HET NOTARIEËL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD
Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
Naar den Afgrond
TABAKSTELLINGEN
Wraak en Liefde
De StaaismiddBibare School
en öe Finaniien onzer stad.
naar De Grauen van den vzar
Apotheek Frans Van de Plas
lboBëemefltprijs
Zondag 26* Oogst 1923.
16 Centiemen.
20 Jaar. Nr 34.
Van groote Denkers.
Gezondheid door opvoeding
Oorlogsschade.
De Toekom?!der Kinderen.
Politiek Overzicht.
Naar den Afgrond.
Dit is tie titel van ons Nienw
Mengelwerk waarmee wij aanstaande
week beginnen.
Het is een uiterst boeiende
roman uit onze dagen, van den
zoo gunstig gekenden volksschrijver
UIT CONGO.
In 't Buitenland.
NSINTER
Alle Bankverrichtingen aan de beste voorwaarden
Geldbelegging op zicht, op kort en lang termijn
Vreemde munten aan de voordeeligste koersen,
-- - vtv i:
-
per Jaar
Ia Stad fir. 6.50
In Belgie &rt 8.00
Buitenland 13.00
Uitgever
Sansen=Vaüüesle,
Drukkerij,
Papierhandel,
15, Gasthuisstraat,
POPERINGHE
Telefoon nr 9.
Postcheckrekening
nr 15570.
PK IJS
BERICHTEN,
VERROBPINGEI,
Bene inlassching
o.6o ctn per regel.
2 inl o.5o ctn
3 inl. 0.45 et"
VORIf iSSt SI,
1 5o fr. per regel.
R0UWBER1CHTEN,
5 fr. voor 10 reg.
Herhaalde Annoncen
prijzen op aanvraag.
Alle annoncen zijn
vooraf te betalen
en moeten voorden
Vrijdao ingezonden
worden. Kleine
berichten tegen
den Vrijdag noen.
POPERINGHEKAAR
Gij zijt bedwelmd door al het goud dat schittert
in de woningen der rijken gij ziet wel wat zij
bezitten, maar gij ziet niet wat zij te kort hebben.
Ambrosius.
't is niet zoozeer de rijkdom als wel de jacht
naar rijkdom die de menschen bedeift.
De Bonald.
Schat het gdd volgens zijn juiste weerde 't is
een goede dienstknecht en een slechte meester.
Al Dumas.
Lust om groot te schijnen is eene bron van
verval. t Petiet.
Te veel ontevreden zijn over zich zeiven is
flauweteit
Te veel tevreden zijn over zich zeiven is zot
tigheid. Mm* De Sablé.
(Van onzen eigen briefwisselaar).
Wij zijn hier met 60 leeraars te Dongel-
berg vereenigd in een verlofleergang De
gezondheid door de opvoeding. Die leergang
is ingericht door het Amerikaansch komiteit
Hoover om de Amerikaansche methoden in
zake gezondheid ook in ons schoolwezen in
te voeren, voor zooverre die methoden
overeenkomen met onzen aard, karakter en
levensopvatting.
De oorlog was voor de Amerikanen een
openbaring. 38 der dienstplichtigen wer
den ;ongeschikt tot den dientt bevonden.
Geneesheeren en opvoeders stonden ver
baasd en zagen weldra in dat men op
verkeerde banen liep. De belangstelling der
natie was gaande gemaakt en gelijk in
Amerika alles snel gaat bleef men niet bij
die nuchtere beschouwing alleen maar men
sloeg dadelijk de hand aan 't werk. Met het
tegenwoordig geslacht viel er niet veel uit
te richten de goede gewoonten in zake
gezondheid ontbraken men had het volk
niet leeren leven men had het niet gewezen
op het groot geluk hier beneden, te weten
de gezondheid. Het werd geen individueel
belang alleen, maar ook een nationaal be
lang een geslacht op te kweeken, sterk,
gezond en diensvolgens gelukkig.
Het is beter te voorkomen dan te genezen,
zeggen de Amerikanen en daarom pakten ze
de jonge moeder en het kind aan Men
heeft nu daar vier jaar gewerkt, en de uit
slag
Miss Bragg, was zoo fier het ons te zeg
gen. Waren er in 1919 in de scholen van
New-York 38 kinderen onder het nor
maal gewicht, nu waren er nog slechts 7 "Zo-
Bemerkt wel dat het een nationaal streven
is. Vrouwenvereenigingen en instellingen
voor kinderwelzijn beschikken daar over
enorme sommen om de gezondheid door de
opvoeding door te drijven zonder geld doet
men niets. Een levensverzekering stortte in
't begin 5 millioen dollars ten voordeele van
het werken voor de propaganda, oordeelen-
de.dat het in haar voordeel was dat het volk
gezonder leefde, dat hoe minder sterfgeval
len, hoe minder betalingen te doen waren.
Die levensverzekering schat haar winst op
10 millioen dollars. Andere maatschappijen
volgden nijverheidsinrichtingen steunden
op hun beurt en zoo kon men werken.
De waarde van de gezondheid van het
kind heeft daar reeds in het opvoedend
systeem dezelfde hoogte als de goudstan
daard in hun muntwezen. Een gezond
lichaam is de eerste voorwaarde der opvoe
ding. Het oude Sparta en het moderne
Duitschland zagen dat in met een oorlogs
doeleinde, maar de Amerikanen hebben een
ander doel in vredestijd: een gezond lichaam
als grondslag voor alle verstandelijke ont
wikkeling, ,want zonder gezondheid geen
ernstige studie.
Gezondheidsonderwijs is dus ongetwij
feld de eerste zorg van ons programma.
