25 Jarig Jubelfeest
|van 7. E. H. Kanunnik VERVAEKE
SPROETEN
SPRUTOL
Politiek en Sociaal Allerlei
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
Cyriel Verschaeve
als Deken te Poperinge
WaarLIJk Dankbaar,
De beVoLklng Van 't poperlngsChe
JUICht Vrij
Voor 't VIJf-en-tWIntlgste Deken-JUbeLfeest
Van kanonlk VerVaeke.
iz^^rsaRSSBESBsassanaEBaaBaBcisaBaBBHHBBBBaBBBBBSBBzeu
TE LISIEUX
JONGELINGEN DOCHTERS
WAT IS UWE JEUGD
VERTROUWEN! roept Vandervelde
TREK ER UIT! roept Spaak!
de priester, dichter en denker
«JUDAS»
ZONDAG 15 APRIL 1334.
WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN.
2 JAAR. N' 15.
«DE HALLEi
Katholiek Weekblad van leper
Bureel:
Eoterstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOS 1 JAAB (per port)
Binnenland 18,50 fr.
Belgisch Congo 35,Ir.
Frankrijk 35,tr.
Alle andere landen 65,fr.
jcitsmn
SAKSEN VANNESXE, Poperlng»
Tel. Poperinge K*
foatcheckrekenlng N' 15.570,
T.VRIEF VOOR BERICHTEN*
Kleine berichten per regel 100 fr.
Kleine berichten (minimimi) 4,00 Ir.
3 fr. toel. v. ber. met adr. t. bur.
Berichten op 1* bL per regel 2.50 fr.
Berichten op 2* bl. per regel 1.75 fr,
Rouwber. en Bedank, (min.) 5.00 Ir.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanraag.
Anr.oncen rijn vooraf te betalen
en moeten tegen den Woensdag
avond ingezonden worden. - K.elne
berichten tegen den Donderdag noen.
Zooals we reeds aankondigden viert Po
peringe op Maandag aanstaande 16 April,
de 25' verjaring der benoeming van Z. E
H. Kanunnik Vervaeke als Pastoor-Deken
onzer stad.
Heel de bevolking zal hieraan mede
vieren om zijne genegenheid te bewijzen
aan den Jubilaris die steeds met zacht
held doch vastheid iedereen wist te ge
leiden.
ALGEMEENE COMMUNIE
Zondag 15 April, worden al de goede
christenen uitgenoodigd om met de H.
Hartebonden een Heilige Communie op te
dragen ter Intentie van Z. E. H. Deken,
die dan 's anderendaags zijn jubelfeest
viert, en die ook vuriglijk God zal bidden
voor al c:ze die hem Indachtig zijn.
ORDE DER FEESTELIJKHEDEN
Maandag 16 April:
Te 10 uur: Solemneele dankmis door
den Jubilaris met Pontificale Assistentie
van Zijne Excellentie Monseigneur La
miroy, Bisschop van Brugge; en met Kan
selrede door Hoog Eerwaarden Heer Ka
nunnik Mahieu, Groot Vicaris.
Te 11 li uur: Plechtige ontvangst in
het College.
Te 1 uur: Feestmaal, bij inschrijving,
ln den Katholieken Kring.
PRACHTIG GESCHENK
Om een blijvende herinnering van deze
grootsche plechtigheid te behouden, werd
door de bevolking beslist aan Z. E. H
Vervaeke, bij zijn Deken-Jubel, een autaar
voor St Bertinuskerk aan te bieden. Een
omhaling hiervoor in Stad en Dekenij ge
daan, liet toe, elk naar zijn vermogen,
aan dit edel werk deel te nemen.
LAATSTE SCHIKKINGEN
De feestvergadering te 11 li uur ln
het College is vrij voor iedereen (zoowel
Vrouwen als Mannen);
Het Feestkomiteit vraagt dringend
aan alle inwoners hun huis te willen be
vlaggen.
gezinsopvoeding VERBRQEDERINGSDAGEN
Op aekeren dag liet onze goddelijke Ver-
loeftr vol deernis het oog weiden over
Jerusalem. De groote stad rag vóór Hem
in volle pracht. Betooverend schoon en
f vol majesteit verhief zich de wonderbare
i tempel des Heeren en vol trots de paleizen
ea voorname huizen der rijken; zij ver-
f leenen den stad een schitterend aanzien;
op de straten heerschte een bont gewoel
en zag men tal van vroolijke menschen;
r in sommige huizen vierde men feest hier
naar aanleiding van een of andere blijde
gebeurtenis, daar eenvoudig uit zucht naar
genoegen en uitspanning. Dit alles aan-
sohouwde het oog van onzen goddelijken
Heiland, doch Hij zag dieper en verder,
Hij zag in de toekomst en ontwaarde
itaarin den ondergang van Jerusalem.
