Er roert entwat in Duitschiand
Groote rampen te Berlijn
Geweldige ©mfpleffiug fe Brussel
INTERNATIONA AL OVERZICHT
Speorwecgtsannel ingestort
Groote Brand op ei© Radiotentoonsteliing
BRIEF UIT BRUSSEL
HERSTEL ÏN 18 UREN.
TREKKING DER BINNEN
LANDSCHE LEENING 1933
Reeks 289.463 wint 5 miliioen
VERWOESTE GEWESTEN 1923
Uitbetaalbaar met 100.000 frank:
R. 104199 Nr 1 R. 334377 Nr 5
Uitbetaalbaar met 50.000 frank:
R. 65663 Nr 3 R. 76037 Nr 1
R. 308176 Nr 1
Uitbetaalbaar met 10.000 frank:
R. 30971 Nr 2 R. 35578 Nr 5
ALLE MEUBELS
GEPANTSEÜBE
SUKMNTVAMTOESTEUEji
93 8E:epWxi»»>
BELGISCHE RADiONIIVERKElD
lomsïOiim
Er is hij ons nooit veel sympathie
gevoeld geworden voor het nieuwe
bewind in Duitschland. De laatste
oorlog, en de wrange nasmaak er
van, hebben hiermee niets of maar
weinig te zien. Nochtans heeft de
overwinning van het nationaal-socia-
lisme in Duitschland onze christene
West-Europeesche beschaving van het
marxisme of communisme gered! De
Duitschers beweren dat, en wij zelf
zijn daarvan overtuigd. Maar het na-
tionaal-socialisme is een nieuw ge
vaar geworden voor ons christendom;
een gevaar dat wellicht nog grooter
is dan het marxisme zelf. Het marxis
me is zuiver materialistisch; erkent
geen hoogere zedelijke waarden, on-
kent alle begrippen van naastenlief
de, vaderlandsliefde, sociale gebon
denheid van individuen en standen;
streeft naar de vernietiging van gods
dienst en familieleven. Wij hebben
reeds gezegd dat deze begrippen bij
alle menschen aangeboren zijn en
vroeg of laat tot het bewustzijn door
schemeren. Daarom is het marxisme
ten doode opgeschreven. Het natio-
naal-socialisme echter verdedigt deze
begrippen voor alles, maar de accen
ten worden verkeerd gelegd en daar
om juist is het zoo gevaarlijk.
De standenorganisatie wordt in
Duitschland in praktijk gebracht,
zooals we het bij ons zouden willen
verwezenlijkt zien. Godsdienst wordt
aanvaard als het onmisbare cement
dat de menschen moet samenhouden
en die het impuls moet geven voor
alle grootsche strevingen. Doch die
godsdienst kan niet de christelijke
zijn, omdat ze niet past bij de Duit-
sche volksraad. Het christendom werd
in Duitschland ingevoerd, het is van
joodsch-latijnsche oorsprong, het is
strijdig met de wezenheid van het
Duitsch-zijn, en daarom schadelijk en
moet verdwijnen. De godsdienst die
alleen voor de Duitschers past is de
godsdienst van de oppergod Wodan,
de godsdienst der oude Germanen.
Deze leer vindt zijn aanhangers on
der de voormannen van het nieuwe
bewind; doch heeft zijn bestrijders
bij een groot deel van de bevolking
der Protestanten en der Katholieken,
Met deze laatsten hebben de natio
naal-socialistische leiders rekening
moeten houden. Daarom werd tus-
schen de regeering en het Vaticaan
een concordaat gesloten waardoor de
rechten van de Katholieken inzake
belijdenis van hun geloof gevrijwaard
werden.
Sedert het teekenen van dit con
cordaat echter, hebben de Katholie
ken nog geen rust gekend. Voortdu
rend worden de bepalingen ervan
overtreden, zoodat het conflict tus-
schen hun eerbied en werk voor het
nieuwe wereldlijke gezag en de ver
dediging van hunne bovennatuurlijke
belangen een bestendig karakter ge
kregen heeft.
In de laatste weken nu, is de strijd
van het nationaal-socialisme tegen de
binnenlandsche vijand openlijk aan
gebonden geworden. Daarmee worden
niet meer bedoeld de marxisten. Met
hen werd reeds lang afgerekend. Het
zijn ook niet zoozeer de leden van de
Stahlhelm en de Joden; maar wel de
Katholieken of politieke zooals ze
thans in Duitschland worden ge
noemd.
Waarom worden nu de Katholieken
in Duitschland vervolgd. Officieel heet
het dat de Roomsche Kerk hare be
voegdheid te buiten gaat. De Staat
behoudt zich het recht voor te zor
gen voor de wereldlijke belangen van
hare onderdanen en onder die belan
gen zijn begrepen, niet alleen stoffe
lijke maar ook sociale en opvoedkun
dige belangen. De Kerk mag zich al
leen bezighouden met het bovenna
tuurlijk heil van de Duitschers.