Geen bijzondere lessen meer, waarvan ten
slotte toch niets meer overblijft, maar het
onderwijzen van positieve gezondheids
gewoonten in verband met het regelmatig
schoolwerk. Een gezond lichaam zou in de
school zoo hoog in waarde moeten rijzen als
een bekwaamheidsdiploma.
Het geld besteed aan de gezondheid der
kinderen is een kapitaal dat niet verloren is,
want het zoo opgekweekt geslacht zal later
veel gestichten sluiten, waarin wij ten koste
van veel geld de menschelijke wrakken nu
moeten onderhouden.
Ziehier in 't kort de Amerikaansche werk
wijze
1° In ieder school worden de kinderen
maandelijks gewogen en tweemaal 's jaars
in Lente en Herfst gemeten want de be
trekking van het gewicht van een kind tot
zijn grootte en ouderdom, te zamen met zijn
winst of verlies in gewicht, is de beste aan
duiding voor zijn gezondheid.
De kinderen worden per klas in 3 soorten
verdeeld de roode afdeeling of onder de
10 beneden het standaardgewicht, de
blauwe of van 20 boven tot 10 bene
den het standaardgewicht de witte of
boven de 20 Grafisch worden de tabels
opgemaakt, in de klas uitgehangen en de
maandkaart naar de ouders opgezonden.
2° Een warm eetmaal wordt door de zor
gen der vrouwenvereenigingen toegediend
aan inkoopprijs der waren. Zelfs wordt in
den voormiddag een glas melk gegeven,
glas dat de kinderen van papier maken en
melk, die ze met een stroopijl opslorpen.
Bij die gelegenheid worden ze ingewijd in
prijs en waarde der voedingsartikelen. In
middelbare klassen kiezen de leerlingen zelf
hun spijzen, maar zijn verplicht hun keus
nader te verklaren.
3° Eens per jaar worden de kinderden,
in tegenwoordigheid der ouders, door een
bekwaam geneesheer onderzocht. Zoo kun
nen de ouders rechtstreeks ingelicht worden
over de gebreken hunner kinderen en op de
voeding gewezen worden. Indien een huis
gezin de kosten niet betalen kan om tand-
keel- en oogziekten of ondervoeding te
verbeteren, dan komen de vrouwenvereeni
gingen tusschen.
4° Er is een voedingsklas voor de kinde
ren die beneden 10 van het standaard
gewicht zijn. Wekelijks worden die kinderen
gewogen en verlies en winst wordt aan de
tegenwoordig zijnde ouders uitgelegd.
5° De schoolziekendienster is de band
tusschen school en huis. Zij geeft de kinde
ren goede gewoonten in zake gezondheid en
gaat in dehuizen na of zij toegepast worden.
6° Aan de sport geeft men veel tijd.
Overal vindt men openluchtspelen op open
bare speelpleinen. De kinderen slenteren
niet meer langs de straten.
Wat voornamelijk eigenaardig is in be
doelde methode van gezondheidsopvoeding,
is de samentrekking naar het middenpunt
gezondheid. Alle vakken van het onderwijs
draaien er rond en in alles is zelfwerkzaam
heid der kinderen de hoofdvereischte geen
negatieve maar positieve leerwijze geen
afkeurende maar opwekkende.
De kinders meten en wegen zich zelf.
zoeken hun percenten, vullen hun kaart in,
maken diagrammen der klas, knippen uit
dagbladen wat zij noodig achten om hun
taaloefeningen op te turen en te verduidelij
ken iedereen heeft zijn gezondheidsboek
en de klas heeft zijn cinema en album, alles
oorspronkelijk en gezamentlijk werk der
leerlingen.
Dagelijks worden hun op honderd ver
schillende wijzen de hoofdwaarden der
gezondheid voorgehouden met den waarom
erbij. De leerlingen teekenen, knippen,
schilderen ieder op zijn manier en volgens
eigen opvatting ieder gedacht uit. Hier
volgen ze
Drink ten minste vier glazen koud water
daagsdrink melk in plaats van thee en
koffie slaap met open venstersspeel in
open lucht eet alle dagen groenten eet
dagelijks fruit weeg en meet u alle maan
den reinig 's avonds uw tanden reinig uw
nagels neem wekelijks een bad.
Het komiteit Hoover wil België helpen
door de gezondheid zijner kinderen. België
groot maken door het een nieuw geslacht te
geven van sterke gezonde mannen en
vrouwen.
Dat komiteit heeft nu in ons land eeD
onderzoek ingesteld bij 5000 kinderen om
tot een standaardgewicht te komen voor
onze kinderen, een kijk te hebben op de
gezondheidstoestanden der kinderen, en de
middelen te beramen om er in te verhelpen.
De zekerste weg tot een opfossing is de
opvoeding. Wat voor Amerika waar is, is
ook voor België.
Mij dunkt dat die opvatting van Amerika
om België te helpen voor ons de beste is en
de dank van ons land weze hun daarom
onverdeeld toegezegd. Zandryve.
KEPERS PERSER!
voor
en andere gebruiken. Te verkr. bij
Maur. PENECKER. Absele. statie. I
Mengelwerk van «De Poperinqhenaar» 26
ROMAN
door C. VERVAKCKE.
Dora was naderbij gekomen en trachtte
Maria met stille woorden te troosten, en
hoop te geven. Zij vatte ook Kareis hand,
maar de kinders waren te zeer aangedaan
om naar troostwoorden te luisteren.
De geneesheer had intusschen den lijder
eenige druppels van den medegebrachten
drank ingegeven, en eenige minuten later
scheen deze in eenen zachten slaap gevallen
te zijn.