Waar het goud van den tempel Hem te-
genschitterde, teekenden zich vurige vlam
men af, welhe het heerlijke gebouw in de
asch legden; waar vreugde heerschte en
feestgezang weerklonk, dreigde bittere
rood en grijnsde het spook van den hon
ger; waar gejubeld werd en gejuicht,
hoorde Hij argstgeschrei en het rochelen
van menschen in bangen doodstrijd. Dat
al «es vervulde zijn liefdevol hart met wee
moed, tranen van medelijden schreide Hij
en diep bedroefd riep Hij uit: Mocht
ook gij, en wel op dezen uwen dag, neg
erkennen wat U tot vrede strekt! Doch nu
is het voor uw oogen verborgen
Ook menige Jonge dochter, menig jon-
Feiing leeft er zorgeloos op los. Ze geven
zich over aan verstrooiing en vermaak,
vol verwachting houden ze hun blik op de
toekomst gevestigd, ze gaan groot op hun
vaak ingebeelde, talenten en wanen later
heel wat tot stand te zullen brengen en
dan zoo gelukkig te zullen zijn.
Ware het hun echter gegeven, in de
toekomst te lezen, dan zouden ze niets
aanschouwen, dan een treurig leven, dan
kommer en ellende-
Jongelingen en dochters, tot uw tijde
lijk en uw eeuwig heil zal het bevorderlijk
zijn, als ge juist tijdens uw jeugd met hoo-
gen ernst streeft naar deugd en volmaakt
heid. Wel is de tijd uwer jeugd de schoon
ste en prettigste van geheel uw leven; wel
gelijkt hij op de lente, waarin de natuur
uit haar winterslaap ontwaakt en tallooee
bloemen hun teere kelkjes openen, waarin
do blauwe onbewolkte hemel vriendelijk
op ons neerziet en zoete lentelucht ons
verfrischt. Doch diezelfde Jeugd is de ge
wichtigste t-ljd uws levens, de tijd, waar
van uw toekomst geheel en gansch af
hangt. ooit wat het leven hiernamaals be
treft. De Jeugd is de zaaitijd. Bewerkt men
dan den akker zijner aiel niet, strooit men
can geen zaadjes uit, doch laat men hem
treak liggen, dan zal hij ook in den oogst
tijd geen vucht opleveren. Men moge dan
in de nazomer arbeiden, zoo hard men
kan, om het verzuimde in te halen, het
zonnetje moge nog zoo lustig schijnen en
mikJe regen de dorstige aarde drenken
toch zal geen overvloedige oogst uw deel
jn. Gij hebt den zaaitijd ongebruikt la
ten voorbijgaan en dat is een onherstel
baar nadeel. Juist zoo gaat het met uwe
jeugd. Wilt ge later waarlijk gelukkig zijn.
dan moet ge, terwijl ge nog Jong zijt, den
grondslag daartoe leggen door een deugd
zaam en echt christelijk leven. Wilt ge la-
Ver rijk zijn aan deugden en zoodoende
welbehaaglijk aan God en de menschen.
spant dan al uw krachten in; om uw ziel
in onschuld te bewaren en haar met deug
den te versieren. Eten zesvoudig aureool
moet haar omgeven en haar een schitte
rende glans verleenen!
BELGISCHE FABRIEK VAN
CHICOREIWYPPELIER-TAFFIN
komen vroeg in het voorjaar.
Voorziet Udaarom tijdig van een pot
Verkrijgbaar in alle Apotheken.
In den loop van aanstaanden Zomer
worden door het Katholiek Reisbureau
Dux Korte Nieuwstraat, 46, Antwer
pen, verschillige bedevaarten ingericht
uaar Lisieux, per autocar.
De eerste bedevaart van 29 April tot
2 Mei gaat over Parijs, Lisieux, Deau-
ville, Trouville; de tweede bedevaart
11-15 Juli gaat over Atrecht, Abbeville,
Rouen en door heel Normandië.
Het doel dezer bedevaarten Is vooreerst
aan de kleine Heilige Theresiia, vereering
en liefde aan te bieden door haar heilig
dom in bedevaart te bezoeken en vervol
gens aan onze uitgeweken landgenooten
de gelegenheid te geven met hunne fami
lieleden en vrienden uit het vaderland te
verbroederen.
Kost: voor de 1* bedevaart: uit Kort-
rijk per spoor: 2" klas: 465 fr.; 3* klas:
355 fr.; daarbij 167 fr. voor verblijf te
Lisieux. Tweede reis in autobus kost
625 fr. per persoon, alles inbegrepen.
Alle verdere inlichtingen te verkrijgen
op bovengemeld adres.