Doch wij weten dat het bovenna
tuurlijk leven van de menschen nauiv
samenhangt met het politieke en
sociale leven. De bovennatuurlijke
belangen zijn alleen gevrijwaard
wanneer op sociaal en politiek gebied
de noodige waarborgen geboden wor
den. Onder het nationaal-socialistisch
bewind zijn reeds verschillende wet
ten uitgevaardigd geworden die recht
streeks indruischen tegen de leer der
Kerk, waarvan de belangrijkste de
sterilisatiewet is. Daartegen hebben
de Duitsche bisschoppen hunne ge-
loovigen gewaarschuwd. Ze hebben
ook gewaarschuwd tegen de propa
ganda voor de niet-confessioneele
school. Omdat ze dit doen, gaan de
bisschoppen en de priesters hun be
voegdheid te buiten en worden ze
gevaarlijk voor het bewind. Het zijn
de vijanden van het nationaal-socia
lisme, dus van Duitschland.
Daarom hebben de nationaal-socia-
listische ministers het volk in ron
kende redevoeringen verwittigd dat
ze die vijand in eigen vesting zou
den bestrijden en verpletteren. Dat
heeft Göbbels gezegd, en Goering en
Frick en Ley en Hitier en de maat
regelen tegen katholieke jeugdorga
nisaties en dagbladen volgen mekaar
dicht opeen als een zware zomerre
gen. Er wordt gedreigd met de alge-
heele afschaffing van katholieke lee-
kenorganisaties en dagbladen en wij
gelooven wel dat het gebeuren zal.
Het zou echter ook kunnen gebeuren
dat de Katholieken zich schrap zul
len zetten en die Katholieken zijn
ook Duitschers, dragen ook de ken
merken van dat groote, sterke en
geniale volk dat Duitschland is. Som
mige bisschoppen hebben reeds het
woord katacomben genoemd!
In die anti-katholieke actie moet
echter ook een andere reden gezocht
worden. De economische en finan-
cieele nood van Duitschland is voor
het oogenblik zeer groot, grooter dan
hij ooit geweest is. Nochtans wordt
regelmatig door Hitier, Göbbels en
Goering gewezen op het enorme werk
geleverd sedert de nationaal-socialis-
ten aan het bewind kwamen, er wordt
gewezen op de verbetering van de
economische toestand en vooral op de
vermindering van de werkloosheid.
Doch die vermindering van werkloos
heid is te wijten aan de herbewape
ning en is dus geenszins een factor
in de algemeene verbetering; het is
zelfs een post die het budjet in ruime
mate verzwaart en daardoor de finan-
cieele toestand van het land in 't ge
drang heeft gebracht.
Er wordt echter ook gezegd dat het
nationaal-socialisme heel wat meer
zou verwezenlijkt hebben indien het
niet door zekere personen en duistere
machten tegengewerkt was geworden.
Met andere woorden er moeten ver
antwoordelijke schuldigen gevonden
worden opdat het nationaal-socialis
me onbevlekt zou blijven. Die schul
digen zijn gevonden: de Joden, de
Katholieken, de Stahlhelm. En zijn de
omstandigheden niet gunstig voor de
bewindvoerders? Hebben de katholie
ke paters en kloosterzusters niet het
zoo broodnoodige geld van de Duit
sche onderdanen over de grenzen ge
smokkeld"!?
Breken thans werkelijk voor de
Duitsche Katholieken de donkere tij
den van vervolging aan zooals ze door
de meesten zoo angstig gevreesd wor
den? We vrezen het, maar er zijn ook
teeken, die wijzen op een verbetering
in de toestand. De laatste maatrege
len tegen de Katholieken zouden het
gevolg zijn van een Hetze ingezet
door enkele fanatieke leden van de
nationaal-socialistische partij, oud-
loge-broeders, die door hun overdrij
ving gevaar loopen in ongenade te
vallen. En er is ook de zeer bemoedi
gende rede van Dr Schacht, president
van de Duitsche Reichsbank en mi
nister van Economische Zaken, ge
houden te Königsbefr;. Ddarin heeft
hij de zorgvolle toestand van het
huidige 'Duitschland geteekend en' de
zware taak waarvoor de regeering
staat.
Die taak nu, zegt hij, wordt be
moeilijkt door de 10 twijfelaars en
saboteurs waarover Hitier spreekt
maar ook door zekere tegenstrevers
van wie men zou kunnen zeggen:
Heer bevrijd mij van mijn vrienden.
En wie zijn die vijandige vrienden?
Degenen die helden zijn als het don
ker is en in de nacht de huisgevels
gaan bekladden en plakbrieven uit
hangen, waarop men lezen kan dat de
Duitschers die bij Joden hun inkoo-
pen doen, landverraders zijn. Het zijn
ook degenen, die de strijd aanbinden
tegen de pastoors die aan politiek
doen, doch het onderscheid niet kun
nen maken tusschen den godsdienst
en het misbruik van den kansel.».