Hij moet zoo gauw mogelijk te bed ge
bracht worden, zegde de doktor vervolgens.
Mogen wij hem naar huis vervoeren,
vroeg mevrouw Dammaert.
De geneesheer zegde dat het best zou ge
weest zijn hem zoo gerust mogelijk te laten,
maar aangezien hij zag, dat de familie er
sterk aan hield, den zieke te huis te hebben,
stemde hij er in toe, op voorwaarde, dat
zulks met de grootste voorzichtigheid ge
daan werde.
Dora wierp nochtans in, dat gansch de
woning te hunner beschikking was, maar
zulks veranderde hunne zienswijze niet.
Als Karei en zijne moeder vernomen had
den, dat er geen onmiddelijkgevaar bestond,
reden zij naar huis 'om alles te schikken.
We hebben de verslagen der twee laatste
zittingen van den gemeenteraad van Pope
peringhe met aandacht gelezen.
in de zitting van Zaterdag 28 Juli komt de
begrooting vóór van de Staatsmiddelbare
school. Daar vind ik 29.891 fr. de onder
houdskosten beloopende tot 10.350 fr. dat
is te samen 40.241 fr. door de liberale meer
derheid tegen de katholieke minderheid ge
stemd.
Dat is reeds eene merkelijke som ten laste
der ingezetenen der stad gelegd.
Maar 't en is op verre na niet al. In het
verslag der zitting van 4 Augustus vinden
wij nog eenen aankoop van bebouwden
grond voor 148.000 franken, zonder de bij
kosten, ook van de liberale meerderheid, en
dat met geweld en scheldwoorden, tegen de
katholieke minderheid gestemd, ten voor
deele van het onzijdig onderwijs van die
Staatsmiddelbare school.
Maar dat gebouw kan hoegenaamd niet
dienen voor Staatsmiddelbare school, tenzij
dat men begint met veel der thans bestaande
gebouwen ten gronde af te breken, 't gene
reeds heel groote onkosten zal veroorzaken,
en dan nieuwe, volgens de wet geschikte
zalen en klassen te zetten.
Laat ons nu eens rekenen
Te Yper is de som van 1 500.000 fr. voor
zien voor het bouwen der Staatsmiddelbare
school met hare afhankelijkheden.
Veronderstel nu dat hier alles veel min
luxueus aangelegd worden dan te Yper
(want 't en is maar op luxe dat er kan be
spaard worden) zal men het dan afkrijgen
voor een millioen. Welnu 1.000.000
150.000 (ronde cijfer voor den aankoop)
50 000 (voor verplicht mobilair en school
gerief) dat maakt 1.200.000 fr. Aan 5 fr.
intrest als 't lukt, want de laatste Staats-
renten geven reeds 6 intrest dat maakt
60.000 fr. 's jaars, uit den zak van de lasten-
betalers van Poperinghe. En dat al voor iets
Maria en Dora bleven bij den zieke.
Juan hield zich als gejaagd nu met het
eene dan met het ander bezig, doch hij ver
wijderde zich niet.
Maria voelde zich zoo geweldig aange
daan, dat zij ieder oogenblik meende te be
zwijmen.
Haar vader zoo rustig ziende zegde zij tot
Dora,dat zij eenige oogenblikken defrissche
buitenlucht ging inademen, want dat zij
meende te moeten stikken.
luan's dochter verzekerde dat zij zich bij
den zieke ging houden, zoodat Maria mocht
gerust zijn.
Dora bevond zich alleen met den slapen-
den ouderling.
Eensklaps opende deze de oogen.
Zij stonden zoo verdwaald niet meer en
keken het meisje aan.
Begeert gij iets, mijnheer vroeg zij.
De zieke scheen zijne gedachten bijeen te
willen verzamelen, en in orde te brengen.
Waar ben ik sprak hij met zwakke
stem.
Dora wilde antwoorden doch hij voor
kwam haar.
Ha, ik herinner mij, ging hij voort.
Wat schrikkelijke oogenblikken.... Maar gij
zijt goed, mejuffer, gij zijt een engel.
Wat vroegt gij dan
Indien gij iets noodig hebt, mijnheer.
Oh neen, ik zal niets meer noodig heb
ben. De strijd is ten einde. Zijn wij alleen
Ja, mijnheer.
Welnu, mejuffer Dora, laat mij nog
eens herhalen, gij zijt goed en edel, gij hebt
de schoonste daad gepleegd, die men zich
dat er volstrekt niet noodig is in onze stad.
We hebben dus die eerste jaarlijksche onkos
ten van 43*100 fr.daarbij gesteld eene som
van 60.000 fr. voor de jaarlijksche intrest,
komen wij tot de jaarlijksche som van
100.000 franken.
Is die Staatsmiddelbare school zoo ge-
wenscht, zoo noodig voor Poperinghe, dat
men daarvoor geheel de stad moet rui
neeren
Voor deze week behandelen we de zaak
enkel op finantieel gebied. (In een aanstaan
de nummer zullen we de zaak onder haar
dieper en bijzonder opzicht, de opvoeding
zelf, behandelen,) en van daar uitgaande zal
ik stoutweg zeggen dat ze er niet noodig is,
ik zal er bijvoegen dat ze er veel beter niet
zou zijn.
Ik late varen de lagere schooldeze heeft
een zekere bevolking, maar dat is eigentlijk
het middelbaar onderwijs niet en dat kan
juist zoo wel als daar gegeven worden in het
klein college en in de kouterschool en om
zeggens zonder onkosten aan de stad, dus
zonder de lastenbetalers te moeten lastig
vallen
In de gemeenteschool, kosteloos voor den
leerling en bijna zonder kosten voor de stad
want de Staat betaalt daar de volledige jaar
wedden der onderwijzers, en 5 fr. per jaar
en per leerling voor school behoeften.