Met betrek op die Bedevaart-Verbroede-
ringsdagen ontvangen we nog volgende
van een Vlaming landbouwer uit Nor
mandië:
Op het tijdstip van deze bedevaart staat
het heerlijk Normandië in zijn prach
tigste natuur-gewaad; zijn honderddui
zend cider-, appel- en peerelaars in voile
bloei, zijn een wonder van natuurschoon;
zijn bosschen. boomen en weiden in jeug
dig schitterend groen, geven U overvloe
dig en weelderig de schoonste zichten en
panoramas; zijn bergen en valleien door-
kronkeld met snelvliedende rivieren, met
tusschenin de machtige Seine-stroom; de
zingende kwielende vogelen in de boomen,
het prachtig vee in de rijke weiden, de
huppelende lammeren en schapen in de
bergen, de zotspringende veulens met de
rennende koersenpeerden in de berggra-
zen, bieden U alles door-een gemengd in
het schoone lentegroen, zeker het prach
tigste en meest schilderachtigste land
schap van gansch het Fransche land.
Een reis in en door La vielle Norman
dië in de bloeiende Lente is een aan
eenschakeling van verrukkende aanblik
ken in weelderige krachtige levensgroei.
Vlamingen, die de natuur, den groei en
wasdom bemint, gaat ter gelegenheid van
de groote bedevaart naar Lisieux met uw
landgenooten aldaar verbroederen; gij
voornamelijk die er familie, vrienden of
kennissen wonen hebt. Wij kunnen U ver
zekeren dat Ge er gulhertig-Vlaamsch
onthaald zult zijn.
De ijverige priester E. H. Jer. Van Eecke,
is er de beminde aalmoezenier der Belgen,
door de Franschen algemeen geacht en
zeer gewaardeerd, zoo bewonderd ter gele
genheid zijner lijkrede-sermoenen bij de
diensten in verscheidene steden opgedra
gen voor onzen beminden Koning Albert.
De oude prachtige kathedralen en kerken,
waren ditmaal te klein om het toege
stroomde volk, met de overheden en de
Oud-Strijders aan het hoofd, plaats te
geven.
E. H. Van Etecke, verzoekt zijn land
genooten talrijk te komen naar deze be
devaart en er te verbroederen met de
Belgen in Normandië, onze familiën ten
goede en God ter eer.
Ia Duitschland ging het onder in
zijn congenitale machteloosheid.
In Oostenrijk is het gesmoord in
het bloedige bad, dat het door zijn
bewapeningsmethode had uitgelokt.
In Belgie dreigt het te vergaan in
zijn rijkdom, die eens zijn macht en
zijn hoogmoedigen trots is geweest.
In Spanje wordt het gedood door
de geesten der revolutie die het zelf
heeft opgeroepen.
En wie weet wat er volgt in andere
landen.
In dergelijke partij kan ons volk
zijn vertrouwen niet meer stellen, in
dergelijke politiek kan ons arbeiden
de volk slechts een zeer pijnlijk ont
waken kennen.
Mochten velen thans klaar zien en
begrijpen! - - - -
DOOR VOLKSVERTEGENWOORDIGER R.-D. DE MAN.
Alhoewel in de dagbladpers al met
een keer, het stilzwijgen is ingetre
den rond het avontuur van de Bank
van den Arbeid, toch is het noodig
er nog eens op terug te komen, vooral
in verband met wat er zich thans
rond heel dit geval afspeelt in de
socialistische rangen zelf. Onder de
heeren der Belgische afdeeling der
socialistische internationale voor
zooveel die nog bestaat schijnt
het niet erg goed te vlotten.
Het stuift er vooral tusschen oud
en jong, tusschen de mannen van de
«Vooruit-politiek» en de mannen van
het roode omver en erover.
Zondag jl. schreef Vandervelde in
Le Peuple een artikel, waarin hij
op het vertrouwenriep, dat stil
aan schijnt tè loor te gaan, althans
te oordeelen, naar den smeekenden
toon waarin het artikel van den «pa
troon» was gesteld.
We moeten nochtans eerlijkheids
halve bekennen, dat Vandervelde
geen moed mist en zijn woorden ste
ken eerlijk af, tegenover het onbe
tamelijke en taktlooze proza dat we
in plakbrieven en weekbladartikels
over het avontuur van de roode bank
te lezen krijgen, vanwege de korpo
raals der socialistische partij.
Wie zou er vandaag nog aan den
ken, schrijf Vandervelde, te looche
nen, dat de Belgische Werklieden
partij, van stoffelijk standpunt uit,
een zwaren slag heeft gekregen: de
bank heeft voor eenige dagen ten
minste hare winketten gesloten;
daar tegenover, zouden de spaargel
den in sommige coöperatieven in ge
vaar zijn geweest, ingeval de Spaar
kas niet ware tusschenbeide geko
men; daarenboven het GROOTSTE
DEEL van ons syndikaal bezit GE
BLOKKEERD, waarschijnlijk voor
langen tijd, op het oogenblik, dat
een staking als die van Verviers,
heel veel steungeld eischt.
Maar dit alles, meent Vandervelde,
mag het vertrouwen niet doen ver
liezen!?