Heeft de H. Schacht gesproken na
ruggespraak met Hitler of heeft hij
zelfstandig gehandeld? Daarvan hangt
veel af. In het eerste geval mogen
we ons verwachten aan 'n kentering
van de houding ten opzichte van de
Katholieken. God geve dat het zoo
weze!
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
iSHBSSB3BBS33BD9SBEBS3aSBSBZB
MOEST ELXE LEZER van dit blad mij
5 ol 10 fr. (of meer) zenden, ik kon school
en patronaat bouwen tot kerstening de»
parochie. In naam van H. Gerardus Ma-
jella. Postcheck 139.485, Pastoor Renson
te Xhendelesse.
Te Berlijn was men een tunnel voor de
metro aan liet graven in de Goering-
strasse toen op een heele lengte de bal
ken van de galerij begaven en een in
storting plaats bad. Verscheidene arbei
ders werden er onder bedolven en alhoe
wel spoedig met de reddingswerken be
gonnen werd heeft men weinig hoop nog
een ervan te kunnen redden. Men haalde
reeds twee lijken en vier erg gewonden
boven. Er zouden een twintigtal arbeiders
omgekomen zijn bij de instorting.
In de Maurice Lemonnierlaan te Brus
sel had een juffer kleederen schoonge
maakt met essence en ging dan de keu
ken binnen waar een kachel brandde. De
gassen verspreid door de gekuischte klee-
pen zicht op de puinsn ven den inetngestorten me.ro-tunnc'. te Berlijn,
Eeh" geweldig vuur vernielde enkele za
len der pas geopende radiotentoonstelling
te Berlijn. Op de tentoonstelling was ook
een zendtoren gebouwd die 120 m. hoog
was en in den top een restaurant bevatte
waarin, bij 't losbreken van den brand,
kellners en bezoekers waren. De lift was
buiten gebruik daar ze in lichte laai stond.
Na uren arbeiden konden de pompiers
die verschrikte personen, die steeds om
hulp hadden geroepen, uit hun netelige
positie bevrijden. Om dit te verwezenlij
ken waren pompiers langs de ijzeren span
ten omhoog geklauterd met enkele slan
gen die voortdurend water stortten op de
vlammen.
Er zouden drie dooden en een twintig
tal gewonden te betreuren zijn bij de
ramp. Enkele gebouwen of zalen bleven
gelukkig bevrijd van het vuur. Men denkt
dat een aanslag werd gepleegd tegen de
tentoonstelling, die intusschen heropend
werd.
(Van onzen bijzonderen Correspondent.)
De torsi, van het restaurant bleef overeind midden dc putsen,
deren ontploften en de gansch winkel
werd stukgeslagen. De juffer werd enkel
licht gewond en enkele voorbijgangers
bekwamen verwondingen door glasscher
ven.
Nauwelijks 18 uur na de brandramp of de inrichters waren reeds in staat het
publiek in een nieuw gebouwde balie te ontvangen.
anaaaBSEoiQSBBBsaBaasaBnsaEisEBBisEasesxBzaaxaaszaBBSBBsaB
Zaterdag heeft de 23* trekking plaats
gehad van de Binnenlandsche Premie-
leening 1933.
en al de andere nummers van
deze reeks met één miliioen.
De zeventig volgende reeksen zijn te
rugbetaalbaar men 25.000 frank, zoodat
elk nummer van deze reeksen 5.000 frank
wint
107646
139789
165935
197893
231754
254194
275823
309464
321649
345129
364838
391224
108962
146249
174178
204402
238816
258606
278728
310994
322366
345556
376018
394177
113621
149679
179509
214256
245156
258888
287462
312713
324027
351767
378137
398673
116898
155721
180697
219333
245286
265975
291381
316428
325394
356030
381157
399653
128526
156614
183094
227483
246977
268537
295952
316728
338320
357611
385054
137687
165283
184714
229127
250839
268715
296580
318650
342563
358186
387726
Hierboven het uitzicht van den winkel na de ontp.ou.ng.
Elke obligatie behoorend tot een uitge
trokken reeks heeft recht op één vijfde
van het lot toegekend aan de reeks waar
van zij deel uitmaakt.
147* Trekking van 20 Augustus.
R. 50954 Nr 2
R. 159644 Nr 2
R. 222229 Nr 1
R. 267690 Nr 2
R. 318657 Nr 2
R. 350440 Nr 3
R. 130915 Nr 3
R. 205889 Nr 3
R. 256650 Nr 5
R. 275243 Nr 5
R. 342400 Nr 5
R. 379181 Nr 5
R. 387741 Nr 3.
Met 575 of 550 frank de andere num
mers van die reeksen, naar gelang ze al
dan niet onderworpen werden aan de
renteomzetting.
HUIS ETIENNE MONCAREY,
Gasthuisstraat - 18 Poperinge.
Brussel, 22-8-35.