Geheel de lagere afdeeling der huidige
Staatsmiddelbare school kon dus 't zelfde
onderwijs ontvangen zonder meer onkosten
voor stad.
Maar het is mijn doel niet hier van 't lager
onderwijs te spreken, dat is niet de middel
bare school. Keeren we dan weder tot de
middelbare school.
Ik zeg de middelbare school is er niet
noodig voor Poperinghe en ziehier waarom
zij telt slechts 25 leerlingen in hare drie
klassen waarvan 18 leerlingen in 't geheel
van Poperinghe.
Welnu ik geloof niet dat men voor 18 leer
lingen de stad Poperinghe een kapitaal van
1.200.000 fr. en eenen jaarlijkschen last van
40.000fr. de intresten van die 1.200.000 fr
't zij 60.000 franken mag opleggen.
De Staatsmiddelbare school werd hier in
Poperinghe aanvaard als middelbare school
van Yper, zonder onkosten voor onze stad,
omdat Yper plat lag en tot dat Yper zou her
opgebouwd ziinjmaar ze bestendig inrichten,
't is te zeggen voor 18 leerlingen meer dan
een millioen, en jaarlijks honderd duizend
frank moeten uitgeven, 't ware eene finan-
tieele ramp voor onze stad. Waarheid.
In de laatste zitting der Scheidsrechter
lijke Kommissies werd de schade op lcn Au-
gasti 1914, als volgt vastgesteld voor de
hiernavermelde geteisterden
ZILLEBEKE.
Lagrou Camille
MEESSEN.
Ramon Isidore
Jeuniau Zusters
WYTSCHAETE.
Van Thorre Jean
Bailieul Abel
Plantefeve Victor
Kooizaat ivo
WULVERGHBM.
Delava Léon
WEST-NIEUWKERKE.
Denys Féiicle
DRANOUTER.
Van Thorre Jean
YPER.
Thirifays Hubert
Thirifays Hubert
Depuydt Gustave
We Dethoor-Bultiauw,
Landerwyn Victorine
Pareyn Emile
Duflou Léonie We Reydant
Poot Georges
7.710,00
2.976,92
2.196,00
8.504,58
45.235,00
52.725,88
7.035,54
8.581,48
738,00
3.707,00
24.415,00
22.515,00
16.355,00
67.400,00
2.470,00
12.550,00
4.121,50
10.350,00
4' ALGEMEENE BEDEVAART
op heden ZONDAG 26 OOGST 1923.
Om 11.30 uur Plechtige Mis in de Kerk
te Alveringhem. Wijding van het Vaandel
der Bedevaart geschonken door Prof. D
Daels. Sermoen door E. P. Mortier S. J
Daarna: Tocht naar het kerkhof te Oeren;
Hulde der levenden aan de dooden Bloe
menhulde der Vlaamsche Meisjes. Aan
spraak door E. P. Oswald en Prof. Dr
Daels. Rouwgedicht. Vlaggenhulde.—
Treurmarsch.
Om 2.30 uur Algemeene vergadering te
Alveringhem Zaal Patronaat Sprekers
Adv. Van Dieren, Dr Berten Pil, Piet Finné,
Rik Demoen.
Om 4.30 uur Openlucht-voorstelling «Jo
zef in Dothan door het VI. Volkstooneel
te Alveringhem.
Een bijzondere tram za! naar Alveringhem
vertrekken uit Yper te 10.20 uur. Uit
Veurne te 10.40 uur. 's Avonds vertrek
naar Yper te 18.45 u., n. Veurne te 19.30 u.
zou kunnen voorstellen. Indien mijne dank
baarheid eenige weerde heeft in uwe oogen,
durf ik u verzekeren
Vermoei u niet mijnheer, onderbrak
hem Dora.
Oh laat mij spreken, het ontlast mij.
Wees gelukkig, mejuffer, gij verdient het,
indien de zegen u kon welkom zijn van
iemand, die zijne jeugd bezoedelde....
Oh, vader, lispelde het meisje, dat al
les is vergeten en vergeven, laat ons daar
toch niet meer van spreken.
Juan vertoonde zich aan de deur.
Dammaert bemerkte hem en scheen te ver
schrikken. Hij overwon nochtans datgevoel.
Dank u, mijnheer, sprak hij met beven
de lippen.
De Corsikaan naderde.
Emiel Dammaert, zegde hij, alles is
vergeten, wees gerust, ik zou u wel om ver
geving bidden maar gij zult wel genezen.
Genezen O neen, dat niet. Ik heb
genoeg geleefd en mijn gevoel kan mij niet
bedriegen. Mijnheer mag ik u en uwe doch
ter iets vragen
Spreek, zegde Juan.
Ik heb sedert vele jaren voor niets
anders geleefd, dan om mijne misdaad uit te
boeten, en de dood ware mij min pijnlijk ge
weest, dan te zien, dat mijne vrouw en
kinders kennis kregen van mijne euveldaad.
God heeft mij en hun dat verdriet gespaard,
daarom hoop ik in Zijne bermhertigheid.
Wilt gij mij nu beloven dat geheim nooit aan
mijne geliefden te openbaren Dan zult
gij het afscheidsuur verzachten van degene,
Weer is een schooljaar heen, en als alle
jaren is het nu de tijd dat vele ouders zich
bekommerd afvragen welk beroep ze voor
hunne zonen'en dochters te kiezen hebben.