Verder bekent hij zelfs, dat het
grootste deel der syndikale gelden
van Verviers in de Bank geblokkeerd
zitten en toch zetten de Socialisten
daar een wanhopigen strijd voort,
ten nadeele van wie? Het antwoord
op die vraag zal Vandervelde niet
geven, doch de arbeiders zullen het
over enkele maanden best onder
vinden!
Wat er in het artikel van Vander
velde het meest dient onderlijnd, is
wel volgenden passes; v-o.
Men heeft zich soms kunnen af
vragen, of den voortdurenden bloei
onzer werken niet heeft geschaad
aan onze wilskracht en onze strijd
lustigheid, en onlangs nog bij het
spektakel der ineenstorting der so-
ciall-demokratie stelde Leon Blum de
vraag, of in tijden van crisis, rijke
arbeidersinsteUingen, niet veeleer een
last waren dan een steun?
Meer dan ooit, antwoord ik neen,
op voorwaarde evenwel, dat het ar-
beiderscooperatisme niet ontaardt in
arbeiderskapitalisme, dat de strijd
lust der militanten niet verzwakke
om het op het gemak te nemen, dat
het geloof sterk blijve, al hebben we
meer dan een houten kapel.
In zijn blad heeft de socialistische
volksvertegenwoordiger Spaak, die ln
het gareel van den patroon niet meer
loopen wil, het antwoord gegeven aan
Vandervelde op voorhand, waar hij
schreef dat de Socialisten ten gronde
gaan aan hun rijkdom en dat het
geld hen ten verderve heeft gevoerd.
Het vertrouwen dat Vandervelde
preekt zal zeker weinig troost bren
gen in de rangen, zooveel te meer
wanneer de arbeiders die in de so
cialistische rangen zijn verzeild ge
raakt, zullen beseffen dat het Bel
gische socialisme thans de fouten
uitboet, die het sedert vijf en twintig
jaar heeft begaan en dat het thans
in de schaduw van de zoo gehate
zilveren muur rondwandelt en dat
het gouden boeien om zijn polsen
voelen zal, jaren en nog jaren lang!
In zijn Action Socialiste van 31
Maart jl. teekende Spaak aan dat
een golf van afkeer de Socialisten
overstroomt. Toen de Socialisten van
de Bank van den Arbeid het geld der
kleine spaarders gingen beleggen in
de koloniale maatschappijen, heeft
Spaak hun verweten, dat zij de ne
gers in Kongo gingen uitbuiten en
dat die maatschappijen beheerd wer
den door menschen gekozen, niet om
hun technische bekwaamheid, niet
om de kapitalen die ze aanbrachten,
maar om de positie die ze in de
partij bekleedden, dat die beheerders
zouden zitpenningen opstrijken en
aandeelen als beheerders, die door
niets zouden gerechtvaardigd zijn en
dat diezelfde heeren, bij het verla
ten van de beheerraadszittingen,
naar het Volkshuis zouden komen,
om er de kwalen van het kapitalis
me te komen aanklagen.
De gebeurtenis (het avontuur van
de Bankt die zich afspeelt, is niet
alleen een bank in moeilijkheden,
het is een politiek die faljiet gaat.
En daarop komt Spaak tot het be
sluit, een besluit, dat gericht aan het
adres der oudere socialistische leiders
zeggen wil: «Trekt er uit» «stapt
het afwij, jongere, zuivere socia
listen zullen uw plaats innemen, wij
zullen het socialisme zuiveren van ai
de kapitalistische doodzonden, die gij
Anseele, Balthazar, Mathleu en an
dere Cnudde's hebt bedreven.
Wij eischen een andere politiek,
gevoerd door andere menschen
roept Spaak!
Niet waar het gaat goed in de so
cialistische rangen en wie weet wat
er nog te wachten staat!
De grenzelooze hoogmoed van som
mige socialistische voormannen, die
het zwaar geschut op het kapitalis
me hadden gericht om zelf in de
geldvestingen plaats te gaan nemen,
heeft hen zelve en hun politiek ten
verderve gevoerd.
In het laatste nummer van het
blad van Spaak «L'Action Socialiste»
wordt er een buitengewoon socialis
tisch congres gevraagd om het volle
licht te laten schijnen op het ge
beuren met de Bank.
Een der leiders van de Socialisti
sche Jonge Wachten te Charleroi, ze
kere Godefroid schrijft verder in het
orgaan van Spaak;
Ziedaar, waar zekere mannen ons
hebben gebracht, die er van droom
den het socialisme steen voor steen
op te bouwen, het kapitalisme op te
slorpen.
Vandaag worden zij opgeslorpt
door het kapitalisme, dat ons belet
aan het hoofd te gaan staan van de
massa ln den strijd die zich opdringt
Zoo men de ontaarde Socialisten
laat voortdoen, zoo zij verder scha
den aan de revolutie, zal de revolutie
tegen ons keeren,
NeenZonder dralen moeten de
persoonlijke fouten worden ontdekt,
moet het rekwisitorium worden opge
steld, moeten de zakenbrouwers wor
den buitengestooten!