De oogstmaand ls voor de begunstigde
menschen beschouwd en benuttigd als de
voornaamste vakantiemaand. En naar den
trok naar de kust en de badplaatsen, laat
vermoeden dat heel wat menschen erg ver
moeid en uitgeput zijn, groote behoefte
hebben aan rust en ontspanning, en nog
heel wat gespaard geld op zak hebben,
dat ze zeer kwistig verteren. Als ge die
groote bedrijvigheid in de badsteden en
de ongemeene nieuwsgierigheid om de
Wereldtentoonstelling van de hoofdstad te
gaan bezoeken en bezichtigen, komt ge
onder den indruk dat de menschen nog
heel wat geld hadden weggelegd om hun
ne nieuwsgierigheid te bevredigen, voor
eenige dagen te doen gelijk rijke men
schen, zich laten leiden door de zegwijze:
eens weelde is niet altijd armoe
Het staat in elk geval vast, dat groot
verteer wordt gemaakt, een weelde in
kleederdracht, ontspanning en ook heel
wat uitspatting vertoond is, die men niet
zoo gemakkelijk kan uitleggen. Wel wordt
gezegd dat de badplaatsen zeer druk be
zocht worden door vreemdelingen, niet het
minst Franschen, die betrekkelijk goed
koop kunnen bediend worden op het groot
verschil in de waarde van de nationale
munt.
Onder dat opzicht zal het wel waar zijn,
dat het zomerseizoen een groote geldver-
plaatsing heeft uitgelokt waaraan men
zich niet had durven verwachten.
Een groot deel van het volk blijft steeds
kermisvolken de minderen doen heel
gaarne de grooten na.
Het kan ook wel waar zijn, dat onze
geldontwaarding bijgedragen heeft om de
gehechtheid aan den spaarzin te verloo
chenen, zoo wat te leven als 'n visch in
't water.
Ik ben er wel van bewust, dat deze kri
tische beschouwingen niet veel aan de
moderne opvattingen van de menschen
zullen veranderen.
De jaarlijksche Bedevaart naar den
Ijzer naar het Heldenkruis van Diks-
muide, door schoon weder begunstigd,
heeft andermaal zijn roerende momenten
gehad. Over die heldenhulde zult Ge
in 't blad wel verslag vinden.
DE WAALSCHE EN VLAAMSCHE
SOCIALE WEKEN TE LEUVEN
Van Vrijdag tot en met Zondag werd
te Leuven, in het St Pieterscollege, de
XXII* Waalsche Sociale Week gehouden.
Het getal deelnemers overtrof deze maal
de vier honderd.
De Vlaamsche Sociale Week, die Maan
dag aanving om Woensdagmiddag te ein
digen, werd gevolgd door meer dan zeven
honderd leergierige menschen, jongeren
en ouderen, die acht zware lessen hadden
te volgen.
Pater G. C. Rutten O. P., Senator, de
stiohter der Sociale Weken In België, is
zonder onderbreking degene geweest die
niet alleen die 22 Waalsche en Vlaamsche
Sociale Weken heeft voorgezeten, maar de
leerstof heeft bestudeerd en toegelicht,
opdat de mannen van de praktijk der
Sociale Actie met groote klaarheid hun
ne levenswijding zouden kunnen vervul
len.
Ik kan hier nauwelijks de leerstof der
XXII* Sociale Weekaangeven, met de
namen der lesgevers.
De meeste diocesane en gewestelijke be
stuurders van de katholieke sociale wer
ken, de vrijgestelden van Syndikale Cen-
tralen en van de gewestelijke verbonden
zijn aanwezig, en volgen met aandacht en
vrucht de lessen.
Z. Exc. Monseigneur Coppieters, bis
schop van Gent, heeft 22 Seminaristen ge
stuurd om de Sociale Week te volgen. Dat
is een schoon voorbeeld.
De 1* les ging over de «zonder God»-
beweging in Rusland en 't was de welspre
kende Dominikaan-Pater M. De Wyn die
over het goddelooze Rusland een ingrij
pend beeld gaf.
M. Robert De Man, Volksvertegenwoor
diger van leper, hield een treffende les
over het Duitsch Nationaal-Socialisme in
Duitschland.
M. Alf. De Groeve, dokter in de rechten
te Brugge, besprak uitvoerig den toestand
van het kerkelijk-godsdienstig leven in
België. Zijn uitvoerig dokumentatiemate-
riaal levert uitvoerig materiaal om het
gevaar van de ontkerstening van ons volk
tegen te gaan.
Z. E. H. Kanunnik Janssen, hoogleeraar
te Leuven, een regelmatige lesgever van
onze Sociale Weken, handelde over de
vrijheid door de Kerk verdedigd
In de 5* les -besprak oud-minister Hey-
man zeer uitvoerig en bevattelijk de toe
passing van de grondwettelijke vrijhe
den in België met een sterke verdediging
van het parlementair regiem.
Hcogleeraar G. Eyskens (Leuven) be-
sprak in een leerrijke studie de ontwikke
ling van het economisch liberalisme in
België, de gevolgen van het economisch
liberalisme, de reactie tegen die maat
schappelijke liberale leerstelling en zijn
geleidelijke ontbinding.
