Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Den 18 Juni.
Eerste jaar. 1\' 27.
pe groote liberale dag.
H gilden uit de mouwen.
Nog de
millioenenverbrassers.
ponderdag, 18" Mei 1903.
Eendracht maakt Macht. er Schijnende des iionderdftffS. Tires acquirit eundo.
Men schrijft in bij den Uitgever, Uiximidestraat, nr b3, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariafe en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bnreele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle lioege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voob den buitenEen jaar, Fr. 3-00.
Voor STAD Een jaar. Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Het ia oprecht vroolijk de -waardee
ringen der klerikale pers te lezen en
te vergelijken ten propooste van den
grooten dag van liberale propaganda.
Al onze weldenkende confraters be
vlijtigen zich om er de belangrijkheid
en de beteekenia van te verminderen.
Zij hebben zich met wel loet meeHter
gemaakt van eene bemerking zonder
groot belang der Gazette, beatatigende
dat van nu tot* dan de inrichting met
beantwoord had aan al de noodwendig
heden, hetgeen bijna onvermijdelijk
was. Die proef is niettemin een meeater-
slag geweest onze bmsselsche con
frater is de eerste om het te bekennen
en de toekomst zal het bewijzen
Ook. wat nnttelooze pogingen om
het ordewoord na te komen de betoo-
giug van Zondag voor te stellen als een
fiasco.
Ellendige sprekers hebben uitgeval
len vóór dnugezaaide toehoorders die
den spot met hen gedreven hebban.
De redevoeringen waren ij delïjdel
ook waren de lokalen en de hersenen,
nooit heeft de klerikaleR«geernig eene
grooter zedelijke, zegepraal behaald
haar succes in de naaste kiezingeu is
van nu af reeda verzekerd.
Dit is het onderwerp waarop elk kle
rikaal orgaan op zijne manier zijn
liedje zingt.
Men kan zich nochtans afvragen
waarom, indien de liberale betooging
geheel mislukt ia, de ministeriëale pers
alzoo hare vrienden optrommelt en al
de behouders bezweert zich te vereoni-
gen om de maatschappij in gevaar te
redden.
Die noodkreten komen slecht overeen
met de minachtende zekerheid die men
van een andereu kant gebaart, voor de
liberale en volksgezinde betooging.
Te Antwerpen vooral, biedt de kle
rikale pers het tooneel der volledigste
wanorde De Metropole r- pt geen enkel
woord over de groote vergadering Het
Handelsblad integendeel, boezemt zijne
vrees uit met eene treffende rechlzui
nigheid en een roeren 1 verdriet
Zondag hebben meeting'-n binnen en
buiten de stad plaats gehad, in al de pro
vinciën waar er het toekomende jaar wet
gevende kiezirigeri zullen plaats hebben.
In de Wollezaal heeft inen zelfs ee i
v-rinakelijk tooneel bijgewoond de hoofd
mannen van Help u Zelvedie alle weken
in hunne gazettin de beminnelijkste woor
den werpen naar het hoofd van Jacob Ver-
heyen «n de le:ders der vereenigde liberalen,
waren op het verhoog minzaam met dien
Jacob Verheyen, dien zij elders uitgeven
voor ezel en straatjongen, en met de hoofd
mannen der vereenigde liberalen.
Dat bewijstofwel dat da twist onder de
liberalen niet zeer ernstig is, ofwel dat de
meetingen het niet zijn nemen wij aan
-elfs dat dit deze tuee veronderstellin
gen bewijst, dat belet niet dat wij een oog
moeten in 'tzGI houden.
'Iet feit is daar dat de liberalen eenige
zetels gewonnen hebben in 1904, vijf ten
nadeele der socialisten, en twee ten nadeele
der katholieken.
Het dient tot niets te trachten dien uit
slag te bespreken, er het is veel beter den
toestand te beschouwen zooals hij is en niet
zooals wij hem zouden willen hebben.
Dat zal ons aansporen te werken, en ons
niet te laten in slaap wiegen door rekenin
gen en cijfers, volgens dewelke wij altijd de
Zegepraal behalen.
Die handelwijzen maken den besten in
druk in eene vergadering, maar de uitslag
der kiezingen komt, gelijk verloden jaar,
vele lieden ontgoochelen.
Wij moeten kost wat kost toekomende
jaar geheel vereenigd ten strijde trekken en
met dat doel moeten wij geen middel' vtr-
wa'arloozen om deze vereeniging mogelijk
te maken.
Da bestatiging dat de antwerpsche
liberalen een einde kunnen stellen aau
hunne ongelukkige twisten, wanneer
het er op aankomt zich vóór den te
genstrever te rechten, is niet gemaakt
om ons te mishagen. Spijts het argu
ment dat hij uit dat feit wil trekken,
zijn wij verzekerd dat in den grond
onze confrater er over niet gelukkig is.