Wij zetten de jongeren, de mas
sa aan, een volledige zuivering te
eischen.
De Belgische Arbeiderspartij moet
worden ontnomen aan de handen
van die zakenbrouwers, om ze te ge
ven in handen van de arbeiders, der
werklieden, de Socialisten!
Dat is een taal die zeker Vander-
dervelde en consoorten maar raar in
de ooren moet klinken en die voor
bode is van een strijd tot het bittere
einde... tot de hopelooze broeder
strijd onder roode strijdgenooten!
HET PLAN DE MAN VOOR DE
ARBEIDERS!
EN HET PLAN VAN DEN ARBEID
VOOR ECONOMISTEN!
Op 27 Maart jl. heeft de socialist
Henri De Man, de opsteller van het
hier meermalen besproken plan van
den Arbeid, of plan De Man, een
rede gehouden over zijn plan in
de Société d'Economie Politique
(Maatschappij voor Staatshuishoud
kunde) te Brussel. De aanwezigen op
die vergadering waren natuurlijk
geen Socialisten, het waren studie-
menschen en behoorden zeker niet
tot de arbeidersklasse.
Toen wij die voordracht lazen van
M. Henri De Man hebben we ver
wonderd opgekeken toen we vaststel
den hoe gematigd de 'Heer De Man
daar heeft gesproken, hoe hij zelf
zegde dat zijn plap-s^lfs geen socia
listisch plan wéu?,! ïïiaar enkel een
plan door een Socialist gemaakt,
waarvoor de hulp tof verwezenlijking
van eenieder werd gevraagd.
We herinnerden ons dan de verkla
ringen afeglegd door De Man zelf
onder meer, op het Kerstdagköngres
der Socialisten in 1933.
Daar immers werd bij hoog en bij
laag gezworen voor hun eigen man
nen, dat het plan een stuk was, van
het socialistisch programma en dat
het een eerste stap was, naar de volle
verwezenlijking van het socialisme
in ons land.
Wij stellen thans vast, dat we niet
de eenigen waren, die verwonderd
hebben opgekeken, ook in de socia
listische rangen heeft men raar op
gekeken.
Zoo schrijft een der luitenanten
van den socialistischen volksverte
genwoordiger Spaak in diens blad;
Volgens deze conferentie heeft het
plan niet voor doel een socialistische
huishouding in te richten, maar meer
bescheiden, de hervorming van een
slecht bestuurder-huishouding, in
een huishouding die zoo goed mo
gelijk zal worden bestuurd. Het pro
fijt zal niet verminderd worden,
maar heel eenvoudig gestabiliseerd.
De volledige socialiseering is in Bel
gie alleen niet denkbaar. Zelfs wan
neer de arbeidersklasse in Belgie de
politieke macht zou in handen ne
men, zou zij zelfs over de noodige
bevoegdheid niet beschikken om de
Staatshuishouding te besturen. Door
nationaliseering van het krediet ver
staat men alleen het boven de ban
ken stellen van een organisme, die
de algemeene werkzaamheid van het
krediet zou onderwerpen aan een
economisch plan.
De jonge Socialisten hebben dus
met ons begrepen, dat Henri De Man
over zijn plan heel anders praat bij
menschen die eerder tot de kapita
listische kringen behooren dan te
genover de arbeiders en zijn eigen
partijgenooten.
Dat alles doet de jonge Socialist
Dauge, want hij schreef bovenaan
gehaalde woorden in L'Action So
cialiste besluiten
Al de werkelijke revolutionairen,
al degenen, die het ter harte nemen
het socialisme zoo spoedig mogelijk
uit het reformistisch karreslag te
helpen, hebben zich slechts VOLLE
DIG TE DESOLIDARISEEREN EN
VAN HET PLAN ZELF EN VAN DE
ACTIE DIE ER ROND GEVOERD
WORDT.
Aldus blijkt klaar dat de eenheid
van de socialistische partij die
schijnbaar was gevormd op het jong
ste Kongres met Kerstdag 1933 rond
het Plan De Man spoedig aan 't ver
zwinden is en dat er van dat zoo ver
heerlijkte eenheidsfrond der Socia
listen niet veel meer zal overblijven,
wanneer de strijd door de jongeren
tegen het plan en de leiding der
partij op die manier wordt voort
gezet.
EEN BESLUIT
Het is werkelijk merkwaardig,
thans de oogen eens te laten rond
waren op de kaart van Europa en
het lot van het socialisme te over-
sc houwen.
Overal waar het socialisme dood
ging, stierf het aan de straf voor de
zonden die het misdreven heeft.
In Italië verging het socialisme in
de anarchie, die het zelf had tot
stand gebracht.
.(Zie verve'c-ideraan 2* k lom.)