M. Au-g. Cool, Sekretaris van het Alg.
Chr. Vakverbond, gaf een uitvoerig beeld
over den internationalen toestand, met
volgende besluiten: a) de katholieke leer
in zake Staatsopvatting doen kennen, aan-
leeren en verdedigen; b) ondersteuning
van den Volkerenbond en van het Inter
nationaal Arbeidsbureau; c) de voorberei
ding van een internationaal gezag; d) de
plichten van de katholieken om steeds een
katholiek standpunt in te nemen.
De 8» en laatste les werd voorgehouden
door M. P. W. Segers, Algemeen Sekretaris
van het Alg. Chr. Werkersverbond. In die
les werd de noodzakelijkheid van een ka
tholieke organisatie van den arbeiders
stand noodig blijft, om het algemeen wel
zijn en den socialen vrede te waarborgen,
het arbeidersrecht te verdedigen, de zen
ding der Katholieke Kerk in het arbeiders-
midden te vergemakkelijken. Een uitvoe
rige beschrijving van die noodzakelijke
organisatie vormde den inhoud van die
praktische les.
Naar een traditie werd Pater Rutten,
stichter van de Sociale Weken en leider
van de besprekingen, bij het einde
Woensdagmiddag zeer geestdriftig toe
gejuicht.
Maandagavond heeft Het Vlaamsche
Triomet het Tokkel-Ensemble Bel
Canto van Brugge, onder de leiding van
M. Xav. Geerolf, een heerlijke verpoozing
bezorgd aan de deelnemers van de Sociale
Week. De feestzaal der Christene Werklie
den in de Vaartstraat was bomvol. En
gedurende bijna drie uren werden de beste
nummers van een rijk repertorium met
een buitengewoon succes voorgedragen.
Menige uitvoering moest herhaald wor
den. Heerlijke muziek en schoone liede
ren. Maar 't publiek had toch 'n voorkeur
voor het humoristische. M.M. Htndiryckx,
tenor, G. De Pourcq, bariton, en M. Mar
tens, bas, zijn met 't grootste succes weg
gegaan.
Het kunstgezelschap van Brugge heeft
niet alleen dien schitterenden avond be
zorgd, maar zijn faam wijd en verre doen
ronddragen. De deelnemers van de So
ciale Week hebben tevoren nooit zulke
schitterende verpoozing gekend. Oud-mi
nister Heyman heeft het schitterend Trio
dank gezegd en gelukgewenscht. 't Was
wel verdiend.
LANDSBOND
DER CHRISTENE MUTUALITEITEN
In de feestzaal der Brusselsche Wereld
tentoonstelling werd Zondagvoormiddag
het jaarlijksch Congres van den Lands
bond der Christene Mutualiteiten gehou
den. M. De Clercq, Senator te Antwerpen,
zat voor en hield in beide talen een rede.
Talrijke parlementairen waren aanwezig;
ook Mgr Van Cauwenbergh, hulpbisschop
te Mechelen. Ook het Ministerie van So
ciale Voorzorg was vertegenwoordigd.
Z. E. H. Kan. Eeckhout, bestuurder van
't Sekretariaat van den Landsbond, gaf
een beeld over de ontwikkeling van den
Landsbond. Van 113.367 leden ln 1919 ls
het ledental gestegen tot 398.527 op einde
1934. Van de 1434 aangesloten mutualitei-
Ür~l>Ê GLORIE VAN wO
Deze ontvangtoestellen zullen ten
toongesteld worden ln de 7« Radio-
beurs welke plaats grijpt te Brus
sel, Groote Hal van het Jubelpark
van 7 tot 16 September, stands
7-8-9-49-50-51-117-118-119-124,
Kostelooze ingangskaarten zijn te
bekomen (het aantal gewenschte,
kaarten vermelden) voor de perso
nen die deze aanvragen bij de
NATIONALE
RADIO-ELECTRISCHE FABRIEK
141, Louisalaan, Brussel.
ten zijn 1.082.951 leden aangesloten bij
den genees- en artsenijkundigen dienst.
Het ledental ging*in 1934 met 32.164 een
heden vfforuit.
De stortingen bedragen 80.172.944 fr.,
hetzij rond de 3 miljoen meer dan het
jaar te voren. De totale uitgaven waren
van 106.291.750 fr. Het bezit van het Mu-
tualiteitsverbond bedroeg einde vorig jaar
54.763.940 fr. Aan ziektevergoeding werd
11.804.889 fr. uitgegeven; voor begravings-
kosten, 205.143 fr.; voor geboortevergoe
dingen 58.016 fr.
De toestand der pensioenkassen la ln
't algemeen niet gunstig.
De kleine toelagen van den Staat schie
ten tekort om die uitgaven te dekken.