Het vraagstuk stellen is nog niet het be
antwoorden, want het is van een overwegend
belang voor de toekomst der jeugd en vergt
dus dat het in allen ernst onderzocht wordt.
We willen even onze christene vaders en
moeders helpen die zaak in het reine te trek
ken Vele ouders droomen ervan hun jongen
te zien loopen met col en manchetten als
een groote heer en zouden hem aldus willen
geplaatst zien in het een of ander bureeldat
is al goed en wel, maar, ze moeten zich te
vens afvragen of de verdiensten daar groot
genoeg zullen worden oin een eigen haard
gebeurlijk te stichten.
Zoolang we ons niet kunnen verheugen in
een onverhoopten opbloei van handel en nij
verheid, zullen er nog menige bedienden te
veel zijn en de loonen dus vanzelfsprekende
omneergedrukt blijven.
Anderzijds staan de wegen breed open
voor alle slag stielmannen, als ze maar met
de noodige bekwaamheid toegerust zijn het
werk van den heropbouw is in Belgie nog
niet voleindigd en zal het nog zoo spoedig
niet zijnalle bekwame handen kunnen daar
dus gebruikt worden in loonenden arbeid.
Dat de ouders dat gedenken en alvorens
een beslissing te nemen, waar misschien het
verder levenslot van hun kinderen van af
hangt, zich trachten los te maken van alle
hinderende conventioneele begrippen, dat ze
zich niet laten vangen door uiterlijken schijn
van cols en manchetten Ze hebben ook te
bedenken dat niet ieder geschikt is als bu-
reelbediende, zooals ook niet ieder tot stiel
man. Vele omstandigheden van gezondheid,
sterk of zwak gestel, geestesontwikkeling
e. a. spelen hierin een grooten rol. En voor
al dient rekening gehouden met den aanleg
en den lust der kinders zelf. Hierin hebben
ook zij, vaders en moeders een woordje me
de te spreken en hun gedacht te zeggen
Als besluit zeggen wij met den dichter
Een ambacht leeren jongen
Maar... eerst wel nagedacht,
Beproefd... gewikt... gewogen...
Uw lust en uwe kracht.
En laat u niet verleiden
Door klatergoud of schijn.
Want menig mager klerkje
Zou liever sjouwer zijn.
En voor de ouders die toch hun jongens
na de lagere school nog eenige jaren willen
laten studeeren was het misschien de moeite
waard te overwegen of ze niet best de toe
komst hunner zonen zouden toevertrouwen
aan de menigvuldige en degelijke vakscholen
waar we ons ten huidigen dage in verheugen
mogen.
Opvolger van S. VANDEN BERGHE,
Bertenplaata, 8, (Kleine Markt),
POPERINGHE.
Verschil van meening.
Uit de nota's, die in deze laatste weken
tusschen de verbondene landen gewisseld
geweest zijn, kan men opmaken hoezeer
deze landen toch verschillen van meening en
dat nog op de voornaamste punten, die de
grondsteenen zijn waarop het verbond rust.
De houding tegenover Duitschland ver
schilt bovenmate. Baldwin (Engeland) ver
trouwt Duitschland en Poincarré (Frankrijk)
niet.
De Franschen, die zich herinneren hoe de
oorlog ontstond, hoe hij gevoerd werd en
hoe de verslagen vijand zich gedroeg na de
onderteekening van het verdrag van Ver
sailles, zijn tot het besluit gekomen dat men
in Duitschland den wil tot betalen moet
scheppen door het nemen van panden en
door dwangmaatregelen.
De Engelschen integendeel, schenken
Duitschland een vertrouwen, dat ongetwij
feld eenige verbazing onder de Duitschers
zelve zal wekken. Zij willen orde brengen in
den economischen warboel waarin wij leven
door de Duitsche betalingen mogelijk te
maken. En om ze mogelijk te maken wil En
geland de duitsche schulden verminderd zien
en Duitschland gesteund om door groote
voortbrengst beter te kunnen betalen.
Het is geheel waarschijnlijk dat het ant
woord op de Engelsche nota vanwege
Frankrijk en Belgie ongunstig zal zijn.
Wat zou het gevolg daarvan kunnen zijn?
Het Engelsch Parlement zou bijeen geroe
pen zijn, een afzonderlijk antwoord zou
door Engeland aan Duitschland gezonden en
eene internationale Conferentie zou samen
geroepen worden om het betalingsvermogen
van Duitschland vast te stellen.
Dit zou voor ons land en voor Frankrijk
van groote gevolgen kunnen zijn.
Wij moeten echter daaruit niet besluiten
dat wij in de eerste toekomst met een nieu-
die sedert meer dan dertig jaren tracht zijne
schuld uit te boeten.
Ik beloof u zulks plechtig, sprak Juan.
Ik ook, zegde Dora haastig, en legde
den vinger op den mond.
Zij had Maria hooren naderen.
Deze trad de kamer binnen.
Is er verandering vroeg zij levendig.
Ja, mijne lieve Maria, uw vader heeft
daar juist eenige woorden gesproken.
De binnenkomende omhelsde den teerge
liefden zieke, zeggende
Kent gij mij, vader
Zij wisselden eenige liefderijke woorden
waarin de dochter hare hoop uitdrukte, en
de vader haar moed wilde inboezemen tegen
eene nakende scheiding.
Uitgeput viel de ouderling weder buiten
kennis. Intusschen was Karei teruggekeerd
met een groot rijtuig, in hetwelk men Dam
maert op matrassen en kussens naar huis
bracht.