Op 30 April van dit jaar wordt Cyriel
Verschaeve 60 jaar. Te dier gelegenheid
zal heel Vlaanderen hem de hulde brengen
van zijn vereering en van zijn erkentelijk
heid. Verschaeve aelf zoekt die hulde niet;
in zijn groote bescheidenheid zal hij er
eerder afwijzend en afwerend tegenover
staan. Maar 't is een plicht voor een volk
zijn groote zenen te «eren en Hef te heb
ben in wie de schoonste gaven van zijn
eigen diepste wezen werden uitgesproken
en verheerlijkt. Vooral waar, zooals bij
Cyriel Verschaeve, grootheid van geest
samengaat met adel van gemoed en
schoonheid van levenstoewijding.
En ook de K. A. J. doet mee in deze
Verschaeve-hulde. Onze arbeidersjeugd
heeft leeren uitkijken boven het onmid
dellijk stoffelijk belang, naar hooger waar-,
den. En, dank zij onze K.A.J.-actie die
op de eerste plaats opvoedend wil zijn,
zien wij al den tijd naderen dat de drang
naar een fijnere beschaving en zin en
waardeering voor de kunst, ook voor de
hoogste en edelste, niet meer het alleen-
bezit zal zijn van een bevoorrechte klasse,
ma ar gemeen goed van gansch het volk.
Het werk van Cyriel Verschaeve is een
dier hoogtepunten van onze Vlaainsche
kunst en beschaving waarnaar ons volk,
geheel ons volk, van langs om meer moet
leeren opzien.
Verschaeve's leven verliep uiterlijk groo-
tendeels, zooals dit van meest al onze
Vlaamsche priesters, in eenvoud en stille
vervulling van den priesterlijken plicht
van iedieren dag. Van 1896 tot 1911 was
hij professor aan het bisschoppelijk Col
lege te Tlelt; op 7 November 1911 kwam
hij als onderpastoor te Alveringem-bij-
Ve-urae, en is er nu nog...
Opvallend was alleen zijn verbazende
werkkracht en drift naar studie: jaren
lang arbeidde hij van '6 morgens 5 uur tot
middernacht. Ongewoon was ook zijn
wijze van les geven: sinds Geselle en Ver-
riest had geen leeraar 'n invloed op zijn
studenten zooals hij, geen sloeg zoo 'n
blij venden stempel op heel hun verder
geestes- en gemoedsleven. Zijn leerlingen
getuigen van hem: «Hij jceg ons een
koorts naar kunst en schoonheid op het
lijf. We dweepten met hem als met Ro-
denbach
De oorlog kwam den stillen vrede van
zijn kapelaanschap in Veurne-Ambacht
brutaal verstoren, maar kwam meteen be
wijzen wat een man van de daad die dich
ter en denker was. Wat Verschaeve was
voor onze IJzerjongens in die vreeselijke
jaren '14-18, dat vertelt ons Pater Calle-
waert in zijn raak, sappig Vlaamsch:
Verschaeve was er bij. Hij zat er tus
schen, erin tot over den kop. Hij lag niet
achteruit, hij trapte het niet af, hij was
geen embusqué. Hij was priester bij de
typhuslijders, priester bij de dutsen van
piotten... Hij was er zelfs geerae bij...
■Ja, lichamelijke en geestelijke werken
van barmhartigheid plegen, dat was wel
zijn oorlogsleven. Hij was de medestichter
en de steun van S. K. V. H. tot verzedelij-
king van het leger. Hij was de medestich
ter en penningmeester van Heldenhulde,
om de gesneuvelde Vlaamsche jongens op
zijn Vlaamsch te verheerlijken.
l«Spreekt gij allen, aalmoezeniers, Vlaam
sche en Waalsche, was het naar Verschae
ve niet dat gij gingt om rust en raad en
priestertroost? Spreekt gij allen, officieren,
Vlaamsche, edele Fransche en Waalsche,
was het bij Verschaeve niet dat gij gingt
aankloppen tot redding van uw intellec
tualisme en uw hooger leven? Was hij
voor u niet de gentleman bij uitstek?
Spreekt gij allen, glorierijke dooden, zijt
gij niet bij hem de kracht gaan putten tot
liet hoogste sacrificie? Spreekt gij allen,
kunstenaars en vlaamschgezinde studen
ten, maar hebt gij zijn huis niet omver-
geloopen en omwoond, en was hij niet
voor u steeds de kalme, blijmoedige oudere
broeder? Spreekt gij allen, simpele piot
ten, och! hij was zot van uw zielen, hij
mocht en moest er zijn voor u niet waar,
en wie er zijn mag voor een piot is een
uitverkorene. Spreekt gij allen, geroepe
nen tot het heilig priesterschap, wie
schonk u licht in de duisternis, wie hel
derde er uw twijfels op, wie tilde u naar
het ideaal? Spreekt gij allen, ongeloovigen
en bekeerlingen, die voor de eerste maal
in uw leven misschien een priester hebt
benaderd! Maar neen, 't staat alles opge
schreven in het boek des levens, en de
echte priester werkt voor de eer van
Christus. Blum oportet crescere, me autem
minui. Maar als 't avondt en de scheme
ring invalt over uw studie kamer, en gij
alleen zit, midden die oneindige Veurne-
Ambaohteche stilte, moet gij met weemoed
dien tijd herdenken, toen te midden de
diepste lichaamsellende ran onze oorlogs
jeugd, uw liefste kunst bestond in 't boet-
oeeren van schoone en groote zielen die,
gezond lijk Vlaamsche potaarde smeekten
om door uwen vuist te werden gekneed en
door uwen geest te worden bezield, Vlaan
deren ten bate en Gade ter tere.