M. Van Melle droeg het programma
voor van den Landsbond: gezondheids
dienst; algemeene geneeskunde; bijzonde
re geneeskunde; artsenijkundige diensten;
strijd tegen de tering door de ontwikke
ling van de dispensaria en de luchtkuren.
Mgr Van Cauwenbergh hield een in
slaand slotwoord.
DE NATIONALE
VELDWACHTERSBOND
Het 2» tien jaarlijksch Congres van den
Belgischen Veldwachtersbond werd laatst
leden Maandag ingezet in het feestpaleis
der Wereldtentoonstelling. M. Max, bur
gemeester van Brussel, zat dat Congres
voor. Zaterdag werd een voorbereidende
vergadering gehouden in het Provinciaal
Gouvernementsgebouw. M. Baron Hou-
taert, Gouwheer van Brabant, omringd
door de arrondissemantskommissarissen,
heeft het verbondsvaandel overhandigd
aan M. Meert, veldwachter te Droogen-
bosch. De afgevaardigden gingen daarna
bloemen neerleggen op het graf van den
Onbekenden Soldaat. Daarop volgde een
feestmaal, waar M. Semipels, algemeen
Sekretaris, hulde bracht aan Volksver
tegenwoordiger Maenhout, stichter van
den Bond, die groote diensten aan de
veldwachters heeft bewezen.
Maandag werden de Congresberaadsla
gingen voortgezet in de feestzaal der We
reldtentoonstelling. Aan 't bureel zaten:
M.M. Leclerc, Voorzitter; Mariën, Onder
voorzitter; Sempels, Alg. Sekretaris; Ba
ron Houtart, Gouwheer; Burgemeester
Max, Vertegenwoordigers van 't Ministe
rie van Justicie en van Binnenlandsche
Zaken. In aanwezigheid van die hooge
personen werden de hoofdeisehen van
den Belg. Veldwachtersbond besproken.
M. Maenhout herinnerde het ontstaan
van de organisatie der veldwachters.
De groote vragen werden Maandagna
middag en Dinsdag behandeld. Onder
deze: vastheid van bediening, rust- en
verlofdagen, toerusting en wapens, de ze
delijke vorming van den veldwachter, enz.
Een gevuld Congres, leerrijke en sa
menhangende verslagen en besprekingen
en eensluidende besluiten.
CONGRES VAN HET
CHRISTEN ONDERWIJZERSVERBOND
Het Christen Onderwijzersverbond heeft
Vrijdag en Zaterdag in de Wereldten
toonstelling te Brussel een belangrijk
Congres gehouden, waar vooral gesproken
werd over de rechtspositie van het onder
wijzend personeel en over de belangen
van het C. O. V. op zichzelf. M. L. Lam
mens (Gent) is voorzitter van het C. O. V.
en een zeer flinke voorzitter.
Bij de bespreking der bestaande wedde-
regeling werd zeer scherpe kritiek ge
maakt, niet alleen aan 't adres der Re
geering, maar ook aan dit van de parle
mentairen. De kritiek slaat hoofdzakelijk
op het feit, dat de vrije onderwijzers zeer
erg geschaad zijn tegenover deze van de
officieels scholen. Luide werd dan ook
gevraagd: Gelijk werk, gelijke wedde;
gelijk loon, gelijke plichten; gelijke plich
ten, gelijke rechten!
De wedden hebben natuurlijk ook hun
invloed op het pensioenbedrag, zoodat de
vrije onderwijzers dubbel geschaad zijn.
Mgr Van Eynde, die geestelijke over
heid vertegenwoordigde, heeft zich zeer
scherp uitgelaten tegen de achteruitstel
ling van het vrij onderwijzend personeel,
en daarom werd hij ook geestdriftig toe
gejuicht.
M.M. Marck en Sinzot, Volksvertegen
woordigers, hebben al hun steun aan het
C. O. V. toegezegd.
Ik veroorloof mij hier echter de kleine
kritische beschouwing, dat het C.O. V.
uitsluitend op zichzelf bestaat. Anders
gezegd: het ls noch bij het A. C.V., noch
bij het A. C.W., noch bij welke andere
strijdende katholieke organisatie aange
sloten. Volksvertegenwoordger H. Marck
(Antwerpen) is wel eerevoorzitter van het
C. O. V.; naar mijn bescheiden meening
zou het heel wat beter zijn, moesten al
de katholieke parlementairen (Kamer en
Senaat) in alle omstandigheden beslist
aan de zijde staan der leiders van het
C.O.V. en van de Vrije Onderwijzers.
Slechts wanneer meer gelijkberechti
ging verwezenlijkt wordt, zullen de leden
van het C. O. V. met meer liefde en geest
drift niet alleen in het onderwijs maar
ook in de katholieke aotie -taan.
50e VERJARING VAN DE B.W.P.
De Belgische Socialisten hebben Zater
dag en Zondag de 50» verjaring van hun
partij herdacht. Natuurlijk te Brussel.