Drie dagen later gaf hij in de armen zijner
duurbare vrouw den geest.
Het verdriet dezer laatste en hare twee
kinderen zullen wij niet trachten te beschrij
ven.
Een der laatste woorden van den afge
storvene waren tot Karei gericht
Als gij met Dora zult vereenigd zijn,
omring haar met de teederste zorgen, maak
haar gelukkig zij verdient het....
Karei beloofde zulks natuurlijk.
Nooit heeft het minste vermoeden in het
hert der weduwe of in dat harer kinderen toe
gang gevonden. Hun echtgenoot en vader
is voor hen altijd het zuiverste voorbeeld
wen oorlog op onzen rug zitten. Dat ware
overdreven.
Dat er met al dat geen echte vrede in de
wereld komt is zeker, maar laat ons alle ge
beurtenissen kalm inzien en de zaken niet
slechter nemen dan ze zijn. Het gaat al
slecht genoeg.
Telegramtarief verhoogd
De taks op de telegrammen voor het bin
nenland is met 0,10 fr. verhoogd vanaf 20
Augustus.
Broodgraan.
M. Ruzette, Minister van Landbouw, zou
de mogelijkheid onderzoeken den uitvoer van
broodgraan te verbieden
Het wordt hoog tijd dat dergelijke maat
regel getroffen worde. De vreemde opkoo-
pers hebben het immers al te schoon door
hun hoogen wisselkoers.
Het graan dat nu uit ons land wegtrekt,
zullen wij moeten vervangen door graan uit
Amerika tegen groot geld betaald. Zoo zou
in de naaste winter ons brood nogeens
duurder zijn.
Dat men maar gauw maatregelen neme.
De Jacht 1923-1924
Opening
Op 1 September voor konijn, patrijs,
kwakkel, boschsnep, everzwijn.
Op 15 September voor haas, hazelhoen en
boschaan.
Op 29 September voor fazanthanen, her
ten en voor groote jacht.
Op 15 October voor fazanthennen.
Sluiting
Na 30 November voor patrijs, fazanthen
nen en reegeiten.
Na 31 December voor haas en voor jacht
in open veld.
Na 31 Januari 24 voor de jacht met den
loophond, bij klopjacht of met staanden
hond.
Vredelievend.
In het 3e Internationaal Democratisch
Kongres dat verledene week te Freiburg ge
houden werd waren 22 landen vertegenwoor
digd.
Het Kongres heeft een telegram gezonden
naar Z. H. den Paus waarop Deze ant
woordt De Heilige Vader bedankt U om
uw schrijven en vereenigt zich van harte met
uwe vredewenschen.
Uit dit Kongres is er inderdaad een
groote zucht naar vrede voor geheel de we
reld opgegaan.
Dit feit is teekenend
Een Duitsche dame, Mevr. Briefs, had
aan de vredelievende vrouwen gevraagd
hunne juweelen te offeren voor de herstel
lingen, ten einde den haat onder de volke
ren te dempen. Weldra werden tal van rin
gen, halsnoeren, uurwerken afgegeven.
De Fransche afgevaardigde Mvr. Male-
terre beantwoordde deze daad door eene
aanspraak die alle toehoorders diep ont
roerde.
De Mark op nul
Een Berlijnsch blad stelt de vraag Kan
de mark op nul komen
Het bewijst door ingewikkelde cijfering
dat dit wel mogelijk is. Een ander blad geeft
een ander bewijs. De papieren marken be
neden de 5 duizend mark zijn meer weerd
als oud papier dan als betaal-middel.
Mgr. Keesen.
Wij hebben reeds gemeld dat Mgr. Keesen
in den loop der verledene week overleden is,
in den ouderdom van 82 jaar. Mgr. Keesen
is een der voornaamste en eerbiedwaardig
ste personen uit onze politieke wereld.
Het is sedert 1894, dus sedert 30 jaar dat
de provincieraad van Limburg den E. H.
Keesen zendt naar den Senaat. In 1898 ver
leende Z. H. Leo XIII hem de waardigheid
van Huisprelaat.
Mgr. Keesen bewoonde een volkrijke
buurt van Brussel. Hij was er gekend als
de trooster der bedrukten.
In de politieke middens telde hij niets dan
vrienden. De eerlijkheid en de innige over
tuiging waarmede Mgr. Keesen zijne prin
ciepen verdedigde, dwongen steeds achting
af.
De christen arbeiders zullen nooit verge
ten dat Mgr. Keesen steeds hartstochtelijk
de verdediging van de kleinen en zwakken
ter harte nam. Hij was Democraat toen de
christelijke democratie nog geen naam had.
Hij heeft in den Senaat tot het laatste
oogenblik de belangen van Kerk, land en
volk verdedigde met kracht, overtuiging en
veel politiek beleid. Hij heeft zelden eene
zitting niet bijgewoond.
Mgr. Keesen had op zijn ziekbed het ver
langen uitgedrukt in den octaaf van O. L. V.
Hemelvaart te mogen sterven. Zijn lang en
zegenrijk bestaan werd besloten door de ver
vulling van dezen laatsten en vromen wensch.
Thans maken nog twee Priesters deel van
den SenaatEerweerde Pater Rutten en
Z. E. H. Kannonik Broekx.
Mgr. Keesen droeg het purper, terwijl
Pater Rutten in het wit en Kannonik Broekx
in het zwart gekleed gaan.
aller huiselijke deugden gebleven.
Ook wist Dora naderhand, alle vragen
over hare vroegere droeve vooruitzichten,
zoo behendig te beantwoorden, dat die ge
voelens er nooit in het minst door gekrenkt
werden.
SLOT.