't Kwam dan wel aan Verschaeve toe
en hij alleen kón het ook het grootsche
Hed te dichten der trouwe aan Vlaanderen
dat ieder Jaar te Diksmuide opklinkt naar
het IJzerkruis uit den mond en de ziel van
tienduizenden.
Wellicht bleven we, te lang dwalen bij
dingen die met het litterair werk ven Ver
schaeve geen ui' aan hebben, maar...
t doet zoo hartverheffend aan weer eens
in een groot kunstenaar ook een groot en
edel mensch te vinden.
Verse ha eve's letterkundig werk is al zeer
omvangrijk: het bevat drama's, lyrische
poëzie en studies over literatuur en kunst.
Over de waarde van Verschaeve en over
zijn plaats in onze letterkunde werd in
dsn laateten tijd veel over en weer gerede
twist. Sommige nuchtere geesten maakten
er de Vlamingen een verwijt van dat ze
aan hun nationale grootheden de gave
der genialiteit nogal licht toekennen.
Daarmeê werd wel een zoogezegde over
schatting van Verschae-ve's werk bedoeld.
Maar ze vergaten wellicht dat ook een
rransch-schrijvend criticus ook een
scherpe, nuchtere geest Verschaeve had
gerangschikt bij de enkele grootste den
kers der wereld -literatuur.
Op den. vorm van Verschaeve kan wel
en somtijds veel afgedongen worden.
In zijn studies is zijn betoogtrant niet al
tijd voldoende helder en geleidelijk, ln
zijn lyriek is zijn taal bijwijlen onmachtig
om het geweldig gevoel uit te spreken, en
wordt ze holle klank: zijn drama's zijn
technisch niet altijd af, scans onevenwich
tig gebouwd.
Maar als we, zij het met wat inspan
ning, door dien soms weerbarstigen vorm
heen dringen.wat een diepte van gevoel,
wat een rijkdom aan gedachtenWat een
vergezichten gaan open, glanzend van
vroeger nooit vermoede schoonheid. De
gansobe geesteswereld der menschheid
trekt voorbij, prachtig geordend, verschei
den een.(Dosfel).
We lezen de studies van Verschaeve,
gedegen staal van kennis, wit-gloeiend
van gevoelover: Dante, Vondel. Roden-
bach. Geaelle, het Evangelie, de Psalmen,
Beethoven, Wagner, Rubens, Michel-An-
gelo. Franciscus van Assisi, Joannes ran
het Kruis, Augustinus... en 't is of voor
't eerst nu al die afgronden van godde
lijke en menschelijke schoonheid vóór ons
opensloegen en in schittering van bliksem
licht nu eindelijk gansch him heerlijkheid
openbaarden.
Wie misschien nog niets van Verschaeve
las, probeere het eens met zijn beekje over
de Schoonheid in het Evangelie of met
zijn beroemd Passieverhaalen hij zal
met ontroerde verbazing ervaren hoe het
schijnbare zoo simpele Evangelieverhaal,
waarmee hij meende al zoo vertrouwd te
zijn, nu op iedere bladzij vóór hem hui-
vering-wekkende diepten open legt en
schatten van sublieme schoonheid. Het
zeer eigen kenmerk van de poëzie van Cy
riel Verschaeve is die rustelcoze drang
naar het grootsche, het reusachtige, het
eindeloozte, die haar asemtooht en haar
leven zelve is. 'n Prachtig symbool van
den dichter Verschaeve was wel de Zee
meeuw die immer zweeft.
Waar mek geen kleinheid kan ontwa...
[ren... en die steeds
...hangt in den hemel boven de zee.
Uit dien onedndigheidsdrang ontstonden
de bekende Zeesymfonieën die blijven
zullen een hoogtepunt in onze letterkunde,
trots de soms zeer hinderlijke zwakheden
in den vorm. Aan Beethoven's werk is
dit werk gelijkschreef E. Belpaire. En
een oude criticus zei: «Verschaeve heeft
het gToot en edelvoelend Vlaamsche volk
gevoerd tot een hoogte, die ook in wereld
talen niet of slechts tenauwernood werd
bereikt
Ook in zijn drama's zal Verschaeve en
kel die karakters uitbeelden die het sym
bool zijn van de altijd weerkeerende men
schelijke levenstragiek.
iiaaa:
Een Jacob van Ar te velde, de hoog zwe
vende idealist die den weg naar de werke
lijkheid niet vinden kan, de geniale geest
die wordt neergehaald door de niet begrij
pende kleinheid van zijn omgeving. Een
Philips Van Artevelde. de man, niet bere
kend voor de taak die naam en afkomst
opleggen, en die trots liefde en offervaar
digheid er onder verpletterd wordt.
