebouwen dat waren,
zou men zonder enige twijfel als
antwoord gekregen hebben; «Dat,
dat is De FabriekNiet een
fabriek van dit of dat. In het Diks
muide van toen waren geen andere
fabrieken dan de bloemmolens en
daarom kende het volk ze niet an
ders dan onder de naam van De
Fabriek
Schepen, met graan geladen, la
gen in de IJzer en werden gelost
door dokkers, die met een zak van
honderd kilogram op de rug, ge
zwind over de loopplank liepen, als
ware het niets geweest; terwijl
langs de andere kant wagens ge
laden werden met even zware zak
ken bloem. Die wagens, die als
opschrift droegenDiksmuidse
Bloemmolenskon men, met een
koppel paarden bespannen, zowel
bij dage als bij nachte tegenkomen
op alle wegen van Vlaanderen.
De molens behoorden toe aan een
maatschaopij, maar daarMrEugeen
Devos de meeste titels in handen
had, wist de man in de straat niets
beters dan dat het de Fabriek van
Mr Devos was.
In de strijd tegen de werkloos
heid gaat het van hart tot hart.
De regering heeft niet zodra de
zaak onderzocht en reeds verschil
lende maatregelen in het vooruit
zicht gesteld, dan dat thans bericht
wordt dat Engeland een nieuwe be
perking van de invoer heeft opge
legd. De weerslag van deze maat
regel is nogmaals, dat de werk
loosheid nog eens een nieuwe kans
loopt te verhogen.
Vcor velen hangen de maatrege
len door België genomen tot be
scherming van zijn betalingsbalans
in de E.B.U. eng samen met de
werkloosheid. Men oordeelt immers
dat wanneer bvb. een taks op de
uitvoer gelegd wordt, deze vermin
dert, er minder productie nodig is,
en dus ook minder werkkrachten.
Men kan nochtans niet zeggen dat
deze maatregelen reeds een be
slissende invloed op de tewerkstel
ling zouden gehad hebben. De tex
tielindustrie bvb., waar een sterke
werkloosheid heerst, voert minder
uit dan haar toegelaten is. Dit
wijst er op dat de markt aan der
gelijke goederen genoeg heeft, ter
wijl ook de invoerbeperkingen van
Engeland en Frankrijk juist hier
een rol spelen.
Wanneer men de werkloosheid in
dit internationaal raam plaatst,
begrijpt men dat het niet zo ge
makkelijk op te lossen is, vooral
daar België geen monetaire expe
rimenten wil doen.
TWEE SOORTEN
WERKLOOSHEID
Er zijn in hoofdzaak twee soorten
werkloosheid in ons land, de con
juncturele werkloosheid, die van de
schommelingen in de algemene
economische toestand afhangt, en
de structurele, die er op wijst dat
Op enkele Km. van het IJzeren
Gordijn werden een hele serie na
men van Westvlaamse steden door
een reuzegrote micro geroepen, en
daarop zijn honderden mensen aan
het wenen gegaan. Schamele lui.
die niets meer hadden, en priesters,
uit hun land en kerk verjaagd,
hebben die namen met liefde na-
;ezegd, en waarachtig ze hadden
.ranen in de ogen.
Nu zullen gedurende jaren dertig
VOLKSWAGENS rijden van dorp
naar dorp in dit uitgestrekte bis
dom dat net zo groot is als België.
In iedere wagen is een plaat aan
gebracht waarop geschreven staat
dat mensen met een gouden hart
uit Brugge, Nieuwpoort, Torhout,
leper, Izegem, Bavikhove, Ware-
gem, Poperinge. Kortrijk... de wa
gen aan God hebben geschonken.
Eén naam kwam tot viermaal toe
op de plaat voor en werd door de
menigte gepreveld, vol dankbaar
heid en liefde.
In December van het vorig jaar
werd hier in enkele weken tijd in
onze Westvlaamse dorpen en ste
den een grote geldinzameling ge
houden om een wagen voor God te
kopen. 30.000. 60.000, 100.000 frank
werden in sommige steden samen
gebracht en daarmee werden die
rijtuigen voor God gekocht door
Oostpriesterhulp. Er komen er 110,
doch op 4 Maart stonden de eerste
dertig allemaal door Westvlaan-
deren aangekocht klaar te Hil-
desheim. Dertig verjaagde priesters
stonden er naast. Jaren hadden ze
met een versleten motorfiets van
dorp tot, dorp gereisd om aan hun
verstrooide kudde, weggejaagd uit
Oost-Duitsland of Sudetenland,
waar hun huis of hoeve stond, God
te brengen. Maar meestal kwamen
ze precies te laat en 70 van die
arme mensen moesten ook nog
sterven zonder God.
Tc Hildesheim (Duitsland) had een grootse plechtigheid plaats ter ge
legenheid van de zegening van 30 Volkswagens, die ter beschikking
van de Oost-Duitse priesters werden gesteld. Zoals men weet bracht
de Vlaamse vrijgevigheid voor de actie Een rijtuig voor God genoeg
op voor de aankoop van 100 Volkswagens.