In één woord, de klerikale pers be
wijst ons een waren dienst met te
schrijven gelijk zij het doet. 't, Is zoo
veel als te zeggen Volhardt en wij
zijn verloren Wij zullen niet nalaten
den raad te volgen.
De dag is te schoon geweest om geen
volgenden dag te hebben. Wanneer
men denkt dat in onze provincie, aan
het klerikalisme te leen gegeven, er
elf voordrachten plaats gehad hebben
die allerbest gelukt zijn te Brugge,
teGhistel, te Venrne, te Diksmude, te
Roeselare, te Thielt, te Iseghem, te
Kortrijke te Wervick, te Meesen, te
Yper. Overal zijn desprekers luidruch-
tig toegejuicht geweest door talrijke
en geestdriftige toehoorders overal
waren de liberale hoofdmannen samen
gekomen, nauw vereenigd en bereid
tot den'beslissenden strijd
Wij begrij pen dat onze tegenstrevers
niet gansch op hun gemak zijn.
En zeggen dat, om ten naasten bij
volledig te zijn men zou moeten spre
ken van de meetingen van Thienen,
van S4 Dieters-Jette, van Berchetn-Ste
Agatha, van Koekelberg, van Uccle,
van Boschvoorde, van Ter Hulpen, van
Hal, van Glabeek, van Léau, van Diest,
van Wavre, van Jodoigne, van Perwez
van Mechelen, van Duffel, van Baste-
naeken, van Durbuy, van Nassogne,
van Dinant, van Gembloers, van An-
denne, van Walcourt, van Florennes,
van Auvelais, van Eghezee, van Philip-
ville, van Assesse, enz enz enz.
Het was dus geen valsch begin.
M. Hymans heeft bet z^er wel ge
zegd de liberale partij is eene partij
geworden van open lucht, zij richt
zich rechtstreeks tot de menigten die
haar begrijpen en haar zullen volgen.
't Is eene zekere waarborg van suc
ces.
De bijval bekomen door den eersten
dag van voordrachten heeft de Ligue
nationale de Propagande Libérale over
haalt onmiddelijk de inrichting te be
reiden van een tweeden liberalen dag,
gelijk aan dezen van Zondag geleden
acht dagen. De datum vastgesteld door
het bureel is deze van 18 Juni, 't is te
zeggen den Zondag na Sinxen. Er zal
dien dag eene nieuwe reeks voordrach
ten plaats hebben in de provinciën die
volksvertegenwoordigers moeten kie
zen in 1906, maar men zal zorg dragen
voor elke vergadering eene andere ge
meente te kiezen dan deze waar men de
voordracht van 7 Mei gegeven heeft.
Daarboven wil de Ligue nationale dé
liberale beweging niet verwaarloozen
in de andere provinciën die hunne af
gevaardigden verledeu jaar gekozen en
op zulke schitterende wijze de ontwa
king der liberale partij getoond heb
ben Een zekere getal voordrachten
zullen insgelijks plaats hebben in He
negouw, de provincie Luik, Limburg
en Oost-Vlaamieren. De geestdrift ont
staan door de betooging van Zondag 7
Mei laat toe te hopen den 18 Juni een
nog grootacher succes te hebben.
Sedert den val van het ministerie
Frère-Barain 1870, en uitgenomen het
kort liberaal bestier van 1878 tot 1884,
zijn de klerikalen meester in het land
Het is dus reeda ongeveer 30 jaar dat
wij onder de klerikale verdrukking
gebukt gaan.
Wat kwaad de zwarte partij in dien
tijd verricht heeft, is ongelooflijk.
Zij heeft bi'gonueu met zich van het
lager onderwijs meester te maken, ten
einde aan de kinders slechts te doen
onderwijzen hetgeen de klerikale leer
toelaat. Het ging zooverre dat een kle
rikaal in den Senaat uitriep Gij be
reidt ons een geslacht van domkop
pen
Ook in het hooger onderwijs heeft
zij zonder ophouden vriendjes geplaatst
met last de toekomende burgers te
vervormen tot dweepers
In de magistratuur zorgde de zwarte
partij overal waar het maar eenigzins
mogelijk was hare schepsels plaats te
doen nemen, zoodat de tribunalen haar
toebehoorden en dat daar waar de ver
dedigers vau het burgerlijk recht in
geschil kwamen met, diegenen die
at«eds dit recht willen inkrimpen, zij
rechters vonden die eerst komen zien
tot welke politieke gezindheid de bur
gers b hooren, vooraleer zij de wet
toepasten.
In alle openbare besturen werden
bijnauitaluitelijk klerikalen benoemd,
opdat de regeerders daar spioenen en
verkliKkers zouden hebben, en opdat
al de beambten als schoothondjes het
hoofd zouden laten hangen en nooit
zich als vrije burgers zouden gedragen
De uitbreiding van het gevaar der
Doode Hand heeft zij bevoordeeligd,
overal rijzen de kloosters als paleizen
uit den groud en het grootste deel
van den nationalen rijkdom behoort
haar toe.