Iets meer dan een jaar later werden
Karei en Dora vereenigd.
Zij leven thans gelukkig op een kasteel
in de provincie Antwerpen, omringd van tal
rijke brave en gezonde kinderen.
Drie jaren na de dood van haren echtge
noot, volgde de weduwe Dammaert hem in
het graf.
Eenigen tijd later trouwde Maria, zij is
heden de vrouw van een der meest geachte
kooplieden onzer Scheldestad.
Pedro bevindt zich thans aan het hoofd
van een welbezocht hotel, waar hij het zeer
druk heeft.
De Corsikaan heeft nog vele jaren in
vrede en geluk bij zijne dochter en haren
gemaal geleefd, en zich verheugd in zijne
veelbelovende kleinkinders, wiens afgod
hij was.
Dikwijls dacht hij bij zich zeiven, en zeg
de ook wel bij gelegenheid
Haat en wraakzucht stichten veel
kwaad op onze wereld, en zouden er nog
meer stichten, indien zij niet dikwijls door
de liefde overwonnen werden.
EINDE.
Aanplakken der verkoopprijzen
In het Staatsblad is de wet verschenen die
de verplichting oplegt de verkoopprijzen aan
te plakken van de volstrekt noodzakelijke
koopwaren en eetwaren alsook van wat
noodig is voor kleeding, verwarming en ver
lichting.
De Vlaamsche Geleerden
De Vlaamsche Wetenschappelijke Con
gressen, dit jaar te Antwerpen gehouden,
zijn thans gesloten. Honderden Vlaamsche
en Nederlandsche geleerden zijn er bijeenge
komen om zich in hun vak hooger op te
brengen. Zoo maken zij uit liefde tot hun
volk eene Vlaamsche wetenschap die de
Vlaamsche Hoogeschool hun van rechtswe
ge had moeten schenken. Eigen kunde,
eigen wetenschap aangeleerd in eigen taal.
Onder de Vlaamsche mannen van Weten
schap zijn er veel, zeer veel Katholieken. In
hen mogen wij volle vertrouwen hebben.
Mocht er echter nog meer samenwerking
komen.
Mochten de mannen van de hoogere we
tenschap de hand reiken aan de nederige
mannen der sociale en politieke actie, opdat
er bij ons Vlaamsche volk moge komen meer
zelfbewustzijn, meer eigenwaarde, meer be
schaving, meer adel.
Vlaamsche kuituur brengt Vlaamsch-soci-
ale plichten mede. Wie 't Vlaamsche volk
tot Christus wil terugvoeren moet spijts alles
dat volk verzedelijken, bekwamen, verchris
telijken door eigen voorbeeld en stichtende
toewijding.
Dat is Vlaamsche kultuurarbeid en dat
verwachten wij van onze Vlaamsche Katho
lieke Geleerden.
Briefjes van één frank.
Daar de hoeveelheid metalen franken die
nu uitgegeven zijn groot genoeg is om al de
briefjes van één frank te vervangen zullen
voortaan de briefjes die in betaling ontvan
gen zijn, niet meer terugegeven zijn aan het
publiek.
Bemerkt dat de briefjes nog altijd gang
baar blijven en dat er nog geen tijd bepaald
is om ze in te dienen.
De Gouverneur v. Antwerpen overleden.
Zaterdagmorgen is de Gouverneur van
Antwerpen, baron van de Werve en van
Schilde schielijk overleden.
De heer Govverneur was een voorname
persoonlijkheid, bemind en geëerd. Hij nam
de ondernemingen voor het volkswelzijn
ter harte en deed ook veel voor den bloei
der stad Antwerpen. Guido.
C. ERVAUCKE.
Lees aanstaande week
het nieuw
MEAGE LW ERK
van
DE POPERINGHENAAR
door C. VERVARCKË.
8S
Elisabethville 24 Juli 1923.
De jaarlijksche Landbouwtentoonstelling.
Over Paardekoersen. -Van eene welgeslaagd
Krijgsfeest. Onze Westlanders.
Op 21 a 23 Juli boeken wij in de hoofdstad
van Katanga eene reeks van gebeurtenissen
van beleekenis. De jaarlijksche landbouw
tentoonstelling gehouden in het park van
het landbouw-observatorium van Elisabeth
ville was er het eerste evenement van. Het
is immers van groot belang het pogen na te
gaan van onze landbouwers, hier in dit ge
deelte van Belgisch Kongo.
Het bestuur van Katanga, land der groote
mijnen, waar schatten koper, tin radium,
enz. verborgen zijn, ziet natuurlijk met veel
belangstelling naar de uitslagen van het
landbouwbedrijf.
TDe landbouwtentoonstelling mag dan ook
voor buitengewoon goed geslaagd genoemd
worden. Ik mag ten volle besluiten dat deze
van Elisabethville in 't geheel niet moest
onderdoen bij de Bi l >b< he tentoonstelling,
diewetezien kregen verleden jaar te Yperen.
De groenten zouden een Vbamsch product
beschamen, reusachtige blotmkoolen, arm
dikke poreistalen, wedijverden nevens groote
kroppen andijvie, lachende botten wortel
tjes erwten, boonen en wat dies meer zij.
Ook het vee, het pluimgedierte, de paarden,
enz. vonden veel aftrek. De handelaars
hadden gezorgd voor prachtige stands alm
en gereedschap. Verder hadden we standen
van de meeste winkels van de stad.
Onze land en streekgenoot, Heer Kamiel
Noote van Steenkerke, hebben we speciaal
opgemerkt met zijne machtige buffels en
zijne prachtige groenten. Het is tevens ook
te betreuren dat de producten van de ge
broeders Moyaert en niet waren, deze
laatsten zijnde in rust in 't moederland voor
't oogenblik, want deze zijn ook overbe
kend.