Een Pater Verbiest, de man met het
sterk geloof, die uit de ineenstorting van
alle menschelijk geluk oprijst naar het
hoogste, schoonste zieleleven.
Judas, de laagst-afdaiendc hartstocht;
Magdalena, de hoogst-opstijgende liefde.
Verschaeve schreef eens bij 't einde van
zijn studie over Rodenbach:
De gedachte moge ons opbeuren, dat
de schoot van den vadergrond die een zoo
machtig genie als Roder.bach baarde, toch
gen onvruchtbare ls, en het wellicht een
tweede maal zal kunnen.
Een Dosfel zaliger die het eerst Zee-
meeuweontdekte en begreep, merkte
hierbij aan:
Mogen wij niet zeggen dat wat Ver
schaeve verhoopte, l~ en door hem ge
schied If? TONY V. T.
P. S. Door het comité der Verschaeve-
hulde, wordt een volledige uitgave voor
bereid van al de werken van Verschaeve.
Nadere inlichtingen hierover zullen binnen
kort in de bladen en tijdschriften gegeven
worden.
(Uit het Paaschnummer der K.A.J.)
VERSCHAEVE GEVIERD TE IEPER
OPVOERING
VAN HET PRACHTIG DRAMA
Een komiteit werd gevormd te leper dat
zorgen wil om ter gelegenheid van de zes
tigste verjaring van E. H. VERSCHAEVE.
zijn prachtig drama JUDAS n te laten
opvoeren. De maatschappij Hooge? Op
uit Kortemark, die dit jaar met Judas
bekroond werd in 't 10* Landjuweel, is
aangeworven om in den prachtigen nieu
wen Stadsschouwburg van leper op Don
der 26 April Judas ten tooneele te
brengen.
Deur open te 7.30 uur; doek te 8 uur;
eens het doek gehaald, worden de deuren
gesloten.
Prijzen der plaatsen: 20 fr., 10 fr., 6 fr.
en 4 fr. Kaarten te krijgen In het
klein Stadhuis Groote Markt; tel. 499.
IIIIIHIUIIIIUIIHIIIIIlllllllllllllllllIIIII
KONING LEOPOLD III BIJ DE WAPENSCHOUWING
TE BRUSSEL
Op uitdrukkelijken wensch van Koning Leopold 111 om de wapenschouwing
die gewoonlijk gehouden werd op den verjaardag van zijn Vader Koning Albert,
op dien dag te behouden, had Maandag 11. wapenschouwingen plaats te Brussel,
Antwerpen, enz.
Hierboven ziet men Koning Leopold III, de troepen voorbijtrekkend, en zijn
broeder, Graaf van Vlaanderen en bevelhebber van het regiment der Gidsen,
groetend.
S£53giBSaaRSS5g;BBB2£ESBSSE3KR&[gSSEÏsBB3B2SEBlg2giaq3;£3iga2BBHH
NACHTELIJKE INBRAAK IN SINT BAAFSKERK TE GENT
EEN ZIJLUIK VAN «DE AANBIDDING VAN HET LAM GODS»,
SCHILDERIJ DER GEBROEDERS VAN EYCK, GESTOLEN.
»rV*<TI MUL*"»»* -r-
}'anrDi?Sng Woensdag werd er ingebroken in St Baafs-
kerk, kathedraal, tc Gent. Den \V oensdag morgen, toen de pijkenheer de kerk
opende, bemerkte h.j dat een zijdeur geopend was. Wat later bestatigde hij het
verdwijnen van een der zijluiken der beroemde schilderij der Gebroeders Van
Eyck «De Aanbidding van bet Lam.Gods». Het gestolen paneel, 1,47 m. hoog
op 5c cm breed, stelt «De Rechtvaardige Rechters» voor, en sluit aan bij een
ander luik dat de Mihtes Chnsti voorstelt. Op de buitenzijde van het ge
stolen paneel was de H. Joannes de Dooper, met liet Lam Gods in de armen,
af geheeld.
Dc schilderij waarvan een luik ontstolen werd, is een der heerlijkste kunst
gewrochten onzer Vlaamsch Kunst en is van onschatbare waarde. Door de dief
stal is het harmonisch geheel ervan geschonden.
Het parket werd op de hoogte van het gebeurde gebracht en stelde on
middellijk een onderzoek in. Hopen wij dat het ontstolen luik spoedig weerom
Sint Baafskerk zal kunnen terecht komen.
Hierboven ziet men links het ontstolen paneel, verbeeldende de Rechtvaardige
tv echt er a Rechts heeft men het daarncvengaande luik, voorstellende de Mar
les Christin De «Strijder* van Christus*