Nu staan die priesters glimla
chend bij hun kleine groene wa
gen. Op de motorkap staat ge
schilderd: «Oostpriesterhulp West-
vlaanderen En deze middag nog
van 4 Maart zullen ze reizen, rij
den naar hun dorpen, waar men
sen op God wachten. Voortaan zal
de wagen een reizende kapel wor
den en God meedragen naar de
zieken. Nu zal de priester overal
kunnen komen om ze te troosten,
en overal zal die wagen door de
arme lui worden bewonderd, over
al zullen tranen in de ogen van
die mensen blinken, zodra ze lezen
dat die in Vlaanderen voor hen
werd samemgebedeld.
Zandag 2 Maart vertrok uit
Westvlaanderen een afvaardiging
van Oostpriesterhulp om de plech
tigheid btj Hildesheim bij te wo
nen. De K.S.A. Westvlaanderen
had voor haar rekening 22 van de
33 wagens weten samen te bedelen.
Nu reisde in naam van de vele
studenten de leiding van de K.S.A.
en Oostpriesterhulp Westvlaande
ren naar Hildesheim af. De Duitse
autobanen, zijn mooi en de West-
(Zie vervolg blz. 7.1
een bestendig gebrek aan werkge
legenheid in bepaalde streken is.
De conjuncturele werkloosheid is
in de jongste maanden aangestegen,
en wel tengevolge van de invoer
en uitvoerverhoudingen. De be
langrijkste maatregelen daar tegen
liggen dus op het voorplan van de
gezondhouding van onze betalings
balans. De regering heeft in dit
verband goedgekeurd dat de aan
kopen van uitrustingsmateriaal voor
de nijverheid uit landen van de
E.B.U. zouden aangemoedigd wor
den. Eveneens werd voorgesteld
voor 2 milliard militaire bestellin
gen in de E.B.U.-landen te doen.
Voor 'n onmiddellijke opslorping
van werklozen is ook het program
ma van Openbare Werken belang
rijk. Zo zullen 240.000 werkuren
verschaft worden door werken tot
vruchteaarmaking van bepaalde
gronden, waarvoor de staat ten be-
lope van 50 millioen tussenkomt.
Van zeer groot belang is ook dat
maatregelen zouden getroffen wor
den om de gemeenten in te scha
kelen in de strijd tegen de werk
loosheid. Men weet dat er reeds
een bepaalde subsidiëring bestaat
voor de uitvoering van gemeente
lijke werken. Zullen ook voor de
tewerkstelling van werklozen toe
lagen verleend worden.
Het schijnt ook wel zeker dat de
werkloosheid op korte termijn kan
geremd worden door de beweeglijk
heid van de arbeidskrachten te be
vorderen. Toch gaat het niet op die
beweeglijkheid in te roepen, om de
reden dat voldoende arbeidsgele
genheid ter plaatse moet zijn om
gedaan te maken.
NIEUWE NIJVERHEDEN
Het is een veel te ernstig pro
bleem dat in bepaalde - streken,
door de structuur van de economie
zellf, werkloosheid moet blijven
heersen. Er moet dus om dat te
verhelpen een geheel nieuwe en
bestendige werkgelegenheid gescha
pen worden. Dit komt practisch
neer op de industrialisatie.
Enerzijds dienen bestaande nij
verheden uitgebreid, anderzijds ge
heel nieuwe opgericht, om de vrij
gekomen arbeidskrachten op te
slorpen. Het spreekt vanzelf dat
die industrialisatie een politiek op
lange termijn vergt. Er is
sprake van in de loop van en.
maanden zo maar de fabrieken uit
de grond te stampen, die leefbaar
zijn en voldoende werk verschaffen.
Zo eenvoudig is de zaak niet. Om
een industrie uit te breiden en nog
meer om er een op te richten, zijn
geweldige kapitalen' nodig. De re
gering overweegt het verlenen van
waarborgen door de staat, dat tot
nogtoe aan nieuwe nijverheden
voorbehouden is, ook aan uitbrei
ding van bestaande nijverheden zal
mogelijk worden.
De nijverheden die deze kapita
len uit hun eigen winsten kunnen
putten, zijn zeldzaam. Meestal is er
behoefte aan krediet. Dienaan
gaande werd reeds lang gesproken
van uitbreiding van de nationale
maatschappij voor krediet aan de
nijverheid, of de oprichting van een
participatiemaatschappij. Belang -
rijk initiatief is dat van de finan-
fZie vervolg blz. 9.)
Die Heer Devos nu was een man
klein van gestalte, maar vol durf
en dynamisme. Vol poer, zegden
de mensen en om dat vol poer
te bewijzen, vertelden, ze gaarne het
volgend staaltje: Op zekere dag
was e«n van de werklieden gewel
dig aan het vloeken en razen. Mr
Devos, die het hoorde, gebood hem
te zwijgen, maar daar de andere
nog aan het einde van zijn litanie
niet gekomen was en niet tijdig kon
inhouden, ging Mr Devos hem
hardhandig te keer en wierp hem
op een hoop graan. De aangevalle
ne, een reus van een vent nochtans,
kroop bedremmeld recht, zweeg en
verdween onder het hoongelach en
tot groot jolijt van de andere ar
beiders.