Van de eigenlijke stichters zijn nog
slechts een paar figuren in leven: Louis
Bertrand en Eduard Anseele, die allebei
naar de tachtig draaien, en ook allebei
Staatsministers zijn. Dat wil echter niet
zeggen, dat er niet méér stichtende leden
nog in leven zijn.
Vanderveide is er maar ingekomen
wanneer de partij reeds eenigen tijd in
werking was. Hij is de groote mange
worden en tot heden gebleven. Fungeert
Bouchery (Mechelen) als voorzitter, de
groote woordvoerder blijft Vanderveide,
die naar de zeventig 'gaa..
Vanderveide is tweemaal getrouwd, na
tuurlijk voor de wet alleen. Of zijn eerste
vrouw nog leeft, kan ik niet zeggen. Na
de echtscheiding is zij naar Engeland
vertrokken, en van daar is over haar niets
meer te vernemen. Hij heeft dan uit een
ander huwelijk een vrouw overgenomen,
met dewelke hij destijds te Parijs is gaan
trouwen, vermoedelijk om te Brussel geen
bruiloft te moeten vieren,
In de B. W. P. heeft zich niemand
daaraan geërgerd. Voor de rest heeft hij
steeds sober geleefd, zelf de geheelont
houding beoefend en voor drankbestrij
ding geijverd in de rangen van zijn partij.
In hoeverre hij daarmeê succes heeft ge
had, heb ik niet te onderzoeken.
Naar de leerstellingen van Carl Max
heeft Vanderveide steeds geijverd voor
enkelvoudig kiesrecht en voor de vernie
tiging der kapitalistische maatschappij-
ordening.
Enkelvoudig kiesrecht voor de mannen
op 21 jaar de vrouwen zijn slechts in
aanmerking genomen voor gemeentekies
recht is eerst ingevoerd ln 1920, dus na
den wapenstilstand.
In den schijn heeft Vanderveide aan
Eduard Anseele, de leider der Gentsche
Socialisten, een groote vereering toege
dragen, maar Anseele heeft het nader
hand leelij'k verkorven. Anseele, jaren
vóór den oorlog, stichtte te Gent de
Bank van den Arbeiden met de geld
beleggingen van die Bank stichtte hij
kapitalistische naamlooze maatschappijen
die de eene na de andere den dieperik
ingingen. De Stadsbesturen van Gent en
van Antwerpen zitten in dat deficiet nog
vast met ruim 75 miljoen, waaruit gevolgd
is dat Balthazar, Socialistische Schepen
van Geldwezen te Gent en Aug. De Bruy-
ne, dito te Antwerpen, hun Sohepenambt
hebben ingeboet.
Die naamlooze kapitalistische maat
schappijen staan dik aangeschreven bij
het Nationaal Komiitelt voor (Nijver
heidskredieten dat Komiteit kan wel
terugVORDEREN, maar terugKRIJGEN
zal wat anders zijn! De Socialistlsphe
Spaarkassen, die destijds hunne geldbe
leggingen deden in de Bank van den
Arbeidzijn van regeerlngswege wat uit
den nood geholpen geweest, maar de
Bank ls zoo goed als gelikwideeid, en
Anseele's droom van grootheid en geld
macht ls meteen verzwonden.
Voor zijn ouderdom hij ls in zijn
80* Jaar staat hij steeds goed op, en ge
zoudt zeggen dat bij bet aan zijn barte
niet laat komen. Dit neemt
weg, dat het gezag en de maeht
B.W.P. daardoor geweldig zijn L
geweest. Voor den vorm draagt
velde den Gentschen leider no-*
ting toe maar ln den grond fcM1'
omdat Anseele in zijn verwaandh id
meend heeft de financiers en de t»
talisten de les te mogen spellen h«.w
nochtans niet wegneemt, dat'
noentans met wegneemt, dat AnL,£
toch nog heel wat sympathie heeft ov„
gehouden in de partij, en
kracht genoeg behoudt om te Ijveren vo»
het Plan van den Arbeidde staats,
uitbating van flnancie en grootindustrie
Zaterdag had in het Socialistisch
Volkshuis een pleohtige zitting plaats van
de Syndikale Kommissie, het Cooperat-ef
Verbond, de Federatie der Soc. Mutuall.
telten en de Soc. Vrouwenorganisatie
Vanderveide zat die vergadering voor'
't Werd een onderlinge bewierrooking
waaraan ook vreemde afgevaardigden
deelnamen. Anseele was zelfs een dor esr-
sten om gehuldigd te worden.
's Avonds had eene meeting plaats in
den Koninklijken Circus, waar Vander.
velde een groote rede hield, en waar Cl.
toyen Bracke namens de Fransche
ciallsten de B. W. P. huldigde.
In de Socialistische bladen van Zon.
dag en Maandag werden lange kolommen
geplaatst over de geschiedenis van
B. W. P., die officieel dagteekent van 18
Vóór dien tijd bestonden echter reeds
Socialistische Vereenigingen, te Gent i
elders. Het eerste Congres had plaats den
5-6 April 1885, te Brussel. Louis Bertrand
was toen voorzitter.