Zondag namiddag hadden we, op het
stadium der tentoonstelling, paardekoersen
tusschen Belgen en Italianen. De Belgen
hadden verre de overhand of schoon de
Italianen mooie koersen leverden. Werden
eerst geklasseerd M' Van Droogenbroeck
en Arthur Wyckaert (van Dixmulde), beiden
Officieren van het leger. De Heer Wijckaert
kaapte verder nog de eerste prijzen weg in
de andere oefeningen.
Zondag namiddag op het krijgsstadium,
van 't militair kamp kregen we verder een
grootsch militair sportfeest te zien. Dit
laatste was effenop wonderbaar. Het is
ongelooflijk wat men van een neger kan ver
krijgen.
Het spreekt van zelfs dat voor het aan-
leeren van dit alles oneindig veel geduld
moet, vooral van wege de leermeesters.
Een pluimpje vooraljaan den held van den
dag heer Arthur Wyckaert, die het gansche
zoodje ineen stak. Hij houdt, benevens
Noote en de Moyaerts de naam van de
Westlanders hoog in eere in de Kantanga.
P. Maes.
Eenige studenten deden in gezelschap
van twee priesters eenen uitstap naar Val-
Camonica (Frankrijk). Op eene plaats ge
komen, die onder den oorlog tot munitie
depot diende, raapte een der leerlingen eene
bom op en reikte ze aan een der priesters
over, om hem de werking van het tuig uit
te leggen. Deze wilde de bom wegwerpen,
die op hetzelfde oogenblik ontplofte. Twee
kinderen werden op den slag gedood, en
twee andere stierven terwijl men hen weg
droeg. Er zijn ook een 12tal gekwetsten.
In de baai van Kanton (China), in 't
zicht der haven van Hong-Kong, heeft er
eene verschrikkelijke waterhoos gewoed. De
Engelsche duikboot L. 9 is in de haven
gezonken. Talrijke stoomschepen zijn ver
gaan. De stoffelijke schade is aanzienlijk.
Men vreest ook dat er talrijke slachtoffers
te betreuren zijn.
De werkliedentrein van Morbihan,
Frankrijk, was uit de statie van St-Nazaire
vertrokken. Nabij de halt van Roze, waar de
spoorbaan nevens de huizen loopt, sprong
de lokomotief uit de riggels en beukte een
huis in. Verscheidene wagons kantelden om.
Een twintigtal werklieden werden gekwetst.
Onder de Perzische coolies te Ibandan
is een zware cholera-epidemie uitgebroken.
Er hebben zich reeds 744 sterfgevallen voor
gedaan. Ook Bassorah is aangetastmen
telt daar 76 dooden. Te Bagdad zijn drie
gevallen voorgekomen. De epidemie schijnt
thans niet meer zoo hevig te zijn.
Een hevige brand heeft gewoed in de
werkhuizen Tiberghien, in de rue d'Alsace.
te Toerkonje. De pompiers moesten ver
scheidene uren werken om het vuur uit te
dooven. Een deel der gebouwen is in asch
gelegd talrijke machienen en vele grond
stoffen zijn in de vlammen gebleven. De
schade wordt geraamd op verscheidene
miljoenen.
Te San Pedro, in den Amerikaanschen
Staat Californië, is een onderaarschen pe
troltank van 500.000 barils inhoud, ontploft.
De schok was zoo geweldig, dat heel de stad
er van daverde en talrijke huizen ingestort
zijn. Een reusachtige brand sloeg uit den
tank op. De wind dreef de vlammen naar de
stad, waar talrijke huizen in brand schoten.
Honderden inwoners zijn dakloos. De stoffe
lijke schade is onberekenbaar.
Luidens een telegram uit Sevul.zijn bij
de waterhoos, die onlangs de Noordweste
lijke kust van Korea heeft geteisterd, 346
personen omgekomen. Meer dan 1000 men
schen zijn verdwenen. De huizen enz. heb
ben veel geleden.
Zoodra de Nationale Vergadering van
Angora het verdrag van Versailles zal goed
gekeurd hebben de discussie ervan is
reeds begonnen zal de ontruiming van
Konstantinopel beginnen.
In het Vargebergte en langs de Azuren-
kust van Ste-Maxime tot Cannes, woeden
deboschbranden steeds voort. Vele bosschen
Banque pour favoriser les transactions Internationales
Bank tot bevordering van Internationale handelszaken.
Maatsch. Zetel GENT.
Naaml. Venn.
Algemeene Bestuurder voor West-V laanderen FORREST L.
AGENTSCHAPPEN
POPERNNGHE, Groote Markt, 28, tel. 89 90.
VEURNE, Ooststraat, 64, tel. 76.
DIX.MUDE, Kiekenstraat, tel. 44.
MOESKROEN, Toerkoenjestraat, 109, tel. 179.
Wytschaete en omliggende, Agent
Beveren
Noordschoota
Ledeghem
We.stoutre
Rousbrugge
BIJKANTOREN
Nieuwpoort, Loo, Proven, Rousbrugge, Watou, Leysele, Couokelaere,
Ichteghem, Stavele, Alveringhem, Lichtervelde, Cortemark, Merokem.
Heer FOURN1ER, Burgemeester.
Heer TAHONGemeentesekretarls.
Heer M. BAILLEUL,
Heer G. DELANNOO,
Heer A. DECLERCQ.
Heer A. CLAEYSOONE, Gem.-ontv.