Eindelijk komt zij de hand te leggen
op het leger, dat zij wil samenstellen
uit benden huurlingen, die tegen gel
delijke belooning doch met uit va
derlandsliefde ten dienste staan van
de klerikale regeering zij wil een
waar leger van burgeroorlog, ten einde
door de gewapende macht alle uiting
van de openbare denkwijze te kunnen
beletten.
Wanneer de domperspartij zoo alles
ten haren dienste zal geschikt hebben,
nadat zij door soorten van belooningen
hare vrienden voor haar zal hebben
gewonnen, zal zij wellicht trachten ons
te herleiden tot de gezegende tijd der
Inkwisitie, waar de vrijheid van gewe
ten nog gemakkelijker dan nu kon
gesmoord worden, waar de vrijheid
van spreken en schrijven niet bestond.
Alle dagen zien wij pogingen aan
wenden door de achternitkruipende
partij om ons tot den tijd van Alva en
Philips II terug te brengen.
Het is daar het klerikaal gevaar
In zulke omstandigheden wordt de
onverschilligheid eene misdaad. De
liberale partij moet hare propaganda
volhouden en iedereen die bewusf is
van zijne plicht moet haar daarin steu
nen, ieder in de mate zijner krachten.
Daarom zeggen wij aan onze vrien
den Verspreidt De Weergalm
spreekt met uwe kennissen over poli
tiek. Ieder man voor ons gedacht ge
wonnen brengt ons een stap dichter bij
de overwinning.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c den drukregel.
Re.klamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Handen uit da mouwen, vrienden
In 1906 rolt de vijand deu berg af
Aan ons de toekomst
De macht van het ministerie de
Smet-de Naeyer is geheel en al ge
steund op blufpolitiek.
liLUF, BLUF, EN NOG BLUF zie
daar zijne leus.
Om het kiezerskorps te verbluffen,
gebruikt bet nochtans een zeer een-
voudigen en gemeenen truk.
Wanneer het eens een groot werk of
eene aanzienlijke uitgave aankondigt,
mag men er zich aan verwachten dat
er nieuwe belastingen zullen op vol
gen.
Dat is kiesreclame maken op den
rug van de belastingschuldigen.
Durft minister de Smet de Naeyer
geene nieuwe belastingen voorbren
gen. dan neemt hij eenvoudig zijnen
toevlucht Lol de leening
Hij bekommert er zich wemig mede
of de Staatsschuld gedurig aangroeit.
Onze nakomelingen hebben het maar
uit te zweeten zoo redeneert de
grrroote linancier.
Zelfs voor gewone uitgaven die
zouden moeten gedekt worden met de
gewone inkomsten van t land, neemt
minister de Smet de Naeyer zijnen
toevlucht tot de leening.
Het is op deze wijze dat de katho
lieke ministeries sedert i 884 zoovele
jaren op bonis hebben Icunnen po
chen.
Milhoenen werden verbrast voorde
kerken en de scholen der schatrijke
kloosters en men ving nieuwe schul
den aan om de alledaagsche of gewo
ne uitgaven te dekken.
Men heeft eene berekening ge
maakt van de uitgaven door de cleri-
cale regeering gedaan, welke dienden
op de gewone inkomsten gevonden te
worden en waarvoor men de Staats
schuld heeft moeten vermeerderen.
Men is gekomen tol de kolossale som
van ACHT HONDERD MILLIOEN
FRANKEN, prachtuitgaven, militaire
uitgaven, ameublementen, enz enz.
die niet op de buitengewone begroo
tingen dienden gebracht, die niet
door de leening dienden betaald te
worden.
't Is hetgeen de heer Haniez in den
Senaat zeer duidelijk deed uitschijnen
op het einde van verleden jaar.
Sedert 1884 hebben de katholieke
ministers voor nieuwe munten te
doen slaan en oude munten te doen
binnenkomen vijftien millioen fran
ken uitgegeven welke op de gewone
middelen in plaats van op de leening
dienden gevonden lo worden.
Voor onroerende goederen, zooals
het domein van Laekon en Tervueren,
de oude abdijen, bel paleis des ko-
nings, museums, kerken, gevangen
huizen, legatiehotels, ameublemen
ten. enz. enz, werden-er 180 millioe-
nen frank besteed, weeral niet nieuwe
schulden aan te gaan, als wanneer
zulke uitgaven door de gewone ont
vangsten.zouden moeten gedekt wor
den.
Op dezelfde onregelmatige wijze
besteedden de katholieke regeeringen
DE WEERGALM
W—a—B—ag»—aa—iTiiiif»E