Eene twistvraag is geweest: hoe men
de partij zou heeten, Socialistische Partij
of Belgische Werkliedenpartij. Deze laat.
ste benaming werd aangenomen cn tot
heden gehandhaafd.
Het Socialistisch dagblad «Vooruit» is
in 1884 te Gent gesticht geweest. Tevoren
was Anseele bediende geweest ln een
houtmagazijn aan de Gentsche dokken,
aan 125 fr. per maand. Tamelijk veel voor
dien tijd.
ii Vooruitis van meetaf het smerigste
en gemeenste van de Socialistische pas-
organen geweest en gebleven, zoowel in
proza als in beelden. Het nummer van
li. Zondag geeft een cliché met de por.
toetten van de eerste leiders en strijders,
De cliché dagteekent van 1879. Naast ds
Socialistische leiders van dien tijd staan
daar afgebeeld een zwaarlijvigen bis.
schop, die van schrik zijn staf, wijwater,
bak en borstel laat vallen, en dikke hee-
ren die het patronaat, de magistratuur en
de minister-, verbeelden. De socialistischs
leider - 1-euwenklauwen, waar
mee gezag» verscheuren, De
veer: :n niet gemeener zijn.
z&ormiddag heeft de %W.P,
de 50« verjaring harer stiohttog herdacht
bij wijze van een stoet, die gevormd werd
op de groote boulevards van de Zuidstatie
naar de Beurs.
Op de trappen van het Beurslokaal wa
ren de leiders en parlementaire vertegen,
woordigers van de soc. partij onder roodj
drapperijen opgesteld. Om 11 uur zette de
stoet ln gang. Talrijke opschriften wer.
den in den stoet gedragen, alsmede on
telbare vlaggen. De soc. Jonge wachten
defileerden tot na het middaguur. Naar
de tekstan der opschriften moeten de
werklieden, de boeren, de intellectueelen,
de kunstenaars en handelaars allemaal
plaats nemen in de" rangen der B. W. P,
Ook de Middenstand.
De stoet duurde lang, heel lang, maar
de jeugd defileerde in dunne reien; de
vlaggen waren eentonig rood, en zóó wel
wat eentonig en vervelend. Er wordt be
weerd dat de roode jeugdorganisaties nog
al wat geprotesteerd hebben omdat de
partijleiding haar de subsidies heeft af
genomen. Innerlijk is de eenheid niet zoo
oprecht als de soc. persorganen laten uit
schijnen. Maar 'k houd daarbij niet lan
ger stil.
Zaterdag is Anseele te Gent, op den
Kouter, gehuldigd geworden. Eenerzijdi
was dat een machtbetooging. Socialisti
sche mandatarissen uit andere arrondis
sementen zijn Anseele komen huldigen,
Onder deze G. Houbin en C. Huysmans,
't Was G. Balthazar die Anseele moest
toespreken. Hhj verkocht opgeschroefde
kost. Daarvan is hij zoo wat 'n monopo
list. Naar hem werden te Gent op 't ge
past moment de geschiktste mannen aan
wezig met een vechterstemperament. Op
Balthazar Is die uitlating allerminst toe
passelijk. Genoeg daarover echter.
Vanderveide heeft E. Anseele voorge
steld als de grootste figuur sedert de-Ar*
tevelden, als de levenswekker, den Tijl
Uilenspiegel van het slapende Vlaande
ren, die na de mislukking der algemeene
werkstaking voor algemeen stemrecht in
1902, den moed had om de komende
weerwraak aan te kondigen.
Aan al die opgeschroefde uitlatingen
moeten we ons niet zooveel ergeren. Laat
staan dat Anseele voor de socialistische
beweging een groote stuwkracht is ge
weest, maar veel van zijn actie werd ver
nietigd door zijn financieele en kapitalis
tische bemoeiingen, die deerlijk in den
grond zijn geloopen, met al de naweeën
die steeds over de socialistische organisa
tiemacht hangen.
Noch te Gent noch te Brussel heeft
Anseele op al de gebrachte hulde geant
woord. Dat was zeer -erstandig.
ONZE KONINGSKINDEREN TERUG
UIT NEDERLAND
Prins Boudewijn en Prinses Josephine-
Charlotte, die eenige weken verblijf ge
houden hebben te Noo-dwijk bij de fami
lie van burgemeester Vande Mortel, zijn
Zaterdag naar Brussel teruggekeerd. Het
afscheid van de prinsen was zeer roerend.
M. Vande Mortel heeft onze koningskin
deren tot Brussel vergezeld, waar zij o;it
4 uur namiddag in de Zuidstatie zijn aan
gekomen.
iBsaaansBHaaaaQEBBziaEiiaBsaa
GE ZIJT OVER ONS BLAD TEVREDEN!
NA LEZING, SCHUIF HET IN HANDEN
VAN EEN GEBUUR OF VRIEND. Z00
HELFT GE ONS.