Een andere maal voerde hij een
gedurfd plan uit. Dagen naeen sprak
men in de stad van niets anders.
Hij kocht al de voorraden lijnzaad
olie op die maar te krijgen waren,
om zo de prijzen te doen stijgen en
dan de olie aan de verhoogde prijs
te verkopen; maar dat plan lukte
niet. Andere voortbrengers van olie
wierpen wat ze nog bezaten aan
olie op de markt. De prijzen daal
den en Mr Devos kwam op de boord
van de afgrond en de ruïne te
staan, wat niet belette dat hij een
paar jaar later er wederom boven
op was.
Toen kwam de eerste oorlog. De
mensen vluchtten. Het Belgisch le
ger dat, samen «liet marine-fuse-
liers, de stad verdedigde en lange
tijd stand hield, moest op de duur
de stad prijs geven, nadat de Duit-
sers enkele mijlen verder over de
IJzer getrokken waren e.n ze in ge- j
vaar kwamen ingesloten te worden.
De Duitsers kwamen de reeds half-
stukgeschoten stad binnen en na
men bezit van de bloemmolens, die
ze tot een oninneembare sterkte
uitbouwden. Onderstanden met me-
terdikke betonmuren werden opge
richt; onderaardse gangen gegra
ven, kanons, mitrailleuzen, bom- i
menwerpers in stelling gebracht. Op
de andere oever zaten de Belgen, t
slechts door de stroom gescheiden,
op 20 meter afstand van de vijand.
Langs beide kanten zaten scherp-1
schutters en wee degene die nieuws-
gierig het hoofd boven de paranet
dierf uitstekeneen welgemikte ko- j
gel maakte voor altijd een einde
aan zijn roekeloosheid.
Intussen ging de artillerie voort
met tonnen obussen op de ten dood
gedoemde stad en op de Duitse f
stellingen te werpen, die omwoeld,;
terug opgebouwd, en nogmaals ver- i
njetigd werden. Dat duurde vier
lange jaren.
Na de oorlog kwamen de mensen l
terug, trachtten de piaats waar hun j
huis gestaan had, terug te vinden, I
veelal tevergeefs; de v/egen werden)
opengemaakt, het puin weggevoerd I
en de stad begon zich allengerhand
terug op te richten. De bloem
molens ïiet men in hun chaotische
tosstand liggen, men zag er geen
uitkomen aan en ze werden tot
«Site de Guerreverklaard Dui
zenden toez-isten kwamen met
autocars de stad en de bloemmo
lens bezichtigen, klommen de on
derstanden op of waagden zich
schroomvallig erin, sloegen vol. ver-
wondei-ing en afgi-ijzen de handen
ineen. Ze deden een souvenir mede
en namen in het Casino-Hotel, dal
toen reeds heropgebouwd was, hur
Five o clock theahet waren
immers meestal Engelsen, en ze
verdwenen zoals ze gekomen wa-
ren, met hun cars naar Oostende
of Brugge, terwijl de avondmis!
zich langzaam over de dodenstad
uitstrekte.
Jaren verliepen De stad was te
rug opgebouwd. De Minoterie ont
ving nog dagelijks haar contingent
vreemde bezoekers, maar reeds ver
hieven zich dreigend nieuwe don
derwolken van uit het r osten.
Op 10 Mei 1940. na een onrustige
nacht vol geronk van vliegtuigen
begon de sirene te loeien; de klok
ken alarm te luiden en in de straat
klonk de kreet Oorlogdie d(
mensen verschrikt het bed uitjoeg
Weldra kwamen massa's vluchtelin
gen de stad in, maar betrouwden
het niet hier te blijven en ze dool
den verder het Westen in. Hun
schrik en angst tastte ook de be
woners aan. De sirene, die twintig
maal op een dag loeide, deed er het
hare bij. De stad liep nogmaals
leeg en voor de tweede maal kwa
men de Duitsers en namen bezit
van de bloemmolens, om er tegen
een eventuele inval van de geal
lieerden op onze kusten, een bol
werk van te maken. Nieuwe, ster
kere abri's werden bijgebouwd,
ijzeren balken aangebracht me'
beton overgoten; nieuwe loopgra
ven, ditmaal met gemetselde muren,
aangebracht; alles sterker, beter
geweldiger en kloeker dan in de
eerste oorlog.
Doch gelukkig, en God zij dank I
heeft dit alles tot niets gediend
Wel werd de stad in Mei 1940 over
goten met brandbommen, wel wer
den 145 huizen ten gronde vernield
en honderden andere gedeeltelijk
beschadigd, wel vluchtten bijna al
le inwoners, maar ze keerden wel
dra terug en nogmaals beleefde de
stad de donkere, treurige oorlogs
jaren van 1940-44.
(Zie vervolg bit. l.j